Mutaxassislar tayyorlashda ta'lim jarayonining o'ziga xos xususiyatlari

Mutaxassislar tayyorlashda ta'lim jarayonining o'ziga xos xususiyatlari Reja: 1. Didaktika haqida tushuncha. 2. ta'lim jarayoni mohiyati va uning ikki tomonlama xususiyati. 3. O'zbekistonda fan va maorifning rivojlanishida «ta'lim to'grisida» gi qonun va Kadrlar tayyorlash milliy dasturining ahamiyati. 1. Didaktika haqida tushuncha. Didaktika pedagogikaning bir kismi bo'lib, unda ta'lim nazariyasi bayon etiladi. Didaktika ta'lim jarayonining umumiy qonuniyatlarini o'rganuvchi kismidir. Didaktika grekcha so'z bo'lib, «Didayko» - o' k itish, «Didaskol» - o'rgatuvchi degan manoni anglatadi. Uning so'zma-so'z tarjimasi ta'lim nazariyasini bildiradi. ta'lim nazariyasi ta'lim jarayoni, uning mohiyatini, ta'lim qoidalari, usullari hamda tashkiliy formalarini o'z ichiga oladi. Didaktika o'z oldiga o' k itishning o' kuvchi-talabalarni xar tomonlama tarbiyalash maqsadlariga javob beruvchi umumiy qonuniyatlarini bilib olish vazifasini kuyadi. Didaktikaning predmeti ta'lim-tarbiya muassasasi sharoitida o'qituvchining rahbarligi ostida amalga oshadigan o' k uv jarayonidir. Didaktikada ana shu jarayonning qonuniyatlari tadqiq kilinadi, har xil tipdagi ta'lim-tarbiya muassasalarida beriladigan ta'lim mazmunini elgilashning ilmiy asoslari, o' k itish vositalari va metodlarining samaradorligini oshirish o'llari hamda ta'limning tashkiliy shakllari ishlab chikiladi. Didaktika pedagogikaning ta'lim va ma'lumot berish sohasi hisoblanadi. Shuning uchun xam didaktika fanining predmeti ta'lim va ma'lumotdir. Markaziy Osiyo xalqlari tarixida didikatika doir o'lmas asarlar yozib koldirgan bir kancha buyuk mutafakkirlarimizning xizmatlari bekiyosdir. Vatandoshlarimizdan Al-Xorazmiy, Abu Rayxon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, M. Ulugbek, A. Navoiy kabi allomalarimiz tibbiyot, mantik, musiqa, adabiyot, geografiya, matematika kabi ilmlarni o'qitish vositasida avlodlarni tarbiyalash g'oyasini olga surdilar. Kaykovusning « K obusnoma», Nosir Xisravning «Saodatnoma», Yusuf Xos-Hojibning « K utadgu-bilig», A. Navoiyning «Maxbubul-kulub» (Ko'ngillar sevgisi) asarlarida ilg'or pedagogik qarashlar xam ifodalangan. Ular dunyoviy ta'limni keng rivojlantirishga katta xissa sharqu g'arb ma'naviy merosi asosida pedagogik jarayondan markaziy o'rin olgan didaktika doimo rivojlanib bordi. Didaktikaning asoschisi XVII asrning buyuk chex pedagog-olimi Yan Amos Komenskiydir. Yan Amos Komenskiy (1594-1670) butun dunyoda pedagogik fikrlar va maktablar taraqqiyotiga juda o'lkan xissa ko'shgan yetuk olimdir. Uning 1632 yilda yozgan «Buyuk didaktika» asari o' k itishni rivojlantirishga g'oyat sezilarli ta'sirini ko'rsatdi, shuning uchun xam bu asar jahon pedagogikasi oltin xazinasining noyob gavxari hisoblanadi. Yan Amos Komenskiyning insoniyat oldidagi buyuk xizmatlaridan biri-ta'limning sinf-dars sistemasini ishlab chiqishdan, dars maktabda o' k itishning asaosiy shakli ekanligini asoslab berishdan iboratdir. Yevropada didaktikaning rivojlanishida Yan Amos Komenskiydan keyin rus pedagogi K.D. Ushinskiyning xam xizmatlari katta. O'zbekistonda (keyingi yillarda) didiktik ta'limning tashkil topishi va rivojlanishi A. Avloniy, X.X, Niyoziy, Muhammadrasul Rasuliy, Kori Niyoziy, M. Behbudiy, O. Sharafiddinov kabi pedagog va olimlarning nomlari bilan bog'liq. mustaqil Respublikamizda 1997 yil 29 avgustda Oliy Majlisning 9-sessiyasida kabul qilingan «ta'lim to'grisida» ...