Bioetika haqida

Bioetika Bioetika - biomedisina fanlarini fanlararo taraqqiyot va sog'liqni saqlash amaliyoti sohasiga yangi texnologiyalarni joriy etish natijasida yuzaga kelgan etik, falsafiy, antropologik muammolarni tadqiqot qiluvchi fan sohasidir.hozirgi zamon tibbiyoti va boshqa fanlarni rivojlanishi ko'pgina ijtimoiy va ruhiy muammolarni xal qilinishini taqozo etadi. Bioetika fani o'rganuvchi muammolar: Reproduktiv texnologiyalar (sun'iy urug'lantirish, probirkada urug'lantirish, surrogat onalik) va abort, kontrasepsiya; inson va hayvonlarda tadqiqot o'tkazish; Bemorni o'tkaziladigan radikal muolajalarga munosabati, uni shu masalalardagi huquqi; O'lim tushunchasini aniqlashtirish, o'zini o'ldirish va evtanaziya (faol, sust, ko'ngilli, zo'rlab); O'lishi aniq bemorlarga munosabat (xospislar); Vaksinasiya va OITS; Oilani rejalashtirish va demografiya masalalari; Genetika muammolari (gen tadqiqotlari, gen injeneriyasi genoterapiya); Transplantologiya; Sog'likni saqlash sohasida odilona xolislik; Insonni klonlashtirish ; O'zak hujayralar bilan tadqiqotlar va boshqa masalalar. Bioetika termini Amerika vrachi Van Ransseler Potter tomonidan (Van Ransselaer Potter) Bietika: kelajakga ko'prik (1971y.) kitobida ekologik etikani alohida variantini ifodalash uchun foydalanilgan.Potter g'oyasi gumanitar va biologik fanlarni bir yo'nalishda harakat qilib fan texnika taraqqiyoti natijasida yerdagi hayotni noto'g'ri zararli ko'rinishga kirishishini oldini olishdan iborat edi. 1964 yilgi Butun dunyo mediklari assotsiatsiyasining Xelsinki deklarasiyasida ilmiy izlanishlarda rioya qilish uchun birinchi xalqaro etika standarti ishlab chiqildi. Tibbiy tadqiqotlarning ikkinchi etik standartlari 200 yil Butun dunyo mediklari assotsiatsiyasining Xelsinki II deklarasiyasi tarkibida qabul qilindi. Muloqotning tarixiy modellari. 1. Gippokrat modeli (Zarar keltirma) Gippokrat (460-377 E.A.) qasamyodida modelni ta'rifi bor. Bemorga zarar keltirma, Bemorni ahvolini yomonlashtiradigan muolaja qilinmasin.» 2. Parasels modeli (yaxshilik qil) Parasels (1493-1541 y m) - paternalizm g'oyasi. (Rater - ota lat) 3. Deontologiya modeli (Shifokor burchi). Deon -Burch burch qoidalariga rioya qilish. ...