Qattiq dori shakllari. Ularni tayyorlashda ishlatiladigan yordamchi moddalar

TOSHKENT FARMATSEVTIKA INSTITUTI Dori vositalarini standartlash kafedrasi Mavzu: Qattiq dori shakllari. Ularni tayyorlashda ishlatiladigan yordamchi moddalar. Toshkent -2017 Ma'ruza. Qattiq dori shakllari. Ularni tayyorlashda ishlatiladigan yordamchi moddalar. Reja 1. Qattiq dori shakllari ta'rifi va tasnifi. 2. YOrdamchi moddalarni tabletka ishlab chiqarishdagi ahmiyati. 3. YOrdamchi moddalarsiz tabletka tayyorlash shartlari. 4. YOrdamchi modda tanlashni ilmiy asosi. 5. YOrdami moddalar tasnifi: 5.1.To'ldirvchilar, ularni qo'shishdan maqsad; nomenklaturasi. Tabletkaning mo'tadil o'rtacha og'irligini tanlash usuli. 5.2.G'ovaklovchilar. Ta'sir mexanizmiga qarab tasniflanishi. G'ovaklovchilar samaradorligini aniqlash. 5.3. Bog'lovchilar. Samaradorligiga ta'sir etuvchi omillar. 5.4.Antifriksion moddalar tasnifi. Samaradorligini aniqlash usullari. Nomenklaturasi. Tabletka tayyorlashda faqat ayrim xollardagina yordamchi moddalar ishlatilmaydi. Aksariyat tabletka yordamchi moddalarsiz va oldindan donador xoliga keltirmasdan tayyorlanmaydi. Hozirgi vaqtda 150 dan ortiq yordamchi moddalar bo'lib, shulardan faqat 70 tasi davlat ro'yxatiga kiritilgan. Rivojlangan xorijiy mamlakatlarda, jumladan AQSH 186 ta firma 1040 ta nomli yordamchi moddalar ishlab chiqaradi. G'arbiy Evropada va SHimoliy Amerikada 475 ta firma 2500 nomli yordamchi modda ishlab chiqaradi. Tibbiyot sanoatida aksariyat yordamchi moddalar shu maqsad uchunishlab chiqarilmaydi. SHuning uchun ularni kimyo, oziq-ovqat, tog' jinslari sanoatiga ishlab chiqarilgandan foydalaniladi. Ular DST ga javob beradi, lekin tarmoq standartga javob bermaydi. Tibbiyot sanoatida ishlatiladigan yordamchi moddalarning umumiy miqdori juda kam foizni tashkil etadi. Masalan, tibbiyot sanoatining qand, kraxmal, jelatinaga bo'ladigan ehtiyojni mamlakat bo'yicha ishlatiladigan miqdorining 0,03-0,6% tashkil qiladi. SHuning uchun ham bularni tibbiyot sanoati ishlab chiqarmasdan boshqa tarmoqlardan ishlab chiqarganni ishlatish maqsadga muvofiqdir. Lekin bu yordamchi moddalarning oziq-ovqat sanoatida foydalanilmaydiganlari bilan almashtirishni yoki ularni kam miqdorda ishlatish yo'llarni izlash lozim. XI DF yordamchi moddalarning miqdori keltirilmagan, ularning miqdori alohida ...