Axloq-odob tarbiyasining manbalari va metodologik asoslari

Axloq-odob tarbiyasining manbalari va metodologik asoslari Reja: Axloq-odob tarbiyasi haqida tushuncha. Axloq-odobning ta'lim-tarbiya tizimida tutgan o'rni. Axloq-odob tarbiyasining manbaalri. Prezidentimiz I.A.Karimovning asarlari va nutqlarida axloq-odob tarbiyasi muammolari. Boshlang'ich ta'lim tug'risidagi me'yoriy hujjatlarda o'quvchilar axloq-odob tarbiyasini takomimllashtirish masalari. AXLOQ ODOB TARBIYaSI HAQIDA TUShUNChA. AXLOQ-ODOBNING TA'LIM-TARBIYa TIZIMIDA TUTGA N O'RNI. Odob-axloq, xulk, atvor so'zlari aorabcha bo'lib, ular o'zbek tilida xam o'z maxnosida ishlatiladi. Ayrim adabiyotlarda axloq-odob kishilarning xar bir jamiyatga xos xulq normalari mavjud, deyilsa, boshqalaridanesa, axloq ijtimoiy ong shakllaridan biri, ijtimoiy tartib-qoida bo'lib, bu tarbiya-qoida ijtimoiy hayotning istisnosiz xamma sohalarida kishilarning xatti-harakatini tartibga solish funksiyasini bajaradi. Odob-axloq biznnig hayotimizga va ongimizga faol ta'sir etadi, kishilk jamiyat nomidan yaxshilik bilan yomonlik, adolat bilan adolatsizlik, mexr bilan zulm o'rtasidagi va insoniy munosabatlaridagi makbul va nomaqul, man etilmaydigan va man etiladigan ishlari, xatti-harakatlarni belgilab beradi. Sharq mutaffakirlari odob-axloqni ikkiga ajratib tavsif etadilar. Atoqli pedagogik va shoir Abdulla Avloniy odamlarni «yaxshi xulqli va yomon xulqli» toifaga bo'ladi, odob-axloq, tarbiyasini takomillashtirish uchun kurashiladi. Odob-insonni ma'naviy kamolotga etkkazuvchi jarayondir. Odob bolalikdan shakillanadi. Yosh ulg'aygani bilan odob darajasi kengayib boradi. Odob deganda biz tarbiyali degan tushunchani anglaymiz. Odobli kishi el orasida ezozlidir. Odobli kishi el orasida ezozlikdir. Odob insoniy fazilat, kishi kadrini baland qiluvchi qimmatli sifatdir. U ta'lim tarbiyani asl mevasidir, aqlining muyanchig'i hisoblangan odob barcha fazilatlarning shani va xikmatidir. Dono xalqimizning odob bozorda sotilmas, «odob aqli uchun ulo'g'lik va fazilatdir» odobsiz aql-aqlsiz odob yuq vakillari bejiz aytilmagan. Shunday ekan, aql va odob bir-biriga bog'liq. Insonda xar ikovi mavjud bulsagina kamol topadi. «adab ikki xildir, xikmat va xizmat adabi». Axloq-odob munosabatlari dastavval oiladi shakllanadi. Undan keyin bolalar bog'chalarida, maktab o'rta va oliy o'quv yurtlarida, yarmida,jamoa joylarida takomillashadi. Boshlang'ich sinflarda nafaqat ta'limining mazmuni, milliy va umum insoniy qadriyatlarni, xalqimizning an'analari, madaniyatni, ko'p asrlik tajribalarini o'rgatishni xam kuzlab tashkil etadi. Maktab bolalarni odob-axloq, borasida tarbiyalashda, dars jarayonida sinfdan va maktabdan tashqari turli-tuman ishlarda olib boriladi. O'quvchilarga bilim (tasavvurlar-hissiy, obrazli bilimlar, axborot-og'zaki ma'lumot, tushuncha-umumlashgan bilim), malaka va odatlar beriladi. O'quvchi-yoshlar bolaligidan odob va odobsizlik haqida tushuncha oldai. Ular axloqiy tushunchalarni badiy va ilimiy adabiyotlar, hayot, kinofilg'm va spektaklar orqali anglaydilar. Yoshlarni axloqiy ruxda tarbiyalash xarakter xususiyatlarini tarkib toptiradi. Ularga maqsadga intiluvchanlik, o'qish va ishda metodlik, katiyan, tashabbuskorlik, uyushqoqlik, kiynchiliklardan quqmasdan kiradi. Shunday qilib xalq ta'limi tizimida o'quvchilarni o'qitig ularga axloqiy mukammallashtirish bilan birga olib boriladi. Ularda ong bilan xulk birligi tarbiyalanadi. Shaxsning jamiyati va Vatanga, mehnatga, kishilarga, o'z xulqiga bo'lgan munosabatlarni tekshiriladi. AXLOQ-ODOB TARBIYaSINING MANBALARI. Zamonaviy axloq-odob tarbiyasi ko'p asirlik tajribasida ...