Abdurahmon Jomiyning ta'limiy axloqiy qarashalari. Alisher Navoiyning pedagogik qarashalari

Abdurahmon Jomiyning ta'limiy axloqiy qarashalari. Alisher Navoiyning pedagogik qarashalari Reja: 1Abdurahmon Jomiyning ta'limiy axloqiy qarashlari 2 Alisher Navoiyning pedagogik qarashlari Abdurahmon Jomiyning ma'rifiy-tarbiyaviy qarashlari. Tuhfat-ul-ahror asari Abdurahmon Jomiy (1414-1492) Jom shahrida tug'iladi, yoshligida ularning oilasi Hirotga ko'chib o'tadi. Maktab, keiyn Nizomiya madrasasida o'qiydi. Keyin Samarqandda o'z ilmini oshiradi. U ko'p sohalar bo'yicha chuqur bilim oladi. Title text addition Jomiy inson kamolotining birinchi mezonini bilimlilika deb biladi. Kasb - hunarli bo'lishni ham kamolot mezoni deb biladi. U tarbiyaning roliga ham katta baho beradi. U insonda yaxshilik, saxiylik, shirinso'zlik, kamtarlik, sabr - qanoat, rostlik, mehnatsevarlikni tarbiyalashga alohida e'tibor beradi. Adib inson xirs va ta'madan uzoq bo'lishini istaydi. It va gado hikoyatida bu aks etadi. (It berganingga qanoat qiladi, gado esa qancha narsasi bo'lsa ham yana talab qilaveradi). Alisher Navoiyning Hayrat ul-abror, Mahbub ul-qulub asarlari va ularda ilgari surilgan ma'naviy-axloqiy g'oyalar. Allomaning maktab va madrasalar rivojiga qo'shgan hissasi. yetti dostondon iborat «Haft avrang» («Yetti taxt»)ta'lim-tarbiyaga oid «Bahoriston» asarlari bilan jahon madaniyati taraqqiyotida munosib o'ringa ega bo'ldi. Jomiyning «Lujjat ul-asror» («Sirlar dengizi», 1475), «Ashiat ul- lamoat» («Yiltillagan nur», 1476) diniy-falsafiy qasidasi Ibn Sinoga bag'ishlangan. Dostonlarida xalq ommasining eng yaxshi orzu- umidlarini kuylagan. 7 dostondan iborat «Haft avrang» («yetti taxt» yoki «Katta ayiq», 1480-87)dagi «Silsilat o'z-zahab» («Oltin zanjir», 1472), «Tuhfat ul-ahror» («Nuroniylar tuhfasi», 1481-82), «Sibhat ul-abror» («Taqvodorlar tasbehi», 1482- 83) dostonlarida yuksak xulq-atvor mezonlarini targ'ib qilgan, kishilarni ma'rifatga, yurtparvarlikka, to'g'riIik, insof va iymonga chaqirgan. Abdurahmon Jomiyning ta'limiy-axloqiy qarashlari Sa'diyning Guliston asari uslubida yozilgan «Bahoriston» asari va «Xaft avrang»ga kirgan «Tuhfatul axror» hamda «Silsilatuz zahab» («Oltin zanjir») va boshqa dostonlarida ifodalangan. Bu dostonlarda va «Bahoriston»da Jomiy haqiqiy kamolotga erishgan inson haqidagi qarashlarini bayon etadi. Jomiy o'zining mashhur «Silsilatuz zahab» («Oltin zanjir») dostonida esa «Sevimli aziz farzandga nasihat» bobida, avvalo har bir yosh bilim olishi zarurligi, chunki inson umri juda qisqa bo'lib, bu ulfhi behuda o'tkazmasligi, ammo bilim olgandan so'ng unga almal qilish lozimligini ta'kidlaydi va amaliyotsiz ilm ham behuda ekanligini alohida uqtiradi Alisher Navoiyning Hayrat ul-abror, Mahbub ul-qulub asarlari va ularda ilgari surilgan ma'naviy-axloqiy g'oyalar. Allomaning maktab va madrasalar rivojiga qo'shgan hissasi. Buyuk mutafakkir Alisher Navoiy (1441 - 1501) fan va san'atning turli sohalari: adabiyot, tarix, til bilimlari, musiqa, hattotlik,tasviriy san'at, me'morchilik rivojlantirish bilan birga ta'lim - tarbiya takomillashishiga katta e'tibor beradi. U o'zining Xamsa, Maxbubul qulub kabi ta'limiy - axloqiy asarlarida, shuningdek Munojat, Vaqfiya, Majolisun nafois, Muxokamat ul-lug'atayn asarlarida, Jomiydan tarjima Qirq hadis kabilarda tarbiyaga oida qarashlarini ifoda etadi. Buyuk mutafakkir olim Alisher Navoiy fan ...