1-5 Yoshli bolalarda zarali odatlar

1-5 yoshli bolalarda zarali odatlar Qo'l so'rish, burun kavlash, jinsiy a'zoga hadeb teginaverish, tirnoq tishlash va hokazo. Bolalarning yomon odatlari ro'yxatini ancha davom ettirish mumkin. Ularni qanchalik jiddiy qabul qilish kerak? Nima uchun yuzaga keladi? Yo'qotish yo'llari bormi? Bola katta bo'lar ekan, u yoki bu odatni birdan ilib oladi, unga tez ko'nikadi va o'sha odatni xuddi shunday tezlikda unutishi ham mumkin. U barmog'ini so'rishi, tirnog'ini tishlashi, soch tolalarini chaynashi, burun kavlashi, xullas, ko'pdan ko'p xunuk ishlarni qilishi mumkin. Bundan tashvishlanish kerakmi yoki o'tkinchi narsa sifatida xotirjam qarash lozimmi? Yomon odatlarga o'rganish bola rivojlanishining ma'lum bosqichiga xosdir. Ko'pincha ular bir umrga qolib ketmaydi, bu odatlarning ortida balki jiddiy muammo ham yo'qdir. Masalan, uch yarim yashar Javohir, negadir, yolg'ondakam yo'talib-yo'talib qo'yadigan odat chiqardi. Hech qanday shamollash ham, allergiya ham yo'q. Keyin ma'lum bo'lishicha, bog'cha tarbiyachisi shamollab bir-ikki kun yo'talib yurgan ekan, kichkintoy o'zi uchun nufuzli bo'lgan insonning bu ishini takrorlay boshlagan. Vaqt o'tishi bilan bu odati o'z-o'zidan qolib ketdi. Lekin u bola ruhiy holatidagi notinchlik yo boshqa muammolardan darak bo'lishi ham mumkin. Shu sababli vaziyatni baholash uchun bola o'sayotgan muhitni yaxshilab kuzatish lozim. Bolaning yomon odatlari manbaini taftish qilar ekanmiz, avvalo, ota-ona, kattalar o'zlariga tashqaridan nazar tashlashlari kerak. Masalan, burun kavlash, ruchka yo tirnoq tishlashni kichkintoy kattalarda ko'rgan bo'lishi ehtimoli yuqori. Yomon odatlarning qanday kelib, qanday yo'qolganini ba'zida ota-ona ham, bolaning o'zi ham sezmay qoladi. Bundan kelib chiqadiki, o'sha odatlarga duch kelganda qattiq vahima qilmaslik kerak. Lekin beparvo qarab turish ham yaramaydi. Asosiysi, kichkintoyni bu odati uchun urishish, jerkish mumkin emas. Chunki «Barmog'ingni og'zingga solma» yoki «Nega hadeb burningni kavlayverasan?» degan tanbehlar, ayniqsa, ular ko'pchilik orasida aytilsa, farzandingiz ruhiyatiga yomon ta'sir o'tkazadi. Natijada yo bola bu odatini umuman tashlamaydi, yoki o'rniga undan-da xunukroq boshqa bir qiliq chiqaradi. U bu odatni kimdadir ko'rib, shunchaki bolalikka xos taqlidchilik bilan takrorlayaptimi yo buning zamirida boshqa chuqur psixologik muammo bormi? Bu savolga javob topish uchun oiladagi muhitni ota-ona bir tanqidiy nazardan o'tkazishi kerak. Agar uyda hammasi joyida bo'lsa, muammoning ildizini bog'cha yo maktabdan qidiring: bog'cha opasi yoki tengdoshlari tomonidan tazyiq yo bosim o'tkazilmayaptimi, birov uning ustidan kulmayaptimi, umuman, bolangiz sizdan biror sir bekitmayaptimi? Agar bu savollarga ham «Yo'q» javobini olsangiz, demak, bu oddiy taqlidchilik. Muammoning yechimi qaerda? Kichkintoy bilan ruhan yaqin bo'lish, uning ichki dunyosi va ruhiyatini anglash, yashirin istaklarini aniqlab, ularni yo ro'yobga chiqarish yoki ulardan voz kechishga ko'ndirish - mana shular muammoning yechimidir. Bundan tashqari, farzandingizdan yoshiga va salohiyatiga munosib narsani talab qilish kerak. ...