Ovoz bilan va ovozsiz (ichda) o'qish

Ovoz bilan va ovozsiz (ichda) o'qish. Reja: 1. o'qish turlari. 2. Ovoz bilan o'qishga o'rgatish. 3. Ovozsiz (ichda) o'qishga o'rgatish. 4. Ilmiy ommabop makola ustida ishlash. Maxsus maktabda sinfdan tashqari o'qish. o'qish jarayoni ikki asosiy yul bilan: ovoz chikarib o'qish va ichda o'qish yo'li bilan amalga oshiriladi. Ovoz bilan o'qish materialni tulik va ongli uzlashtirishga yordam beradi. Ovoz chikarib o'qishda uko'vchi asar mazmuninidan zavklanadi, uni estetik jihatdan his qiladi, bu o'z navbatida ifodali o'qish malakasini mustahkamlashga imkon beradi. Ovoz chikarib o'qishda uko'vchi o'zini hamisha nazorat qilib boradi, tinglovchilar tomonidan xato va kamchiliklari paykalanishi va to'g'rilanishi mumkinligini his etib ukiganligi uchun, u tekstni kuprok etibor bilan o'qishga intiladi. Ovoz chikarib o'qish tekstni ukiyotgan uko'vchida xam sinfdagi uko'vchida boshqa bolalarda xam xatosiz, to'g'ri o'qish malakalarini shakllantiradi, diqqatini bir markazga to'plashga, xatolarni birgalashib tuzatishga urgatadi. Ovoz chikarib o'qishda bir necha usullardan foydalanish mumkin: yakka-yakka o'qish, xor bilan o'qish, rollarga bulinib o'qish, deklomatsiya qilish va x.k. Inson hayotida ovoz chikarib o'qishga nisbatan, ichda o'qish turi kuprok kullaniladi. Ichda o'qish ovoz chikarib o'qish zaminida hosilbuladi. aqli zaif uko'vchilarni ichda o'qishga o'rgatish zarur. aqli zaif uko'vchilar ongli o'qishni mustaqil ravishda uzlashtirolmaganligi tufayli ichda o'qish turini katta qiyinchiliklar bilan uzlashtiradilar. Ovoz bilan o'qish-yordamchi maktabda eng ko'p qo'llaniladigan o'qish turidir. Chunki ovoz bilan o'qish materialni yaxshirok tushunishga uzlashtirishga yordam beradi. Malumki uzlashtirishda kanchalik ko'p analizator ishtirok etsa, u shunchalik mustahkam bo'ladi. Ovoz bilan ukiyotganda bolalar o'zini kontrollik qiladi, ifodali o'qish ko'nikmasi hosil bo'ladi. Umuman ovoz bilan o'qish xar tomonlama foydalidir. Lekin amaliyotda biz asosan ovozsiz o'qish turini kullaymiz. Shuning uchun aqli zaif bolalarni ovozsiz o'qishga urgatmok zarur. aqli zaif bolalar yordamsiz ongli o'qishga kiynalishganligi tufayli ichda o'qish ko'nikmasini katta qiyinchiliklar bilan uzlashtiradilar. Yordamchi maktablarda ona tili dasturi bo'yicha 3 sinf uko'vchilari sodda tekstni ichda ukib uning mazmuniga keladigan rasmlarni tanlashga, savollariga javob bera bilishiga o'rganishi kerak. 4 sinfdan boshlab bolalar quyidagi vazifalarni bajara olishlari lozim: 1. Ovozsiz ukib chiqilgan matn yuzasidan berilgan savollarga javob berish; 2. Bir necha savollarga javob tayyorlash; 3. Tekstni bayon qilib berish; Berilgan reja asosida matnni kismlarga bo'lish; 5. Tekst qismlarini nomlash; 6. Matn ichidan notanish so'zlarni topib daftarga yozish; 7. Matnni mustaqil ravishda kismlarga bo'lish va ularni nomlash vaboshqalar. Ovozsiz o'qish ko'nikmasi aqli zaif bolalarda qanday qiyin hosil bo'lishini M.F.Gnezdilovning bergan ma'lumotlaridan ko'rib chiqish mumkin. o'qish turlari ! Tekst yuzasidan berilgan savollarga ! to'g'ri javob berish protsenti ! 2sinf! 3 sinf! 4 sinf! 5 sinf Ovoz bilan ! 42 ! 60 ! 53 ...