Maktabgacha yoshdagi bolalarning tevarak atrofni bilishida nutqni rivojlantirish texnologiyasi

Maktabgacha yoshdagi bolalarning tevarak atrofni bilishida nutqni rivojlantirish texnologiyasi Reja: Tevarak-atrof bilan tanishtirish jarayonida bolalar nutqini rivojlantirish. Tevarak-atrofni bilishda bolalar nutqini rivojlantirish mashg'ulotlari. Tevarak-atrof bilan tanishtirish jarayonida bolalar nutqini rivojlantirish. Bolalar nutqini rivojlantirish uchun malum bir tizimda ish olib borish maqsadga muvofiq. Buning uchun maktabgacha yoshdagi bolalarda bog'lanishli nutqni ostirish dasturini takomillashtirish va uni bir butun, yaxlit jarayon sifatida tarbiya tizimiga kiritish hamda mazmunini belgilash zarur. Bolalar nutqini rivojlantirish mavzu rejasiga quyidagilarni kiritishni maqsadga muvofiq deb topdik: 1.Tevarak - atrof va ona Vatan. «O'zbekiston - mening Vatanim». Samarqand, Buxoro, Toshkent, ko'hna Urganch, Xiva, Quqon - qadimiy shaharlar. 1-sentabr - O'zbekistonning mustaqillik kuni. I.A.Karimov - Ozbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti. Toshkent metropoliteni. Mustaqillik maydoni. Toshkent teartlari. Mening shaxrim, mahallam. Bir bolaga etti qushni ota-ona. Oilamiz shajarasi. Bizning oila. Ona tilim -jonu dilim. Til bilgan - el biladi. Jonajon o'lka tabiati. Hamdustlik mamlakatlari. 2.Buyuk siymolar: Amir Temur, Zahriddin Muhammad Bobur - bizning bobolarimiz. Jaloliddin Manguberdi - buyuk vatanparvar. «Alpomish» dostoni - milliy g'ururimiz. Al-Xorazmiy, Al-Beruniy, Forobiy va Abu Ali ibn Sinolar - buyuk adib. Ulkamizda dong taratgan sportchilar, adiblar, san'atkorlar bor. 3.Bayramlar va marosimlar, sayllar, urf-odatlar. Yangi yil bayrami. Onalar bayrami Navruz bayrami. Xotira va qadrlash kuni. Mustaqillik bayrami. Vatan himoyachilari kuni. Mening akam askar. 8 dekabr - Konstitusiya kuni. Sayllar: qovun sayli, hosil bayrami, gul sayli v.b. 4.Ozbek halq ijodi: Ozbek halqining hunarmandchilik san'ati. Halq memorchilik san'ati. Halq qo'shiqlari, laparlari, alla, ertak, maqol va topishmoqlar, tez aytishlar: Tasviriy san'at asarlari. 5.Kattalar mehnati. Sanoat korxonalariga sayohat. Kasblar haqida ma'lumot. Dehqonchilik, bog'dorchilik, sohalari haqida ma'lumot. Chupon-chorliqlar, sut sog'uvchilar mehnati tushuncha hosil qilish. Pillakorlik mehnati. Qurilish obyektlariga sayohat. Qurilishda ishlatiladigan asbob - uskunalar. Maishiy xizmat korsatish sohalari. Madaniyat hodimlari. Yul harakati qoidalari. Aloqa vositalari. 6.Bolalar o'yinlari. Ot o'yin, duppi o'yin, hammom pish, tosh o'yini, chillak, varrak, loysuvoq o'yini. Chitti gul, oq terakmi - kuk terak, tepdik - sandiq ochildi, boychechagim boylandi, hakkalakam - dukkalakam. «Qorxat», «Qorqiz». «Qorbobo» o'yinlari. Yuqoridagi mavzularning har biri bolalarning tevarak-atrof haqidagi bilimlarini boyitish bilan birga, bog'lanishli nutqni ham rivojlantirishga xizmat qiladi. Masalan, 1-sentabr mustaqillik kuni umumhalq bayrami sifatida nishonlanar ekan, avval guruhdagi ertaliklar, song bolalarning ota-onalari bilan Toshkentdagi mustaqillik maydoniga, shahardagi milliy boqqa sayohat uyushtirish natijasida ularning lug'atida mustaqillik bayrami, mustaqillik maydoni, milliy bog', Alisher Navoiy haykali, O'zbekistonning birinchi Prezidenti - I.A.Karimov, O'zbekiston Gerbi, O'zbekiston bayrog'i, O'zbekiston madhiyasi, Toshkent - O'zbekiston poytaxti, metropoliten kabi tushuncha va birikmalar bilan boyiganligining guvohi buldik. Bolalarning so'z zahirasi bevosita korgan-kuzatganlari asosida orta boradi degan xulosaga ...