O'qituvchi nutqi madaniyati fanini o'rganishning maqsad va vazifalari

o'qituvchi nutqi madaniyati fanini o'rganishning maqsad va vazifalari Reja: 1. nutq madaniyati umuminsoniyat madaniyatining tarkibiy kismi. 2. nutq madaniyati tarixidan. 3. nutq madaniyati fanining maqsad va vazifalari. 4. nutq madaniyati fanining boshqa fanlar bilan aloqasi. nutq madaniyati umuminsoniyat madaniyatining bir kismi bo'lib hisoblanadi. Tor manoda nutq madaniyati - til me'yorlarini egallamok, yani talaffuz, urgu, so'z ishlatish, gap tuzish qonunlarini yaxshi bilmok, shuningdek, tilning tasviriy vositalaridan har xil sharoitlarga mos va maqsadga muvofik holda faydalana olish va ifodali o'qish madaniyatini egallash demakdir. nutq madaniyati atamasi rus tilida yozilgan adabiyotlarda asosan 2 xil: 1. nutqning fazilatlari yig'indisi. 2. Namunaviy nutq sirlarini egallash haqidagi ta'limot manolarida ishlatiladi. Madaniy nutqning fazilatlari deganda, uning to'g'riligi, anikligi, mantikiyligi, ifodaviyligi, boyligi, sofligi kabilar tushuniladi. nutq madaniyati haqidagi ta'limot uzining uzoq o'tmishiga ega.U ta'limot sifatida Rim va Afinada shakllangan bulsa xam, unga qadar Misrda, Assuriyada, Vavilon va Hindiston mamlakatlarida paydo bo'lganligi notiklik san'ati tajribasidan malum. U paytlarda xar bir davlat arbobining notik bo'lishi shart bo'lgan. Notiklik san'ati sarkardalik mahorati bilan baravar darajada uluglangan. Ana shu ehtiyoj tufayli notiklik nazariyasi yaratiladi. Uning Tsetseron, Demosfen, Kvintilian, Aristotel kabi nazariyotchilari etishib chikadi. Eramizning 335 yilida Aristotelning Ritorikasi yaratildi. Unda notik oldidagi eng muhim vazifalar belgilab berildi. so'z notikligining katta nomoyandalaridan biri Tsetseron Notik haqida, Notik Brut asarlari bilan notiklik san'ati nazariyasiga katta xissa kushdi. Rim notiklik maktabining yana bir buyuk vakili Mark Fabiy Kvintiliandir. U uzining Notik bilimi haqida kitobida bilimdonlikni notiklikning birinchi sharti qilib kuyadi. U : Notiklikka doir bilimni juda yoshlikdan urgana borish, nutq tinglovchiga tushunarli bo'lishi kerak - , deydi. U: Sen shunday suzlaginki, seni xar bir kishi tushuna olsin,- degan edi. Xullas, qadimgi Yunoniston va Rimda madaniy nutq, notiklik nazariyasi rivojlantiriladi. Bu nazariya keyinchalik Yevropada nutq madaniyatiga bagishlangan fanning maydonga kelishiga asos buldi. sharqda, jumladan Movarounnahrda ilmiy ijodning taraqqiyoti bilan, shuningdek, vazxonlik, Kuronni targ'ib qilish bilan birga so'zning ahamiyati, manosi va undan maqsadga muvofik foydalanish borasida kadimdan ko'p yaxshi fikrlar aytilgan. Vazxonlikning, balogat (chechanlik, notiklik) san'atining rivojlanishi bilan nutq oldiga qo'yilgan talablar mukammallashib bordi. Buyuk allomalar Abu Rayxon Beruniy, Abu Nasr Farobiy, Ibn Sino, Abu Abdullox al-Xorazmiy, Mahmud Kashgariy, Zamaxshariy, Abu Yakub Sakkokiy tilga, lugatga, grammatika va mantikshunoslikka bagishlangan asarlar yozdilar yoki boshqa sohalarga doir asarlarida bu mavzuga aloqador fikrlar bildirdilar. qadimgi sharq pedagogikasining ajoyib asarlaridan biri Kobusnomada xam nutq odobi va madaniyati haqida ibratomuz gaplar aytilgan bo'lib, ular hozir xam o'z ahamiyatini yukotmagandir. Kobusnoma Kaykovus tomonidan 1082-83 yillarda yaratilgan bo'lib, 44-bobdan iborat. Uning 6-7 boblari so'z ...