Harbiy faoliyatda tafakkur va nutq

Harbiy faoliyatda tafakkur va nutq Shubxasiz tafakkur insonlar, jumladan, jismoniy tarbiya va sport kata rol o'ynaydi. Tafakkur-bu borliqdagi buyumlar va hodisalar o'rta-murakkab borlanishlarning insoi ongida aks etishi. Yoki boshqacha qilib aytadigan bo'lsak tafakkur shaxsning obyektiv voqelikdagi narsa va hodisalarni, ularning muhim xususiyatlari, bog'lanish hamda munosabatlarini bevosita umumlashgan holda aks ettirishdan iborat bo'lgan aqliy faoliyat. Tafakkur-obyektiv voqelikni aks ettirishning eng yuksak shakli. Tafakkur-voqelikni sezgi, idrok va tasavvurlarga qaraganda yanada chuqur, keng va to'liq bilishga imkon beradi. Tafakkur inson miyasining alohida funksiyasi bo'lib, miyaning ikkinchi signallar tizimiga asoslangan reflektor analitik-sintetik faoliyatining ruyobga chiqish shakli hisoblanadi. Tafakkurning asab-fiziologik asosi birinchi va ikkinchi signal tizimlarining o'zaro munosabatidir. obyektiv borliqdagi buyumlar va hodisalar o'rtasidagi bog'lanish va munosabatlar moddiylashmagan, demakki, ularni sezgilar va idrok vositasida aks ettirib bo'lmaydi. Faqat tafakkur vositasidagina ushbu munosabat va aloqalar ongda akslanadi. Lekin, ushbu akslanish sezgilar va idrokning miyaga yetkazib bergan ma'lumotlari asosida amalga oshadi. Masalan, mashqlanish holatini o'z-o'zida baholash, musobaqa davrida jismoniy, psixologik tayyorgarligi sifati, uning xususiyatlari bilan, balki, ushbu jarayonlarlar o'rtasidagi murakkab aloqa va munosabatlar bilan ham xarakterlanadi. Bular: - har qanday jismoniy tarbiya va sport faoliyatida raqib kuchlarining jangovar holati tartibi; - jismoniy tarbiya va sport bilan shug'ullanuvchi sportchilar (o'quvchi, bolalar) o'rtasidagi o'zaro ta'sir va aloqalar; - raqibning taktik jangovar rejalari; - ularning yakuniy maqsadlari va hokazo. Ushbu aloqa va munosabatlar tafakkur jarayoni vositasidagina sportchi ongida o'z aksini topadi. Sezgilar va idrok vositasida olingan ma'lumotlar qayta ishlanadi. Bu qayta ishlash murakkab jarayon bo'lib, hozirgina olingan ma'lumotlar oldingilar bilan solishtiriladi. Aynan tafakkurda voqelikni tahlil va sintez qiliy jarayoni amalga oshadi. Tushuncha, uning tashuvchisi so'z(nutq) obyektiv voqelikni sintez va tahlil qilishning asosiy vositasi hisoblanadi. Til-fikrning namoyon bo'lish shakli yoki boshqacha qilib aytganda moddiylashgan shakli. Tushuncha-murakkab psixik to'zilma hisoblanadi. Aynan tushunchalarda predmetlardagi eng muhim xususiyatlar, sifatlar o'z aksini topadi. Tushuncha insonning shu paytgacha voqelikni bilish jarayonidagi tahlil, sintez va solishtirish natijasi bo'lgan buyum hodisalarning eng umumiy xususiyatlarini o'zida aks ettiradi. Bu esa inson ayni paytda qabul qilayotgan malumatlarni tushunchalar vositasida analiz va sintez qilish imkoniyatni beradi. Shuning uchun ham o'zi idrok qilayotgan predmetam so'z-tushuncha bilan atash asnosida inson ushbu predmetning mohiyatini anglab etadi. Boshqacha so'z bilan aytganda tafakkur jarayonini tushuncha-so'zlar vositasida qilinadigan ish deb atashimiz mumkin. Bu jarayon inson murakkab masalalarni, muammolarni echganda to'liq namoyon bo'ladi. Har bir odam, u nima ish bilan shug'ullanmasin, har doim amaliy va aqliy xarakterdagi vazifalarni echadi, Aqliy (nazariy) masalalar, odatda biron hodisa va uning sabablari o'rtasidagi bog'lanishlarni topish zaruriyati tug'ilganda paydo bo'ladi. Vazifalar esa o'z ...