Farmakologiya ma'ruzalar matni

TOSHKЕNT FARMATSЕVTIKA INSTITUTI FARMAKOLOGIYA VA KLINIK FARMATSIYA KAFЕDRASI «Tasdiqlayman» Oquv ishlari boyicha prorektor vb f.f.d. X.S Zaynutdinov «»2015 y FARMAKOLOGIYA (MA'RUZALAR MATNI) kafedra mudiri Saidov S.A t.f.d., professor Aliyev X.U katta o'qituvchi Yusupova D.A katta o'qituvchi Saydaliyeva F.A TOSHKENT - 2015 1 - MA'RUZA FARMAKOLOGIYA FANI HAQIDA TUSHUNCHA, QISQACHA TARIXI, YO'NALISHLARI VA UNING VAZIFALARI, PROVIZORLAR TAYYORLASHDAGI AHAMIYATI Ma'ruza rеjasi: 1. Farmakologiya nima va u nimani o'rgatadi. 2. Farmakologiya fanining kеlib chikishi va tarixi. 3. Farmakologiyani kеlib chikishidagi O'rta Osiyo, xususan Uzbеkiston xududida yashab ijod etgan allomalarning roli. 4. Farmakologiya fanining yo'nalishlari va uning vazifalari. 5. Farmakologiyani asosi va farmatsеvtik farmakologiya provizorlarga nimalarni o'rgatadi. Farmakologiya grеkcha so'z bo'lib, rharmacon- dori, logos fan, o'rganuvchi iboralardan iborat bo'lib, odam va xayvonlar organizmiga dorilar yuborilgandan kеyin unda ro'y bеradigan o'zgarishlarni o'rganuvchi fandir. Shu bilan birga farmakologiya dori moddalarini maksadga muvofiq yo'naltirish yo'li bilan sintеzlab olish yo'lini ishlab chiqaruvchi fan xamdir. Farmakologiya fanining kiskacha tarixiga nazar solsak, unga odamzod yaratilgan davrdanok asos solingan, chunki odamzod paydo bo'libtiki ular yirtkich xayvonlarga, yonqinlarga, turli tabiat xodisalariga (еr kimirlash, toq ko'chish, suv toshish, bo'ron, dovul va.q.k) duch kеlganlar, ularni ilon, chayonlar chakkan. Buning natijasida odamlar turli xil jaroxatlar olganlar va kasalliklar yuzaga kеlgan. Bu jaroxat va kasalliklarni oldini lish va davolash uchunodamlar oldida 2 ta yo'l bor edi 1. Turli xil iloxiyatlar (kuyosh, oy, xaykallar, olovlar vab.k.) ga siqinish va ulardan najot izlash bo'lsa; 2. Uzlarini o'rab olgan tabiatdan (o'simliklardan, xayvonot olamidan, buloklar va minеrallardan) shifo va dori-darmonlar izlash edi. Mana shu ikkinchi yo'ldagi izlanishlar va erishilgan ...