Milliy hunarmandchilik turlarini yangi pedagogik texnologiyalar asosida o'rganish

Milliy hunarmandchilik turlarini yangi pedagogik texnologiyalar asosida o'rganish xalq hunarandchiligi kadimiy san'at turlaridan biri bo'lib, Utra Osiyo, Eron, Turkiya, Arabiston, Avgoniston va boshqa sharq mamlakatlarida keng rivojlangan. ayniqsa, o'rta Osiyoda yaratilgan asrlar o'ziga xos badiyligi, kopozitsiyasi va ishlanish uslubi bilan farq qiladi. hozirgi kunda xalq hunarmandchilikgini serkuyosh O'zbekistonimizda ardoklanib avaylab, muhofaza kilinayotgan kupgina yodgorlik obidalarga kurkamlik, go'zallik bahsh etib turibdi. U Samarkand Buxoro, Toshkent, Kukon, Margilon, Xiva, Shaxrisabz va boshqa shaharlarda o'z asksini topgan. Ota-bobolarimiz kadimiy obidalarni nafis nakshlar bilan bezagan ekanlar, zavk olish bilan bir katorda ular orqali o'z orzu umidlarini, muhabbatlarini tilaklarini kuylaganlar. Nakkosh ota-bobolarimiz inson ruhiyatini juda chuqur va xar taraflama urganib, uylarni ajoyib nakshu nigorlar bilan boyitganlar. Nakshlangan uyda kishilar xotirjam ruhiy osoyishtalik ogushida bo'lishi, uzoq umr ko'rishini donishmand bobolar asrlar davomida hayotiy tajribalar asosida ilgaganlar. Keksa ustalarimiz aytishicha, kadimda nakkoshlik santi shunchalik rivojlangan ekanki, ular chizgan yoki buyagan nakshlari orqali bir birlari bilan unsiz ovozda gaplasha olar ekanlar. Amir Temur, Alisher Navoiy, Abu Rayxon Beruniy, Abu Ali Ibn Sino, Al Xorazimiy, Nizomiy, Ganjaviy, Nosir Xisrav, Komoladdin Bexzod, Bobur kabi jahonga mashxur olim, shoir va nakkoshlar binolarimizni kishilar xayolini uziga tortuvchi tabiatning go'zal manzaralariga monad nakshlar bilan bezashga chakirganlar. Kishilarni go'zallik bilan yaqin dust, birodar bo'lishiga undaganlar. Chunonchi Samarkandning eski shahar markazi, yani Registon savlat tukib turgan Sherdor madrasasini kurdirtiradi. Yalangdushtiy bahodir memor Abdul Jabbor oldiga xech bir narsada uzining ulug ajdodlaridan qolishasligini nakshlar orqali xalqka yetkazish vazifasini kuygan san'at kalitini egallagan mashxur memor o'z oldiga qo'yilgan falsafiy fikrni naksh tili bilan xalqka unsiz ovozda etkaza bilgan. Ganj uymakorligi san'ati asrlar davomida o'ziga xos uslub bilan rivojlanib keldi. Bu san'atning eng qadimgi, o'rta asrlardagi va XX asrdagi rivojlanish kuzdan kechirib, urganib, chiksak bu davrlardagi ganch uymakorligi bir-biridan ancha farq qiladi. qadimgi ganch uymakorligi xajmiy bo'lib, realistik tasvirlar asosida ishlagan. Ularda kupgina odamlar, hayvonlar kushlar tasviri ishlatilgan. Eramizning birinchi asrlaridayok kishilar ganchni ajoyib xususiyatiga ega ekanligini bilib kalalar, karvonsaroy va boshqa joylarni bezay boshlaganlar. bo'lib utgan janglar oqibatida ular vayronaga aylanib fakat koldiklari saqlanib kolgan. II asrda tuproqkalaning serxasham Saroy mexmon xonalari uyma ganch bilan bezatilgan Varaxshadagi topilmalardan VII-VII asrlardagi Buxora saroyi koldiklaridan namunalar topilgan. Bu shartnomalarda kushlar, hayvonlar, baliklarni o'simliksimon va giometrik shakkllarning uyma namunalarini ko'rish mumkin. X-XI asrlarda nakkoshlik, yog'och, tosh va ganch uymakorligi yanada rivojlandi. Murakkab abstrak tasvirini ask ettiradigan nakshlar paydo buldi. XII asrda ganchkorlik san'ati yanada yuksaldi. Bunga Afrosiyobda topilgan ajoyib ganch uymakorligi ishlari misol bula oladi. Ganchkorlikning gullab yashnagan davri XVII ...