O'zbekiston Respublikasi kasbiy ta'limning rivojlanish bosqichlari

O'zbekiston Respublikasi kasbiy ta'limning rivojlanish bosichlari Reja: 1.O'zbekiston hududida kasb-hunar ta'limining tub asoslari. 2.Kasb-hunar ta'lim tizimi mustaqil tarmoq sifatida uning rivojlanish bosqichlari. Respublikamiz kasb-xunar ta'limida mikdor ko'rsatkichlari va tashkiliy myukllaridagi uzgarishlar dinamikasining taxlili bizga shartli ravishda tabiatiga ko'ra kasb-xunar ta'limi tizimining farklanuvchi kuyidagi rivojlanish bosqichlarini ajratib kursatish imkonini berdi. 1924-1940 -yillarda ta'lim tizimi sifatida vatanimiz kasb-hunar taьliminng tarkib topishi va rivojlanishi barqaror bulmagan davri; 1941-1959 yillarda safarbarlik davri. 1960-1980 yillar evolyutsion rivojlanish davri; 1981-1986-yillar - sakrashsimon uzgarishlar inqirozoldi davri; 1987-1990-yillar - rivojlanishdagi sifat uzgarishlar (inqiroz) davri; 1991-1996-yillar inqirozdan asta-sekin chiqish va barqarorlik (moslashish) davri; 1997-2002-yillar - kadrlar tayyorlash milliy modelini amalga joriy ishning birinchi bosqichi (yangitdan rivojlanish) davri; 2003 yildan xozirgi vaqtgacha bulgan davri. Zikr etilgan boskichlarga ajratish mezoni sifatida kasb-xunar ta'limi pgshmining kuyidagi kursatkichlariga asoslandik: ukuv muassasalari mikdori va har yilgi bitiruvchilarning soni shuningdek yangi o'quv yurtlariga aylanishi va ularning turli darajalarga bo'linishi. Tarixiy manbaalarni urganish bizga o'tgan asrning 20-yillaridan boshlab respublikada kasb-hunarga uqitish buyicha maxsus kurs va maktablar tashkil etila boshlanganligidan darak 1 berib, ular tugallangan bilimlar berishni emas, balki ma'lum ish urinlarida 1 ishlash uchungina zarur bulgan tor doiradagi bilim, kunikma va malakalarni | berishni maqsad kilib qo'ygan edi. Dastlab barcha yirik korxonalar koshida fabrika-zavod ukuvchilari (FZU), kurslari va sanoat-texnika o'uv yurtlari tashkil etila boshladi, ular da maxsus uquv predmetlari bilan bir qatorda umumta'lim uquv predmetlari ukitilgan. Usha davrda korxonalarning texnik jihozlanishi past darajada bulganligi bois ukuv yurtlarining ham jihozlari ularga mos ma'lum ma'noda chegaralangan darajada edi. Respublikamizda katta sanoat korxonalari mavjud bulmaganligi |sababli XX asrning 30- yillarigacha texnikumlar, zavod fabrika ukuv kurslari, hunar texnika maktablari, ukuv ishlab chiqarish ustaxonalari va turlicha hunar- texnika bilim yurtlari muntazam ko'paya bordi. Lekin kasb -xunar ta'limiga ajratilgan davlat byudjetining mikdori yaxlit holda yetarli darajada bulmaganligi sababli uquvchilarni ovqatlantirish va kiyim-kechak bilan ta'minlash darajasi past edi. SHuningdek, yotokxona masalasi ham asosiy muammolardan biri bulib, kasb-hunar ta'limi xodimlariga juda kam ish haqi tulanar edi. SHu bois 1930-yillardan boshlab bunday uquv yurtlari tarmogi kamaya boshladi. 1938 yilga kelib 1932-1933 ukuv yiliga nisbatan ukuv yurtlari va ularda uqiydigan uquvchilar soni 3 barobar kamaygan. 1930 yillarning oxiri 40-yillarning boshlarida respublikada sanoat korxonalari tashkil etila boshladi. Tarixiy manbalar tahlili 1940 yilda Uzbekistonda, 1445 ta yirik sanoat korxonalari mavjud bulganligi hakida guvoxlik beradi. Bu sanoat korxonalarida zamonaviy texnika va ilgor texnologiyalarning amalga joriy etilishi ommaviy ravishda texnik jihatdan savodxon ishchi kadrlar tayyorlash zaruratini kun tartibiga kuydi. Ana shunday malakali kadrlar tayyorlash vazifasi 1940 yilda tashkil etilgan davlat ...