Bolalarning maktabga psixologik tayyorgarligi

Bolalarning maktabga psixologik tayyorgarligi Reja: Psixologik tayyorgarlik. Intellektual (aqliy) tayyorgarlik. Shaxsiy va ijtimoiy psixologik tayyorgarlik. Bolalarning o'ziga xos xususiyatlari haqida. Maktabning bola shaxsiga kuyadigan asosiy talablaridan biri psixalogik tayyorgarlikdir. Bolaning psixologik tayyorligi uning jamiyatdagi ijtimoiy mavkeini o'zgarishi va kichik maktab yosh davridagi bolalar o'quv faoliyatining o'ziga xosligi bilan uzviy bog'liq. Shuni takidlab utish joizki, maktabda psixologik aniq bir mazmun doimiy hisoblanmaydi, balki u doimo uzgarib boyib boradi. Psixologik tayyorlikning tarkibiy jihatlari: intellektual (aqliy), ma'naviy va irodaviy tayyorgarlikdan iboratdir. Aksariyat xollarda bolaning aqliy rvojlanganlik darajasi haqida gapirliganda uning so'z boyligi zaxirasi bilan aniklanadigan aqliy bilimlari miqdoriga kuprok etibor beriladi. Ota-ona, xatto ayrim o'qituvchilar xam bola kanchalik ko'p bilsa, u shunchalik rvojlangan bo'ladi, deb uylaydilar. Aslida esa unday emas, fan-texnika, ommaviy axborot vositalarining keng tarkalganligi tufayli bugungi kun bolalari guyo ma'lumotlar ummonida so'zib yurgandek bulmokdalar. Bu esa ulardagi so'z boyliklarning keskin o'sishiga asos bulmokda, lekin bu ularning tafakkuri xam shunday jadallikda rvojlanayapti, degan gap emas. Maktabda amal kilinayotgan o'quv dasturlarini uzlashtirish boladan narsalarni taqqoslay bilish, tahlil qilish, umumlashtirish, mustaqil xulosalar chiqarish kabi bilish jarayonlarining etarlicha rvojlangan bo'lishini takozo etadi. Shuning uchun xam hozirgi kunda maktab amaliyotchi psixologlari tomonidan bolalarni birinchi sinfga kabul qilish jarayonida keng foydalanilayotgan psixodiagnostik vositalar, testlar, surovnomalar, asosan bolada yuqorida keltirib utilgan xususiyatning rivojlanganlik darajasini aniklashga mo'ljallangan metodikalardan iboratdir. 5-7 yosh bolaning maktabga intellektual (aqliy) tayyorligining yana muhim ko'rsatkichlaridan biri bu ulardagi obrazli tafakkurning oliy darajada rvojlanganligidir. Bularga tayangan holda bola atrof-muhitdagi narsa-hodisalar o'rtasidagi eng muhim xususiyatlarni, munosabatlarni farqlay olish imkoniyatiga ega bo'ladi. Bu urinda bolalar chizmali tasvirlarni shunchaki tushunibgina kolmay, balki ulardan muvaffakiyatli foydalana oladigan buladilar. Birok ularning tafakkuri umumlashtirish xislatlariga ega bula borsada, predmetlar va ularning (tafakkuri) o'rnini bosuvchilar bilan aniq xatti-harakati obrazliligicha kolaveradi. Maktabgacha yosh davridayok bola kichik maktab yosh davrida yetakchi faoliyat turi buladigan - o'quv faoliyatiga tayyorlangan bo'lishi lozim. Bunda bolada malum bir tegishli masalalarning shakllangan bo'lishi muhim ahamiyatga ega. Bunday malakalarning asosiy xususiyatlaridan biri bolaning o'quv topshirigini ajratib olishi va faoliyatni mustaqil maqsadga aylantira olishidir. Bunday jarayonlar birinchi sinf o'quvchilaridan topshiriqda o'zi belgilagan o'zgarish, yangilik alomatlarini kidirib topa bilish va ulardan xayratlanishni, kizikishni talab qiladi. Bunday topshiriqlar amaliy ishlarga aylantirilsa yoki o'yin tarzida bajarilsa, osonrok kechadi va bola uzlashtiradi. yuqorida tuxtalib utganimiz intellektual tayyorlik bolaning maktabda muvofakkiyatli ukib ketishi uchun yagona zamin emas. Agar bola zarur malaka va ko'nikmalar zaxirasiga ega bulsa, unda intellektual rvojlanganlik darajasi xam yuqori bulsa-yu o'quvchilikning ijtimoiy holatiga shaxsan tayyor bulmasa, maktabda ukib ketishi qiyin kechadi. Agar o'qituvchi yoki ...