O'sish va rivojlanishning umumiy qonunyatlari, organizm va muhit

O'SISH VA RIVOJLANISHNING UMUMIY QONUNYATLARI. ORGANIZM VA MUHIT. REJA: 1.Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi fanining ahamiyati.Yosh fiziologiya va gigiyena fanining qisqacha tarixi. 2.O'sish va riuvojlanishning umumiy qonuniyatlari.Jismoniy rivojlanishning ko'rsatkichlari. 3. Akseleratsiya-o'sish va rivojlanishning tezlashuvi. 4. Organizmning davrlari va ta'rifi. Organizm va muhit. Yosh fiziologiyasi va gigiyena fani tibbiyot fanlari bo'lmish odam anatomiyasi, fiziologiyasi va umumiy gigiyena fanlarining asosiy tarmog'i hisoblanadi. Fiziologiya fani biologiya fanlarining muhim tarmoqlaridan bo'lib, organism, undagi a'zolar, to'qimalar, hujayralar va hujayra strukturasi elementlarining funksiyalarini tashqi muhitga bog'lab, har tomonlama chuqur o'rganadi. Fiziologiya so'zi grekcha so'z bo'lib, tabiat va bilim degan ma'noni anglatadi. Fiziologiya anatomiya fani bilan chambarchas bog'liqdir, chunki anatomiya a'zolarning tuzilishini ularning vazifasiga bog'liq holda shakllanib borishini o'rgansa, fiziologiya fani organlar va organism hayoti jarayonlarini o'rganish bilan shug'ullanadi. Fiziologiya fani hamisha fizika, kimyo qonunlariga tayanadi, organism va har bir hujayra faoliyati fizik va kimyoviy jarayonlar asosida sodir bo'ladi. Fiziologiya ko'p tarmoqli fan bo'lib, mehnat fiziologiyasi, jismoniy tarbiya fiziologiyasi, ovqatlanish fiziologiyasi, yosh fiziologiyasi va boshqa sohalarni o'z ichiga oladi. Yosh fiziologiyasi turli yoshdagi organizmlarning rivojlanish jarayonida organlar tizimi va butun organizmda sodir bo'ladigan o'zgarishlarni o'ziga xos yosh xususiyatlarini o'rganadi. Bola organizmi katta odam organizmidan tubdan farq qiladi. Demak, bola organizmi faqat katta odam qolipi bo'lmay, balki hajmi, fiziologik xususiyatlari va tashqi muhitga moslashishi bilan farq qiladi. Bolalar va o'smirlar fiziologiyasining asosiy o'rganadigan obyekti bolalardir. Binobarin, pedagoglar ta'lim tarbiya ishlarini yosh fiziologiyasi ma'lumotlariga asoslangan holda olib borishlari muhim ahamiyatga ega. Maktab, litsiy va kasb- hunar kollejlarida jismoniy tarbiya, mehnat darslarida, ijtimoiy- foydali mehnatda, sog'lomlashtirish ishlarida bolalar va o'smirlarning anatomo- ...