O'zbek tilining orfoepik va orfografik me'yorlari

O'ZBEKISTON-JANNATMAKON O'LKA (O'TILGANLARNI TAKRORLASH. O'ZBEK TILINING ORFOEPIK VA ORFOGRAFIK ME'YORLARI) Fan- O'zbek tili O'qituvchi- Mamarajabova Iroda Fayzullayevna REJA:  1) Vatan ona kabi azizdir  2)Qadimiy va navqiron shaharlar VATAN ONA KABI AZIZDIR Vatan ona kabi azizdir. Shuning uchun ham uni - ona Vatan deymiz. Inson o'z vatanida kamol topadi, qadrlanadi, baxt-saodatga erishadi. VATANNIASRAB-AVAYLASH HAR BIRIMIZNING MUQADDAS BURCHIMIZDIR. MUSTAQILLIK TUFAYLI XALQIMIZNINGASRIY ORZULARIAMALGA OSHDI. YURTIMIZ O'ZBEKISTON BUTUN DUNYOGATANILDI. TURLI MAMLAKATLAR BILAN BARCHA SOHALARDA IJTIMOIY-IQTISODIYALOQALAR O'RNATILDI. O'ZBEKISTON OLTIN, MIS, NEFT, GAZ KABI FOYDALI QAZILMALARI VA SHIRIN MEVALARI, PAXTA IPAKLARI BILAN JAHON BOZORIDA O'Z O'RNINI TOPDI. QADIMIYVA NAVQIRON SHAHARLARNI KO'RGANI KELGAN SAYYOHLAR JANNATMAKON O'LKAMIZDA XALQIMIZNING MEHMONDO'STLIGIDAN BAHRAMAND BO'LMOQDALAR. VATANIMIZNING SAMARQAND, BUXORO, XORAZM KABI SHAHARLARI O'ZLARINING BIR NECHA MING YILLIK TARIXLARIGA EGA. Vatanni xuddi ota-onani sevgan kabi sevish, uning tinchligi, taraqqiyoti uchun kurashish kerak. shu bois jannatmakon o'lkamizning kelajagi sizning qo'lingizda. vatanni har jihatdan yuksaltirishingiz, ko'z qorachig'iday avaylab, asrashingiz kerak. Lug'at tuyg'u - чувство beg'ubor - чистый, с открытой душой burch - обязанность, долг ko'z qorachig'iday asramoq - беречь как зеницу ока asriy orzu - вековая мечта talqin etmoq - истолкование qadrlamoq - ценить kamol topmoq - совершенствовать yuksaltirmoq - возвышать, mehmondo'st - гостеприимный поднимать BILIB OLING!  Talaffuz jarayonida so'z tarkibidagi tovushlar turli o'zgarishlarga uchrashi mumkin. Bu fonetik tovush o'zgarishlari deb atalib, ularga tovush tushishi, tovush ortishi, tovush alma shinishi hodisalari kiradi. Masalan: singil + im = singlim (2-bo'g'indagi i unlisi tushgan) o'rtoq + im = o'rtog'im (q undoshi g' ga almashyapti) xursand - xursan (d undoshi tushyapti) u + ga = unga (n undoshi orttirilyapti) bilak + ga = bilakka (g tovushi k ga almashyapti) chiroq + ga = chiroqqa (g tovushi q ga almashyapti) Tovush o'zgarishi Tovush tushishi Tovush almashinishi Terak, qishloq, bolalik Qorin, o'g'il, shahar Chiroq, qirq, kurak, singari ikki va ko'p kabi ikkinchi bo'g'inida bilak kabi oxiri k bo'g'nli so'zlarga i unlishi ishtiroq etgan tovushi bilan tugagan egalik qo'shimchasi so'zlarga egalik so'zlarga jo'nalish qo'shilganda, asos qo'shimchasi kelishigi -ka shaklida, q qismining oxirgi k, q qo'shilganda ikkinchi tovushi bilan tugagan tovushi g va g' tarzida bo'g'indagi i yoki a so'zlarga -qa shaklida talaffuz qilinadi va unlisi tushib qoladi va qo'shiladi va shunday shunday yoziladi: shunday yoziladi: yoziladi. teragi, qishlog'i, qorni, shahri bolaligi 1-mashq. Berilgan so'zlarga -ga, -ka, -qa qo'shimchalaridan mosini qo'shing, so'ng ushbu so'zlarning qanday aytilishi va yozilishini tushuntiring. Bog', chiroq, etak, chek, o'rtoq, barg, qirq, soliq, kiyik, chelak, kurak, quloq. Lug'at burgut - орёл vatan faxri - гордость отечества ...