Kasb ta'limining shakllanish bosqichlari

Kasb ta'limining shakllanish bosqichlari. Reja: 1.O'rta Osiyo hududida kasbiy ta'lim tizimi shakllanishining tarixiy shart-sharoitlari. O'rta Osiyo mutafakkir olimlari kasbiy ta'lim haqida. 2. Anjuman-ma'ruzani yakunlash. Hozirgi zamon kasb-hunar ta'limi tizimi faqatgina XX asr oxiri ilmiy-pedagogik tafakkurining natijasigina bulmay, balki uning poydevori insoniyat jamiyatining uzoq tarixi davomida tuplangan tajribasiga hamda Olimlar, mutafakkirlar, pedagoglar ishlab chiqarishning turli sohalaridagi mutaxassislarning mehnatlariga asoslangan. Markaziy Osiyoda, shuningdek, hozirgi O'zbekiston hududida kasb-hunar ta'limining tub asoslari bundan uch miig yil avval Avestoda bayon etilgan desak xato qilmaymiz. Lekin bu boradagi tajribalar bizda yetarli darajada urganilmagan. SHu bois, bugun butun dunyo, xususan SHarq xalqlarining tarixiy merosini zamonaviy kasb-hunar ta'limi mazmuni va tuzilmasiga singdirilishini davr o'zi taqozo etmokda. sharq mutafakkirlari o'z asarlarida yoshlarning kasb-hunar ta'limi va tarbiyasiga katta ahamiyat berib,. kasb-hunar o'ganishni jismoniy, aqliy va mahnaviy kamolotga erishishning asosiy vositasi deb bilganlar. Buyuk ajdodlarimiz aqliy, jismoniy va mahnaviy tarbiya kasb-hunar sir- sinoatlarini egallashning asosiy omili deb talqin etganlar. Ular uchun inson timsoli kamolotga yetgan, ilmli yoki kasb-hunarga ega ijobiy fazilatlar sohibi bo'lgan. Misol uchun Kaykovus o'z farzandiga qarata: Ey farzand, ogoh bulki, hunarsiz kishi hamisha foydasiz bulur va hech kishiga naf yetkurmas. Bilursanki, xori mugilonning tani bordur, ammo soyasi yukdur. hunarsiz kishi ham xori mugilon yanglig na uziga va na uzgaga foyda berur. Agar kishi har qanchaki oliy nasab va asl bulsa, ammo hunari bulmasa, xaloyiqning izzat va hurmatidin noumid bulur. Agar kishida ham nasab gavhari va ham hunar zevari bulmasa, undan batarrokdur. Jaxd kilgil, agar gavharing har nechakim asl bulsa, unga garra bulmagil, nedinkim tan gavhari hunar zevari bila muayyan bulmasa, u hech narsaga arzimagusidur. Andohkim debdurlar: Ulo'g'lik aql va donishlik birladur, gavhar va nasab birla bulmas. Otni ota va onang kuymishlar,sen unga garra bulmagil, nedinkim, ul otmazki bir nishondin uzga narsa emasdur. Ammo sen hunar bila bir nomga ega bulgil. Uzingni Jag'far, Muhammad, ustod, xuja, fozil oti bila atab, ammo unga loyiq bulmasang, u ot ermasdur. Agar kishida nasab gavhari bulsa, ammo hunar zevari bulmasa, u xech kishining suhbatiga loyiq bulmagusidur. Garchi bu ikki gavhar x.osil qilgon kishi topsang, etagini mahkam tutgil va undin ilkingni chekmagil, bilki u barcha kishilarning mushkulin oson qilgay. Barcha hunardin so'z :hunari yaxshirokdur, nedinkim, hamma maxluqotdin odam yaxshiroq yaraldi va o'ziga jonivordin odam o'n daraja ziyodadudur va bu o'n daraja odamning badanida hamisha bordurr. Beshi tashida zohirdur, beshi ichida pinhondur.Ul PINHON narsalar: biri, bir narsani yed olmoq; biri, hamisha esda saqlamoq, biri taxayyul (xayolga keltirmoq); biri tahavvur(gazab va shiddat bilan hujum etish);biri takallum(suzlash). ...