Koordinatsion harakat qobiliyatlarini tarbiyalash metodikasi

Koordinatsion harakat qobiliyatlarini tarbiyalash metodikasi Reja: 1. KOORDINATSION harakat qobiliyatLARIGA UMUMIY TUShUNChA 2. maqsad VA VAZIFALARI. 3. KOORDINATSION qobiliyatLARINI TARBIYaLASh VOSITALARI 4. KOORDINATSION qobiliyatLARINI TARBIYaLASh MYeTODIKASI 5. KOORDINATSION qobiliyatLARINI TARBIYaLASh MYeTODLARI KOORDINATSION ЌARAKAT qobiliyatLARINI TARBIYaLASh MYeTODIKASI Yangi ќarakat faoliyatlariga o'rgatish va takomillashtirish jarayonida ta'sir etuvchi qobiliyatlar tuђrisida fikrlasharqanmiz, avvalam bor anchadan beri chakkonlik ќakida gapirib kelganmiz. Tuђri, ќozirgacha bu fikr davom etib kelmokda va chuqur urganilgani yuk. Lekin, oxirgi yillar adabiyotlarida, taxminan 90-yillarda, bu tushunchani kuprok Koordinatsion qobiliyatlari bilan boђlashmokdalar, chunki: birinchidan , yangi ќarakat faoliyatlarini bajarishda va tuzilishida ќar bir harakatning bir-biriga moslashtirishga qaratilgan qobiliyati mavjud. Ikkinchidan, ќarakat faoliyatini tusatdan uzgartirgan sharoit talablariga muvofik ravishda tez qayta ko'rish qobiliyati sifatida qarash mumkin. Koordinatsion qobiliyatning bu ikkala tomoni bir biri bilan chambarchas boђlik va uzining maxsus xususiyatlariga ega. Bular turli ќarakat vazifalarini yechishda va ќar xil koordinatsion qiyinchiliklarni engishda vujudga keladi. Albatta bu koordinatsion qiyinchiliklar va ularni engish ќar xil bo'ladi. Masalan, gimnastika bilan shuђullanuvchilar eng murakkab gimnastik koordinatsion kombinatsiyalarni oson va muvaffakiyatli bajaradilar. Lekin, kupincha sharoit, atrof-muќit o'zgarishi bilan boђlik bo'lmagan harakatlarni tez uzlashtira ololmaydilar. Majmua ќolda bajariladigan bu koordinatsion ќarakatlar qobiliyatini bir o'lcham bilan baќolab bulmaydi. Baќolashda ќar xil tashqi ko'rsatkichlar ќisobga olinadi. Bularning ichida nisbatan asosiylari bu: a) ќarakat faoliyatlarining yangi shaklini o'rganishga sarflangan vaqt. Murakkab vaqtlarni uzlashtirishga sarflangan vaqt kancha kam bulsa, shuncha bir xil sharoitda uning koordinatsion harakat qobiliyatlarining rivojlanganligi yuqori bo'ladi. Shular katori faoliyatning, b) koordinatsion murakkabligi ќam ќisobga olinadi. v) harakatlarning anikligi bir-biridan farq qiladi, yani murakkabligi shakllari, mazmuni bilan, chunki ќar bir harakatda o'ziga xos koordinatsion qobiliyatlari, talablari bor. Ular shu qobiliyatlarning ulchamlaridir, yani: a) harakat faoliyatining koordinatsion murakkabligi; b) harakatning anikligi; v) harakatlarni uzlashtirib olishga sarflangan vaqtdir. Demak, koordinatsion qobiliyatlari - bu baќolash uchun yagona kriteriyga ega bo'lmagan murakkab majmua sifatdir. Koordinatsion qobiliyatlari - bu inson o'z ќarakati faoliyatida tusatdan o'zgaruvchi sharoit talablariga muvofik ravishda yangi ќarakatlarni tezda egallash va tezda qayta kura olish qobiliyatidir. Ќayotda va umuman jismoniy tarbiyada uchratiladigan ќarakatlarni shartli ravishda 2 guruќga bo'lish mumkin: Nisbatan stereotip ќarakatlar - yengil atletika yo'lkasida yugurish, uloktirish va sakrashlar, gimnastika mashqlari, tennis. Nostereotip harakatlar - sport o'yinlaridagi ќarakatlar, yakkama-yakka olishuvdagi, slalomdagi, krossdagi ќarakatlar. Stereotip harakatlaridagi aniklik, jumladan, kishi bu harakatlarni bajarishni kanchalik uzoq urganganligiga boђlik. Agar inson o'zi uchun yangi ќarakatlarni uzgargan sharoit talablariga muvofik ravishda tez uzgartira bilishlari kishining harakatini maqsadga muvofik qayta ko'rish uchun sarflangan vaqti bilan ifodalaydi. Psixologik nuqtai nazardan koordinatsion qobiliyatlar xususiy ќarakatlarni uzlashtirish va atrof-muќitning tulikligini: ...