Tirnoqgulning shifobaxsh xususiyati

O'zbekiston RespublikaSI SOG'LIQNI SAQLASh VAZIRLIGI Toshkent FARMASYeVTIKA INSTITUTI Mavzu: Tirnoqgulning shifobahsh xususiyati Bajardi: 2 kurs, 11 guruh Toshtemirova Vazira Farmakognoziya kafedrasi dotsenti M.T.Yulchieva Toshkent 2017 Tirnoqgulning shifobahsh xususiyati Tirnoqgul - Calendula* officinalis L. - Asteraceae oilasiga kiradi. Tirnoqgul bir yillik o't o'simlik bo'lib, bo'yi 50-70 sm ga etadi. Ildizi shoxlangan o'q ildiz. Poyasi qattiq, tik o'suvchi, ostki qismidan boshlab shoxlangan qirrali bo'lib, tuklar bilan qoplangan. Barglari oddiy - cho'ziq, chetlari mayda tishli. Gullari poyasi va shoxlarining uchki qismida joylashgan savatcha ko'rinishida to'pgullar hosil qiladi. Gullari kuchsiz, yoqimli hidga ega. Iyun oyidan boshlab, kech kuzgacha gullaydi, mevasi iyundan boshlab etiladi. Mevasi - pista. Tirnoqgul urug'lari orqali ko'payuvchi o'simlik. Tuproq harorat 20-22ºS da, 2-3 sm chuqurlikda tuproqqa tushgan urug'lardan 6-10 kun ichida nihollar o'sib chiqadi. O'sib chiqqan nihollarni yaxshi parvarish qilinganda 35-45 kunda gullaydi , 60-65 kunda esa urug'lar pishib etiladi. O'simlik hosilini yig'ib olishini hisobga olgan holda qator oralig'i 30-35 sm da ekib o'stirish maqsadga muvofiqdir. Bir ga yerga o'rtacha 10-12 kg urug' sarflash mumkin. Tirnoqgul unumdor va nami etarli, mexanik tarkibi o'rtacha tuproqlarda yaxshi hosil beradi. O'simlikni bahor va yoz oylarida ham ekib o'stirish mumkin. Qish oylari iliqroq kelganda ularni sovuq urmaydi va erta bahor oylarida ham yaxshi gullashi mumkin. Yozning issiq kunlarida gullashni kamayishi va urug'larni pishib etilishi tezlashadi. Urug'lari tirnoqsimon egilgan, bo'yi 10-12 mm, eni 8-10mm bo'lib, orqa tomoni qovurg'asimon, dag'al tuklar bilan qoplangan. 100 dona urug'ning vazni 8-10gr. Tirnoqgulning vatani Markaziy va Janubiy Yevropava O'rta Osiyo hisoblanadi. Manzarali o'simlik sifatida Moldova, Ukraina, Rossiyaning Yevropaqismida, Kavkazda ...