Vitaminlar

Vita'minlar Reja: 1. Vita'minlar tarixi, olinishi. 2. Karotinoidlar, ularni mikroorganizmlarda hosil bo'lish sharoitlari. Qishloq ho'jaligi va sanoatda olinishi va ishlatilishi. 3. Alkaloidlar. 1. Vita'minlar - past molekulyar organik moddalar guruhiga kirib, juda kam kontsentratsiyada ham kuchli va turli biologik ta'sir qila olish xususiyatiga ega. Tabiatda vita'minlar manbasi o'simlik va mikroorganizmlar hisoblanadi. Vk menaxinonlar va V12 kobalaminlar asosan mikroorganizmlardan sintezlanib olinadi. Ishlab chiqarishda vita'minlarni katta qismi kimyoviy sintez orqali olinishi tursa, ularni sanoatda mikrobiologik usul bilan olish ham katta amaliy o'rin tutadi. Mikrobiologik yo'l bilan ergosterin va vitamin V12 olinsa, vitamin S olishda soritni sorbozaga oksidlashda mikroorganizmlar ishlatiladi. Bundan tashqari ishlab chiqarishda karotinoidlar va vitamin V2, vitamin kontsentratlarini olishda qo'llaniladi. Dunyoda 40 dan ortiq vita'minlar ishlab chiqarish sanoatlari mavjud bulardan: 18 tasi AQSH da, Yaponiyada 8 va 14 ta G'arbiy Yevropada joylashgan. 2. Karotinoidlar - tabiat pegmenti sifatida keng tarqalgan guruhiga kiradi. Ular o'simlik, suv osti o'simliklari, fototrof bakteriyalar va turli xil xemotrof bakteriyalar hosil qiladi. Bundan tashqari karotinoidlar bazi bir mog'or zamburug''i va drojjalarni sintez qiladi. Shuningdek karotinoidlar bazi baliq, paranda organizmlarida qatnashadi, lekin o'zicha fermentlar paydo bo'lmaydi, balki ovqat bilan kirib, organizmni vitamin A bilan boitish manbayi sifatida xizmat qiladi. Karotinoidlar o'simlik va mikroorganizmlarda bo'sh formada bo'lib, glukozidlar va karotin - oqsil kompleksi hosil qilishi mumkin, lekin ko'p holda uzun zanjirli yog' kislotali efir ko'rinishida uchraydi. Fototrof mikroorganizmlarda karotinoidlar sintezi asosan yorug'lik oqimi, bazi organik birikmalar soniga (atsetat) va tarkibidagi kislorodga bog'liq. Xematrof mikroorganizmlar fototrofdan farqi shundaki karotinoidlar ikkilamchi metabolizm mahsuloti hisoblanadi. Yorug'lik karotinoidlarni hosil bo'lishida nafaqat fototrofda balkim ...