O'rta asr tuzumida tarbiya, maktab va pedagogik fikrlar

o'rta asr tuzumida tarbiya, maktab va pedagogik fikrlar Reja: o'rta asr davri va uning ijtimoiy tuzumi. o'rta Osiyo davlatlarida maktab va pedagogika. Maorif tizimi: diniy maktablar, kasb-hunar maktabi,feodallar maktabi. ta'lim mazmuni va uslublari, shakllari. 3.hunar va tabiat to'g'risidagi bilimlar maktabi. 4.Sinfiy xarakterdagi feodallar maktabi. Kuldorlik jamiyatining inqirozga uchrashi, yangi feodal jamiyatning paydo bo'lishiga olib keldi.Bu tuzim kuldorlik tizimidan kuyidagicha farq kilar edi: Asosiy ishlab chikaruvchi kuch dehqon xo'jaligi, yerga ega feodallar, ruxoniylar, Aristokratlar ega edi.dehqonlar feodal tuzumining katta asosiy kuchi va pedagogik tayanchi edi. Feodalizm jamiyatida xamma erlarning egasi bo'lib kolgan va o'z jamiyatidagi dehqonlarni ekspluatattsiya qilish kuchaytirilgan feodallar bilan ruxoniylar jamiyatining xukmron toifalarining ideologiya bobidagi tayanchi bo'lib koldi.Bu davrda jamiyatning tuzilishi, siyosati, ideologiyasidan kelib chikkan hamdamoarif sistemasi tashkil kilindi.Sinfiy jamiyatga xos bo'lgan ekspluatattsiyalarga asoslangan tuzumda feodallar ilm-fan sohasini egallashni boy-badavlatllarga xos xususiyat deb bilishar edi. Ekspluatattsiyaning asosiy tayanchiga aylantirilgan diniy ta'limotlarni uragnishga bu davrda katta etibor berilgan.Kuplab diniy muassasalar tashkil qilingan. Feodalizm jamiyatida o'rta Osiyoda madrasa, machitlar, ularni boshqaruvchi ruxoniylar tayanchi edi.Diniy muassasalar xalq ommasini ekspluatattsiya qilishni oklar edi. Insonning tugma gunoxkorligi qonundagi ta'limotda foydalanib, uzoxidlikka, bo'lajak nargi dunyoda hayot uchun jamiyatniuldirishga chakirar, shu bilan ishchilarga sabr-kanoatni shu bilan birga mumin kobillikni, feodallarga itoatkor bo'lishini tarbiyalar, yerdagi hayot oxiratga tayyorlanishi, oxiratda xamma kishilar yerdagi azob-ukubbatlari evaziga roxat kuradilar, deb urgatar edi. Islomning asosiy manbasi - Kuron oyatlari va suralaridir, ular asosisy diniy qonun-qoidalar, axloqlar bayon etilgan.Undan sung asosiy manba Xadis Muhammad paygambarning aytgan so'zlari, umum hayotiy faoliyati, ko'rsatmalari haqidagi rioyatlari to'plamidir.Bu ikki manba asosiy muqaddas hisoblanib kelingan va shariat asosida vujudga kelgan. Kalom so'zi asrlarda shakllangan bo'lib, u islomning nazariy falsafiy ta'limotlaridan iboratdir. Kurondagi axloqiy va huquqiy normalari keyinchalik shakllangan sharoitda xam asos bo'ladi.Sharoitda ular huquqiy tizimsifatida kuchga kirdi.Sungrok esa shariat qonun-qoidalani ishlash, tartibga solish, talqin berish bilan shug'illanuvchi Islom islohiyotining muhim sohasi musulmon huquqshunosligi fikx vujudga keldi va O'rta Osiyoda keng tarqaldi. Shu bilan birga islom dinshunoslikning muhim tarmog'i sifatida Quron, Hadis va boshqa diniy manbalarni talqin etish tavsif keng ravishda ortdi. Bularning xammasi O'rta Osiyoda keng tarqaldi ularni shakllantirishda Mavorounnahr va Xurosonning dinshunos olimlari, mutafakkirlari xam katta xissa kushdilar, bu bilan ular butun olamga nam tarqatdilar. Umuman qadimgi madaniyatga ega bo'lgan O'rta Osiyoda islom dini va dinshunosligiga va ma'naviy madaniyatining pardasi axloqshunoslikning yo'nalishi sifatida munosabatda bo'lingan. Xususan IX asrda musulmon o'lkalarida xadisshunoslik, xadis to'plash, uni o'nganib tartibga solish dinshunoslikning eng muhim sohalaridan hisoblangan. To'plangan hadislarning xajmi, chinligi tartibi ahamiyati bilan musulmon olamida olti muxadis mashxur bo'ldi. Shulardan ...