Dori vositalariningng salbiy ta'sirlari, ularni aniqlash, oldini olish va davolash usullari

O'zbekiston Respublikasi sog'liqni saqlash vazirligi tibbiy ta'limni rivojlantirish markazi Andijon davlat tibbiyot instituti Farmakologiya va klinik farmakologiya kafedrasi Referat mavzusi Dori vositalariningng salbiy ta'sirlari, ularni aniqlash, oldini olish va davolash usullari. Andijon - 2016 Tarixdan farmatsevtik preparatlar potentsial xavfli deb qabul qilingan. Xakikatdan xam shunday, agar preparat malum darajada zarar etkazmasa, uni sezilarli foyda keltirishi shubxali. Jamoatchilik va professionallar bu muammoga birinchi bor XIX asrni oxirlarida etibor bera boshladilar. 1870-1890 yillari xloroform narkozida to'satdan bo'ladigan o'lim sabablarini o'rganish uchun komissiya va komitetlar tashkil qilindi. hozirgi vaqtda bu aniq holat bo'lib, xloroformni miokardga ta'sir qilishi natijasida uni katexolaminlarni aritmogen ta'siriga sentsibilizatsiya bo'lishi natijasida kelib chiqadi . 1922 yili sifilisni dovolash uchun qo'llanilgan salvarsan ta'sirida kelib chiqqan sariklik masalasi ko'tarildi. 1937 yilda tarkibida erituvchi sifatida qo'llanilgan dietilenglikol bo'lgan sulfanilamid eliksirini qabul qilish natijasida AQSH da 107 kishi xolok bo'ldi. Erituvchi dietilenglikolni toksik ta'siri avvaldan malum edi, lyoqin bu eliksir tayorlovchilarga malum emas edi. Bu holat AQSH da oziq-ovqat mahsulotlari va dori vositalari sifatini nazorat qiluvchi boshqarmani (FDA - Food drug association) tashkil qilinishiga olib keldi. 1961 yilda g'arbiy Germaniyada yangi tug'ilgan chaqaloqlarda fekomegaliyani ko'payganligi ko'zatildi. Keyinchalik buning sababi homiladorlikni kritik davrida (I trimesterida) qabul qilingan barbituratlarga mansub bo'lmagan uyku dorisi, talidomid ekanligi aniqlandi. Bu masala 1964 yili Moskvada JSST tomonidan toksikologiya bo'yicha o'tkazilgan xalqaro qongresda ko'rib chikildi. Bu masala joxon meditsinasi tarixiga «TALIDOMID FOJIASI» nomi bilan kora xariflarda yozib kuyildi. 1969 yilning iyun oyida 19 yoshli Mieko Xoshi diareya bilan og'rib qolganida, shifokorlar xech uning holatini yaxshilay olmagach, oxiri unga yodoxlorgidroksixin nomli ...