Klonlashtirish jamiyat tanazzulimi yoki

OLIY VA O'RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI TOSHKENT DAVLAT SHARQSHUNOSLIK INSTITUTI Mavzu: KKlloonnllaashshttiirriishsh jjaammiiyayatt ttaannaazzuulliimmii yoyoqkii Tayyorladi: 4-kurs talabasi To'laganova Tojihon Toshkent-2011 Falsafa 4-kurs turk-ingliz guruhi To'laganova Tojixonning Falsafa va fan metodologiyasi fanidan mustaqil ishi Klonlashtirish jamiyat tanazzulimi yoki Reja: 1. Falsafa va biologiyada hayotning kelib chiqishi va mohiyati muammolari. 2. Gen va genetik axborot tushunchasi, ularning falsafiy ahamiyati. 3. Klonlashtirish va uning falsafiy masalalari. Tayanch tushunchalar: Biosfera, neosfera, hayotning mohiyati, gen, genetik axborot, evgeniko, sun'iy va tabiiy tanalsh, insonning biologik va sotsial jihatlari, klonlashtirish. Kosmikjismbo'lganYertaxminanbundan6-6,5 mlrd. yilmuqaddamo'z-o'zidan vujudgakelgan, 3,8 mlrdyilmuqaddamYerdahayotalomatlaripaydobo'lgan. Yerbizga malumbo'lgansamoviyjismlardanshunisibilanfarqqiladiki, undatirik tabiat, yanihayotmavjuddir. Shuo'rindahayotningo'zinima? degansavoltug'iladi. Biosferanima?, biosferadagihayotchi?, degansavollarhamko'ndalangbo'ladi. Hayot, -deganediV.I. Vernadskiy,-sayyoramizsirtidagiximiyaviyturg'unlikning doimovauzluksizravishdabuzilibturishiningbuyuksababchisidir. UYer qobig'iningtuzilishibilanchambarchasbog'liq, usizYerqobig'iningo'zihampaydo bo'lmaganbo'luredi. Demak, hayot, Yeravvalo, Yerqobig'iningfaoliyatibilanbog'liq ekan. Yerqobig'iesauningqaridakechayotganfizik-ximiyaviyjarayonlarning mahsulidir. Bundanchiqadiganmanoshuki, hayotYerfarzandiekan. Ammobumasalaningbirtomoni.Hayotpaydobo'lmog'iuchunQuyoshnurihamzaruredi. Bunurtufaylijonlimavjudodo'zigazarurbo'lganenergiyabilanta'minlanadi. Mazkurenergiyanio'simliklarfotosintezjarayonidao'zigag'amlaboladi,hayvonot dunyosiesaanashutayyorenergiyadanfoydalanadi. TiriktabiatYerdakengtarqalganelementlardan, jumladan, vodorot, kislorod, uglerod, azot,temirvaboshqalardantarkibtopgan.BuelementlarQuyosh sistemasidagiboshqasayyorlardahammavjud. Demak,gaphayotningtarkibiyqismida emas,balkiuningjonsiztabiatdansifatjihatdanfarqqilishidadir.Hayotgatan buxususiyat-tug'ilish,avlodqoldirishvao'lishdir.Ammohayotmohiyatifaqat shulardanginaiboratemas,chunkiutaqdirdatirikchiliktakroriyoddiybir hodisalarmajmuasidaniboratbo'libqolardi. Hayotningvujudgakelishivamohiyatihaqidahanuzgachaolimlarbirnuqtainazarga kelishmagan. FridrixNitsshetomonidanasossolingan, keyinchalikKoagessvaT. Lessingtomonidanrivojlantirilgantabiiy-biologiktalqindahayottabiiylik bilanqiyoslanadivaharqandaysun'iylikkaqarshiqo'yiladi.Ushbuyo'nalish tarafdorlarikuchqudratniulug'laydilar,harqandayg'oyaningro'yobgachiqishini kishilaryokiijtimoiyguruhlarningmanfaatlaribilanbog'laydilar.Dilte, Shpengler, Zimmelhayotningmohiyatiniichkiruhiykechinmalardanizlaydilar. Bergsonfikrigako'ra, hayotningmohiyatio'z-o'ziniqaytaishlabchiqarishvayangi shakllarniyaratishdaniborat. Bazipaleontologolimlarhayotningtaraqqiyotinio'tmish-geologikbosqichlarbilan yanipaleontologmetodbilanizohlaydilar. Bubilanhozirgidavrjarayonidan uzoqlashadilar. Chindanhamhayotdayuksako'zgarishlar-megoevolyutsiyadavrio'n minglabyillarniqamraboladi. Tanolishkerak, bugunkattataksonlargeologik o'tmishdapaydobo'ldi. Boroq, hozirgizamongayaqinlashgansaribiologikyangitashkil topishdoirasikamayibbormoqda. Shundanxulosachiqarib, bazitadqiqotchilar evolyutsiyaninihoyasigaetishkonsepsiyasiniqo'llamoqdalar. butuntarixiytaraqqiyot davomidainsonbilantabiato'rtasidagimunosabattakomillashibborgan. Inson tabiiymuhitsiz, suv, havo, quyoshvatuproqsizyasxayolmaydi. Buunsurlaruning tirikchiliginita'minlaydi. BundayqulaysharoitinsonuchunfaqatYersharida mavjuddir. Malumki, klonlashtirishbugungitaraqqiyetgandavrningdolzarb muammolaridanbirigaaylanmoqa. Dolzarbmuammolargaaylanibgina qolmayqattiqtaqibgahamolinmoqda. Bubejizemasalbatta. «Klonlash»atamasininglug'aviymanosigaetiborbersak, uqadimgi yunonchadanolinganbo'lib, klon-kurtak, qalamchamanolarinianglatadi. Irsiyjihatdanota-onasigao'xshashjonzotniyaratishninazardatutuvchi jarayonniklonlashtirishdeyiladi. Insonninghayotivafaoliyatisohalari-baliqchilik,qishloqxo'jaligi vabog'dorchiliknita'minlashuchunklonlashningsamaradorligi to'g'risidaso'zyuritilganidamuammobundaykeskintusolmaganedi. Gap insonniklonlashhaqidaborganda, buningoqibatlarinitushunibetish uchunko'pnazariyotchilarboshqotirishigato'g'rikeldi.Amerikalik taniqliolimP. Diksonningfikrigako'ra,sutemizuvchilardasinab ko'rilganharqandayusulniinsongaqo'llashmumkin.Buholdavoyaga etganodamlarning,qarindoshvaoshna-og'aynilarimizningnusxalari paydobo'ladi, umuman, shundayvaziyatyuzagakeladiki,kimirsiy jihatdanhaqiqiyodam,kimsun'iytarzdayaratilganjonzotekanligini farqlabbo'lmayqoladi. Klonlash, judamurakkabeksperimentaltexnologiyasifatida, nafaqatetalonlarning, balkimayib-majruhlarningyaratilishigahamolibkelishimumkin. Metodologiknuqtai nazardan, buerdaqo'yilganmaqsadlarningolingannatijalargamoskelmasligi to'g'risidaso'zyuritilmoqda. Insonniklonlashsharoitidabuaxloqqazidvajinoiydir. Barchadiniyinstitutlarinsonningtug'ilishitabiiytarzdakechishilozimligini, aks holdatug'ilganodamningqalbibo'lmasliginiuqtirmoqdalar. Insonnishakllantirishda hamishauningXudogao'xshashjihatlariniochishgaharakatqilishkerak. Ularning nazarida, klonlash diniyaxloqqavaqonun-qoidalargazid. Shunarsadiqqatgasazovorki, mazkurmuammonimuhokamaqilishizlariqadimgi tafakkuryodgorliklaridahamko'zgatashlanadi. Masalan, kabbalamatnlarisun'iyodam yaratishnitaqiqlaydi, chunkisun'iyodamma'naviyjihatdanbarkamolbo'lmaydi. Bunday o'taqudratliodamXudog'oyasigaziddir. GyoteningFaustisun'iyodam-gomunkulusni yaratishgaharakatqiladivabundayovuzkuch-Mefistofelishtiroketadi. Nitssheilgari surgano'taqudratliodammuammosi«Xudoo'ldi!»deganxulosabilanbevositabog'liq. Xakslio'zining«O, bug'aroyibdunyo»romanidaembrionlarbilano'tkazilganirsiy tajribalarnitavsiflaydi. Nihoyat, sho'rolarevgenikasininginsontabiatiga aralashishninazardatutuvchimafkuraviybuyurtmasi, uningyutuqlaridandavlatsiyosati maqsadlaridafoydalanish, tabiiytanlanishzaiflashgansharoitlardasun'iytanlanish g'oyasinita'riflashsoxtafanningmunofiqligidandalolatberadi. Yevgenikeksperiment psixologiktestlash, davomatto'g'risidama'lumotto'plashvashukabilarni, shuningdek olinganspermaasosidasun'iyurug'lantirishnio'zichigaoladi. Bundaytadbirlarning maqsadi-«aholiningaqliyqobiliyati»nioshirishdaniborat. ...