Maxsus fanlarni o'qitish jarayonida muammoli va interfaol metodlar

Maxsus fanlarni o'qitish jarayonida muammoli va interfaol metodlar Reja: 1.Muammoli ta'limning vujudga kelish tarixi. 2. O'quv jarayonini tashkil etish va boshqarishda muammoli ta'limni qo'llash texnologiyasi. 3.ta'lim samaradorligini oshirishda muammoli ta'limni qo'llash mahorati. Muammoli ta'limning vujudga kelish tarixi Muammoli ta'limga 1894 yilda amerikalik faylasuf, psixolog va pedagog Dj. Dyuri (1895-1925) tomonidan asos solingan. U Chikagoda eksperimental maktab tashkil etib, o'quvchi-talabalarni qobiliyatlarini o'rganib, ularni to'rt guruhga ajratadi: ijtimoiy, konstruksiyalash, badiiy, tadqiqotchilik. Bugungi kunda muammoli ta'lim tushunchasi ostida o'quv jarayonida o'qituvchi tomonidan vujudga keltiriluvchi muammoli masalalarga yechimni topish va o'quvchi-talabani faol ijodiy mehnati tushuniladi. Muammoli vaziyatlarni yechimini topish talabalarda mustaqil fikr yuritish, ish jarayonida vujudga keluvchi turli muammolarni yechimini tez topish qobiliyatini rivojlantiradi. Shuning uchun ham fan-texnika tez rivojlanayotgan va bilimlarimiz tez o'zgarayotgan bir davrda muammoli ta'lim masalasi dolzarb bo'lib bormoqda. Miya hujayralari son jihatdan doimo bir xil bo'ladi, ammo ularni mashq qilish orqali, aqliy mehnatni bajarish orqali miya hujayralarining sifatini o'zgartirish mumkin. Yoshlikda miya hujayralari mashqqa beriluvchan bo'ladi. Agar besh yoshgacha bola ikki tilni o'rgansa, yani miya faol ishlasa, kelajakda uning iqtidorli bolalar katoriga qo'shilish imkoniyati bir necha barobar ortadi. Agar bola 15 yoshgacha uch tilni o'rgansa, unda bu bolaning miyasini ishlash samarasi yanada ortadi. Biz bilamizki, bugungi kunda inson miyasining o'rtacha 0,5% imkoniyatidan foydalaniladi. Aqliy mehnat bilan shug'ullanuvchi bazi olimlar, miyaning 10 % imkoniyatidan foydalanadi. Olamshumul kashfiyotlar kilgan buyuk insonlar miyasining 15-20 % imkoniyatidan foydalangan. Miya faol ishlaganda o'zidan kuchli quvvat ishlab chiqaradi va bu quvvat organizmni energetik holatiga ta'sir ko'rsatadi va biologik jarayonlarni borishiga o'z ta'sirini o'tkazadi. Aqliy faoliyat organizmda biologik qarish jarayonini sekinlashishiga yordam beradi. Chunki miya faol ishlagach, ruhiyatda yangilanish sodir bo'ladi, bu esa jismoniy tanada o'z aksini topadi. Demak muammoli ta'limni joriy etish tarbiyalanuvchilarni nafaqat aqlini, balki butun jismini tarbiyalaydi. Muammoli ta'limning darajalari 1- daraja. O'qituvchi tomonidan muammo yaratiladi va uni yechish yo'llari ko'rsatib beriladi.O'rganish darajasi. 2- daraja. O'qituvchi tomonidan muammo yaratiladi va yechimi talabalar bilan birgalikda. Hamkorlik darajasi. 3- daraja. O'qituvchi tomonidan muammo yaratiladi,talaba tomonidan mustaqil ravishda muammoning yechimi topiladi. Mustaqil daraja. 4- daraja. O'qituvchi mavzuni elon qiladi muammoni talaba yaratadi, mustaqil ravishda yechimini topadi va xulosalaydi. Ijodiy daraja. Aqlning uch turi ajratiladi: 1. Kontseptual aql - hodisalarning mantiqiy, matematik, lingvistik masalalarini yaxshi hal qilish imkonini tug'diradi. 2. Estetik aql - hodisalarning shaklini bilishga intilish, lekin har doim ham ularning sabablari bilan qiziqmaslik. 3. Ijtimoiy aql (sotsial ) - asosiy diqqat shaxslararo munosabatlarda jamlangan bo'ladi, shuningdek inson taqdiri, maqsadlar va qadriyatlar bilan bog'liq qarorlarni qabul qilishda ...