O'qish darslarida o'quvchilar nutqini o'stirish

o'qish darslarida uko'vchilar nutqini o'stirish Reja: 1.1nutq o'stirish bo'yicha olib boriladigan ish turlari. 2.Lugat ustida ishlash. Leksiko-semantik, leksiko-sti- listik holatlar, so'z manosini tushuntirish,logik holatlar. Gap ustida ishlash. Dialogik va monologik nutqni o'stirish. Boglangan nutqni o'stirish yo'llari usullari. Maxsus muassasalarda o'qish darslarida nutqni o'stirish ishlarini to'g'ri tashkil etish muhim ahamiyatga ega. xarbir o'qituvchi bolani nutqini xartomonlama urganib chiqishi lozim. o'qish darslarida logopyod boshlagan ish davom ettiriladi, bola talaff uziga katta etibor beradi, nuqsonlarni tuzatib boradi. o'qish darslarida bola lugati kay holatda ekanligi aniklanadi, boyitiladi va faollashtiriladi. Grammatik jihatdan gapni to'g'ri t uzishga o'rgatish. Dialogik va monologik nutqni o'stirish, o'z fikrlarini izchillik bilan logik tarzda bayon etishga o'rgatish xam dastur talablaridan asosiylari bo'lib hisoblanadi. o'qituvchining savollariga javob qaytarish, ukilgan matnni mustaqil gapirib berish, rasmga karab hikoya t uzish kabi ish turlari barcha sinflarda ishlatiladi. uko'v yiliga karab holatlarni bajarishga qo'yiladigan talablar uzgaradi: og'zaki bayon xajmi ortib boradi, mustaqillik oshadi, ish turining sifati uzgaradi, jumladan xuddi matndagidek bayon va qisqa bayon, uchinchi shaxs nomidan bayon etish, vaqt va davrni uzgartirib bayon etish va x.k. Lugat ustidagi ishlar bolalarning kurgan-kechirganlarini faoliyati, amaliy ishlariga, tajribasiga tayangan holda amalga oshiriladi. Shuning uchun predmetni, uning belgisi yoki sifatini ko'rsatish yo'li bilan lugat ishlari eng samaralidir. Amaliy faoliyatda predmetni kuzatish, o'rganish yanada xam faollashadi. Amaliy faoliyatda predmetni kuzatish, o'rganish yanada xam faollashadi. Lugat ustidagi ishlar doim bir tartibda-so'zni tushuntirish, gap ichida ishlata olishga o'rgatish, kontekstda ishlatish. Ekskursiya, kuzatishlar, predmet darslari, diafilm kinofilm, rasmlar va boshqaukituv vositalari nutq o'stirish manbalaridir. Yangi urganilgan so'zlar leksiko-semantik va leksiko-stilistik holatlar erdamida mustahkamlanadi. Leksiko-semantik holatlarga: belgisiga karab, so'zni topish (rangi, shakli, nimadan kilinganligi ), predmetlarni taqqoslash, predmetni analiz va sintez qilish, kismlarga bo'lish kismlardan bir butun nima ekanligini aniqlash ( turt oekli taxtadan yasalgan), asosiy belgisiga ko'ra predmetlarni klassifikatsiyalash (meva-olma,nok,uzum). Leksiko-stilistik holatlar so'zlarni gap ichida to'g'ri qo'llash va yozishga o'rgatish maqsadida olib boriladi. Tilning grammatik vositalarini bola kay holatda uzlashtirigani va uning fikrlash qobiliyati, tafakkuri gap t uzish qobiliyatiga karab aniklanadi. Maxsus muassasada tali oluvchi bolalarning kupchiligida gap tuzishning leksiko-grammatik poydevori va tafakkurida malum kamchiliklar kuzatiladi. boshlang'ich sinf uko'vchilari sodda gaplarni t uzishadi, gap ichidagi so'zlarni bir-biri bilan to'g'ri boglamaydilar, bazi so'zlarni tushirib ketadilar. Natijada aytmokchi bo'lganlari, fikri buziladi. Gap ustida ishlashning asosiy yo'nalishlari kuyidagicha: gap tu- zishga o'rgatish, o'z fikrlarini bayon etishda to'g'ri tuzilgan grammatik va leksik vositalardan urinli foydalana olish,savollarga to'g'ri javob qaytarish. Gap tuzish holatlarini quyidagi tartibda o'tkazish mumkin: o'yin faoliyati,kuzatish, amaliy ishlar rasm asosida o'qituvchining topshirigiga binoan mustaqil ravishda ...