Bozor iqtisodiyotiga o'tish davrida uning O'zbekistondagi xususiyatlari

Bozor iqtisodiyotiga o'tish davrida uning O'zbekistondagi xususiyatlari R e j a: 1. Bozor iqtisodiyotiga utish umuminsoniy jarayon ekanligi va uning asosiy yo'llari. 2. o'tish davrining asosiy belgilari. 3. ko'p ukladli iqtisodiyotning paydo bo'lishi, iqtisodiyotning erkinlashtirilishi. 4. O'zbekistondagi bozor iqtisodiyotiga utish konsepsiyasi va islohatlar strategiyasi. 5. Bozor iqtisodiyoti sharoitida sotsial siyosatning asosiy yu- nalishlari. ko'p ukladli iqtisodiyot, bozor konsepsiyasi, islohatlar strategiyasi, sotsial siyosat, bozor iqtisodiyotiga utish modellari, bozor infrastrukturasi, privatizatsiyalash, liberallashtirish, O'zbekiston modeli. Bozor iqtisodiyotiga xos bo'lgan tub belgilar sekin-asta shakllanib pirovard natijalarda yaxlit iqtisodiy tizim hosil etadi. Bu jarayon murakkab bo'lganidan uzoq davom etadi. Bozor iqtisodiyotiga utish XX asrga xos bo'lgan umumjahon vokeligidir. Bozor iqtisodiyotiga utish kishilarning xoxish-irodasi emas, balki obyektiv zaruriyatdir. Insoniyat tajribasi kursatganidek, hozircha fakat bozor munosabatlari zaminidagi ishlab chiqarishni barqaror rivojlanish, kullab va sifatli tovarlar yaratish, ularga bo'lgan talabni kondirish, tejamli xo'jalik yuritish tukinchilik yaratib, xalqni farovon turmush sari yo'llash, halol va samarali mehnatni kadrlash, adolatni urnatish mumkin. Bozor munosabatlari tizimida shunday ragbat kuchi jamlanganki, u muttasil iqtisodiy o'sish va sotsial rivojlanishni ta'minlaydi. Buni eng rivojlangan ettilik mamlakatlari (AKSh, Yaponiya, Kanada, Buyuk Britaniya, Germaniya, Fransiya, Italiya) misolida ko'rish mumkin. Bozor tizimining afzaligini Tayland, Tayvand, Janubiy Koreya, Singapur kabi Osiyo mamlakatlari xam namoyish etdi. Masalan, Janubiy Koreya, bozor munosabatlari asosida iqtisodiyoti jadal rivojlandi. 1965-1987 yillar mobaynida aholi jon boshiga MD yiliga o'rtacha 6,4 % kupaydi. Bozor munosabatlari iqtisodning jadal borishini taminlovchi 3 ta kuchni yuzaga keltiradi. 1. iqtisodiy faoliyat erkinligi - bu uddaburonlik uchun keng imkoniyat beradi. 2. Rakobat kurashi - kim o'zi qoidasini yuzaga keltiradi, novatsiyaga undaydi, texnika-texnologiyani mehnat unumdorligi va ish sifatini oshiradi, qattiq mehnat intizomini joriy etadi. 3. Daromadlarning chektannmasligi - bu qo'shimcha daromad topishga intilishni paydo etadi. xalqaro tajriba kursatganidek, bozor iqtisodiyotiga utishning 3 shakli yoki modeli mavjud. 1. g'arbiy Yevropamamlakatlari va boshqa rivojlangan mamlakatlar yo'li. 2. Mustamlakachilikdan ozod bo'lib, mustaqil taraqqiyot yo'liga utib rivojlanayotgan Osiyo, Afrika va Lotin Amerikasi mamlakatlari yo'li. 3. sobiq Sotsialistik mamlakatlari yo'li. Bu mamlakatlarning umumiy va xususiy jihatlari bor. Ularning xammasi bir manzilga - bozor iqtisodiyotiga olib keladi, bu iqtisodiyotning qonun qoidalari, amal qilish prinsiplari ko'p jihatdan umumiy bo'ladi. Ammo bozor munosabatlari shakllanishining sotsial iqtisodiy, tarixiy, milliy va xalqaro sharoiti har xil bo'lganligi tufayli unga utishning milliy yoki hududiy xususiyatlari xam mavjud bo'ladi. Umumiylik va xususiylik turli modellarda turlicha mixtalanib mujassamlashadi. Bozor munosabatlariga utishning ilk modeli oddiy tovar xo'jaligida klassik kapitalizm tomon va undan bozor iqtisodiyoti tomon boriladi. Birinchi modelda bozor munosabatlari shakllanishiga xos xamma bosqichlardan utiladi, ularning ...