Kuch qobiliyatlarini tarbiyalash metodikasi

Kuch qobiliyatlarini tarbiyalash metodikasi Reja: Jismoniy siflarni tarbiyalash asoslari (metodikasi). Kuch qobiliyati ґakida umumiy xarakteristika. Kuchning turlari. Kuchni tarbiyalash vazifalari va vositalari. Kuchni tarbiyalash metodlari. KUCh qobiliyatLARINI TARBIYaLASh MYeTODIKASI Har bir inson hayot jarayonida malum ґarakat imkoniyatlariga ega bo'ladi. Masalan: u yoki og'irlikni ko'tarishga: 100 m.ga malum vaqtda yugurishga. Bu imkoniyatlar uzining ayrim sport ґarakatlarida amalga oshiriladi. Misol: Sprinter va marafon yugurishi organizmdagi har xil sifat o'zgarishlarini talab etadi. Jismoniy sifatlari deganda biz insonning ayrim sifat tomonlarini tushunamiz. Bu sifatlar kuyidagilardan iborat: kuch, tezlik, chidamlilik, chakkonlik va egiluvchanlik. Bu sifatlar harakatni bajarganimizda majmua holda namoyon bo'ladi. Misol: 100 m.ga yugurishda tezkorlik, chidamlilik, chakkonlik kuch sifatlari namoyon bo'ladi. Lekin ularning ichida tezkorlik hal qiluvchi rol uynaydi. Har bir sifatni tug'ri tushunish va uni tarbiyalash metodikasini chuqur o'rganish uchun ularni ko'rib chiqishimiz lozim. Kuch: Kundalik turmushda kuch so'ziga har xil ahamiyat beriladi. Kuch ilmiy tushuncha sifatida imkoniyati boricha aniq bo'lishi kerak. quyidagi kuchlarni farq qilish kerak: Kuch ґarakatning mexanik xarakteristi-kasi sifatida (tanaga massa bilan kuch ta'sir etadi). Kuch insonga xos bo'lgan sifat jarayoni. Misol: Sportchining kuchi, yoshi o'zgarishi bilan kuchni rivojlantirish, sport bilan shug'ullanuvchilar kuchi sport bilan shug'ullanganlarga karaganda kuprok bo'ladi. Masalan: ilmiy tadqiqot ko'rsatkichlari bo'yicha maktab o'quvchilarining kuchlarini rivojlanishi haqida bayon etish. Har qanday tushunchani aniklashning usuli uni o'lchovda ko'rsatishdir. Shunday ekan insonning kuch imkoniyatlar darajasini biz dinamometr kabi mexanikada qo'llaniladigan asboblar yordamida ulchaymiz. Inson kuchi deganda biz tashqi qarshilikni muskul kuchlanishi orqali engish qobiliyatini tushunamiz. Malumki, muskullar quyidagi xillarda kuch kursata olishlari mumkin: o'z uzunligini uzgartirmasdan (statik, izometrik rejimida). Misol: gimnastikada - osilib turgan holda burchak hosil qilishi. o'z uzunligini qisqartirib (enguvchi, miometrik rejim). Misol: sakrashda - depsinish, irg'itishda - buyumni kuyib yuborishdagi kuchlanish. o'z uzunligini uzgartirib (engiluvchi - pliometrik rejim). Misol: boshqaning yordamida egiluvchanlik. Kuchni sharoitiga karab hosil bo'lishi. Agar inson eng yuksak muskul kuchlanishi bilan, tanaga har xil massani uzgartirib, kator harakatlar bajarsa, kuchning paydo bo'lishlik miqdori har xil bo'ladi. (N.N.Goncharov, 1952). Avval o'zgaruvchi massaning tanaga ta'siri natijasida kuch usib boradi ( zona - A ), ammo keyinchalik massaning oshishi kuchning kupayishiga olib kelmaydi ( zona - B). KUCh VA o'zgaruvchi MASSANING BOЂLIKLIGI Kuch va massaning bog'likligi jismoniy tarbiya amaliyotida ko'p uchrab turadi. Misol: Sportchining yadro irg'itishi uchun ketgan kuchi, shtanga ko'tarishi uchun ketgan kuchidan kam bo'ladi va h.k. Ammo, agar tana massasi katta bulsa, u holda odamning unga sarf kiladigan kuchining kattaligi uzgaruvchan massaga bog'lik bulmaydi va odamning kuch imkoniyati bilangina aniklanadi. KUChNING TYeZLIKKA BOЂLIKLIGI Har xil ...