Oliy maktabdagi muammoli o'qitish texnologiyasi

Oliy maktabdagi muammoli o'qitish texnologiyasi Reja: Muammoli o'qitishning mohiyati. Muammoli vaziyat, uning belgilari va o'quv muammosi. Muammoli o'qitishning asosiy metodi. Muammoli seminarlar va amaliy mashg'ulotlar. Asosiy tushunchalar: muammoli o'qitish, muammoli vaziyat, o'quv muammosi, muammoli ma'ruza, muammoli seminar, muammoli amaliy mashg'ulot, o'quv axborotlarining muammoli bayoni. 1. Hozirgi oliy maktabda eng samarali o'qitish texnologiyalaridan biri muammoli o'qitish metodidir. Uning vazifasi faol bilish jarayoniga undash va tafakkurda ilmiy-tadqiqot uslubini shakllantirishdir. Muammoli o'qitish ijodiy, faol shaxs tarbiyasi maqsadlariga mos keladi. Muammoli o'qitish jarayonida o'qitishning reprodukgiv shakllariga nisbatan talabaning mustaqillpgi tobora o'sib boradi. Hozirgi pedagogikaga oid adabiyotlarda muammoli o'qitishning turli ta'rif va tavsiflari bor. Bizningcha, nisbatan to'lik va aniq, ta'rif M.I.Maxmutova tomonidan berilgan bo'lib, unda muammoli o'qitish mantiqiy fikrlash tadbirlarini (tahlil, umumlashtirish) hisobga olingan o'rgatish va dars berish usullarini qo'llash qoidalari va talabalarning tadqiqot faoliyatlari qonuniyatlarining tnzimi sifatida izohlanadi. Bular muammoli vaziyat, bilshshga bo'lgan qiziqnsh va talab va h. Muammoli o'qitishning mohiyatini o'qituvchi tomonidan talabalarning o'quv ishlarida muammoli vaziyatni vujudga keltirish va o'quv vazifalarini, muammolarini va savollarini hal qilish orqali yangi bilimlarni o'zlashtirish bo'yicha ularniig bilish faoliyatini boshqarishni tashkil. etadi. Bu esa bilimlarni o'zlashtirishning ilmiy-tadqikot usulini yuzaga keltiradi. Ma'lumkn, o'qitishning xar qanday asosida inson faoliyatining muayyap konuiiyatlari, shaxs rivoji va ular negizida shakllangan pedagogik fanng tamoyillari na qoidalari yotadi. Insonning bilish faoliyati jarayoni mantiqiy bilish ziddiyatlarini hal qilishning obyektiv qonuniyatlari, didaktik tamoyil - muammolilikka tayanadi. O'qitishning hozirgi jarayoni tahlili psixolog va pedagoglarning fikrla muammoli vaznyat, kutilmagan hayrat va maxliyo bo'lishdai boshlanadi, degan xulosalari xakiqatga yaqin ko'rsatadi. o'qitish jarayonida insonning psixik, emosional va hissiy holati fikrlash va aqliy izlanish uchun o'ziga xos turtki vazifasini bajaradi. 2. Muammoli vaziyat muayyan pedagogik vositalarda maqsadga muvofiq tashkil etnladigan o'ziga xos o'qitish sharoitida yuzaga keladi. Shuningdek, o'rganiladigan mavzular xususiyatlaridan kelib chiqnb, bunday vaziyatlarni yaratishniig maxsus usullarini ishlab chiqish zarur. Shunday qilib, o'qitishda muammoli vaziyat shunchaki «fikr yo'lidan kutilmagan to'sik» bilan bog'langan aqliy mashaqqat holati emas. U bilish maqsadlari maxsus taqozo qilgan aqliy taranglnk holatidir. Bunday vaziyat negizida avval o'zlashtirilgan bilim izlari va yangi yuzaga kelgan vazifani hal qilish uchun aqliy va amaliy harakat usullari yotadi. Bunda xar qanday mashaqqat muammoli vaziyat bilan bog'liq bo'lavermasligini ta'kidlash o'rinli bo'ladi. Ya'ni bnlimlar avvalgi bilimlar bilan bog'lanmasa, aqliy mashaqqat muammoli bo'lmaydi. Bunday mashaqqat aqliy izlanishni kafolatlamaydi. Muammoli vaziyat xar qanday fikrlash mashaqqatlaridan farq qilib, unda talaba mashaqqat talab qilgan obyekt (tushuncha, fakrning unga avval va ayni vaqtda ma'lum bo'lgan vazifa, masala bo'yncha ichki, yashirin aloqilarini anglab etadi. Shunday qilib, muammoli vaziyatning moqiyati shuki, u ...