O'qituvchi nutqiga qo'yiladigan talablar

o'qituvchi nutqiga qo'yiladigan talablar. Reja. nutqning ta'sirchanligiga erishish yo'llari. o'qituvchi va o'quvchi munosabatlarida muomala odobi. o'qituvchi nutqiga qo'yiladigan talablar. Tanikli notiklar xam o'z nutqlarining namunali bo'lishini ta'minlashda quyidagi asosli holatlarga alohida etibor berganlar: o'zi tuxtalmokchi bo'lgan masala yoki mavzuni chuqur o'rganish, uzlashtirib olish, undagi masalaga o'z munosabatini aniq belgilab olish; o'z dunyoqarashiga ega bo'lish, so'z bilan ish birligi, nazariya bilan tajribaning dialektik birligiga erishish, fikrlarni ilmiy asoslash; Mavzuga mas'uliyat bilan yondashish, uni omma oldida tulik ochib berishga, yoritishga diqqat qilish; Xar bir nutqka jiddiy tayyorgarlik ko'rish, jumladan, ma'ruzani nimadan boshlashdan tortib, nima bilan tugatishgacha jiddiy uylab olish, masalalarni o'rtaga tashlash, ketma-ketligini yaxshi belgilab olish, ularning o'zaro bog'lanishini ta'minlash, malum rejalar yoki reja-konspektlar tuzib olib, o'zi uchun alohida va keng tuxtalish zarur bo'lgan urinlarni belgilab olish va b. nutqning ta'sirchanligiga erishishda tilning tasviriy vositalari hisoblangan metafora, metonimiya, sinekdoxa, uxshatish, epitet, takror va adabiy kuchirmalarning xam o'rni bekiyosdir. quyidagi misollarga etibor beraylik: odam bul, otang kabi axmok bulma - Odam bul otang kabi, axmok bulma yoki Mulla alam to'g'ri, odam emas - Mulla alam to'g'ri, odam emas. Bu gaplarda oxangning o'zgarishi gap mazmunining tamomila uzgarib ketishiga sabab bo'lgan. Bulardan tashqari nutqda ta'sirchanlikni ta'minlash uchun makollar, matallar, xikmatlar, so'z va iboralar ayniqsa, frazeologizmlardan keng foydalanish zarur. Yozuvchi Abdulla Qahhor o'z hikoyalarining kupchiligida epigraf sifatida makollar keltirish bilan darxol o'quvchi diqqatini tortadi: «Osmon yirok - yer qattiq» («Bemor»); Otning ulimi - itning bayrami («Ugri») kabilar. ochiq chexrali odam ikkiyuzlamachilikdek nuqsondan yirok bo'ladi. ochiq chexralilik, ayniqsa, o'qituvchi uchun zarur fazilatlardandir. Zero, o'quvchilar kalbiga yul topish, mexrini kozonish, o'z fanining chinakam ixlosmandi kila olish xazilakam ish emas. Buning uchun, albatta, o'qituvchining keng feli-yu saxovatli kalbi, o'tkir zexni-yu, tiyrak nigoxi muhimdir. Agar, o'qituvchi o'quvchilarning yuragiga yaqin narsalarni bilolmasa, ularda uziga nisbatan ilik hissiyot hosil kilolmasa, ular kungliga yul topishi judayam qiyin bo'ladi. Inson xulk-atvorida eng muhim qonun bor, agar biz bu qonunga amal kilsak, xech kachon kungilsiz holatga tushmaymiz. Chunki bu qonun o'quvchilarni kuprok uzimizga moyil qilishga yordam beradi. Lekin, biz uni ozgina buzishimiz bilan darrov kungilsizlikka uchraymiz. Bu qoida kuyidagichadir: o'quvchilar bilan shunday muomilada bulingki, ular bu muomaladan uzlarining ahamiyatlirok ekanini his qilishsin. boshqalarning kuz ungida ahamiyatli bo'lish xoxishi inson tabiatining eng asosiy belgilaridan biridir. Chunki kattalarning o'z suhbat mavzusi bo'lgani kabi, bolalarning xam tulib-toshib gapiradigan mavzulari bo'ladi. Shuning uchun kupni kurgan kishilar bolalar bilan bola bo'lib, keksalar bilan keksa bo'lib suhbat ko'rishga harakat kiladilar. Tajribali o'qituvchilar suhbat chogida inson kunglini asrashga unga muloyimlik bilan yul ...