O'zbekistonda kadrlar tayyorlashning milliy dasturi

O'zbekistonda kadrlar tayyorlashning milliy dasturi R e j a: 1. ta'lim tizimidagi muammolar va uni isloh omillari. 2. Milliy dasturning maqsadi, vazifalari va ruyobga chiqarish bosqichlari. 3. Kadrlar tayyorlashning milliy modeli. 4. Kadrlar tayyorlash tizimini rivojlantirishning asosiy yo'nalishlari. Kadrlar tayyorlash tizimning demokratik o'zgarishlar va bozor islohatlari talablariga muvofik emasligi, yuqori malakali pedagog kadrlarining yetishmasligi, sifatli o'quv-uslubiy va ilmiy adabiyot hamda didaktik materiallarning kamligi, ta'lim tizimi, fan va ishlab chiqarish o'rtasida puxta o'zaro foydali integratsiyaning yukligi kadrlar tayyorlashning mavzjud tizimidagi jiddiy kamchiliklar sirasiga kiradi. ta'lim-tarbiya va o'quv jarayonlarining tarkibini, bosqichlarini bir-biri bilan uzviy bog'lash, yani uzluksiz ta'lim-tarbiya tizimini tashkil qilish muammolari xal qilingan emas. Amaldagi ta'lim tizimi zamonaviy, taraqqiy topgan demokratik davlatlar talablariga javob bera olmayotir Mutaxassislar tayyorlash, ta'lim-tarbiya tizimi jamiyatda bulayotgan islohot, yangilanish jarayonlari talablari bilan boglanmagan. Maktabgacha ta'lim-tarbiyaning ahvoli konikarsizligichi kolmokda. bog'cha yoshidagi bolalarning 25 %gini maktabgacha tarbiya muassasalariga kamrab olingan, xolos. Maktabgacha bolalar muassasalaridan va oiladan maktabga kelgan bolalarning tayyorgarlik darajasi o'rtasida sezilarli tafovut mavjud. Maktablarda va boshqa o'quv yurtlarida ta'lim jarayonining uzidagi va o'qitish uslubiyatidagi xar-xil kamchiliklar oqibatida bilim berishda yuzaga kelgan nodemokratik hamda jamiyat uchun zararli muhit shunga olib keldiki, talabalarda mustaqil fikrlash rivojlanmay kolyapti, oqilona hayotiy yechimlar kabul qilish uchun etarli tayyorgarlik yuk. 9-11 sinflarni tamomlagan yoshlar mustaqil hayotda o'z o'rnini aniklay olmaydi. Ularda uzlariga ishonch shakllangan emas. o'rta maktab bitiruvchilarining 10% gina oliy o'quv yurtlariga kirmokda, xolos. Majburiy 9 yillik ta'limga asoslangan 11 yillik o'rta ta'lim ilmiy asoslanmagandir, u talabalarda kasbga yo'naltirish va ta'limning amaliy yunalganligi etarli darajada bo'lishi hamda mustaqil fikr yuritish, mehnat faoliyati ko'nikmalari shakllanishini taxminlamayapti. Xar yili tayanch maktablarining 100 ming nafarga yaqin bitiruvchisi ishlab chiqarish sohasida hamda kasb- hunar ta'limini davom ettirish uchun talab etilmay koldirilmokda. ta'lim tizimidagi mavjud umumta'lim va kasb-hunar dasturlari o'rtasidan uzviylik va vorislikning yukligi sababli tayanch va o'rta maktab bitiruvchilari kasbga yo'naltirilganlik va mehnat faoliyati ko'nikmalari shakllanmay kolmokda.Natijada yigit kizlar o'z qobiliyatlari, istaklari, ijodiy va mehnat moyilliklariga monandhayot yo'linibelgilab olishda jiddiy qiyinchiliklar sezmokdalar. o'quv jarayoni bilim darajasi o'rtacha bo'lgan talabalarga mo'ljallangan bo'lib, ta'limning iktidorli yoshlar bilan yakka tartibdagi o'quv dasturlari bo'yicha ishlash kabi mexanizmlaridan yaxshi foydalanilmayapti. o'quv dasturlari mafkuraviy sarkitlardan tula xoli bo'lganicha yuk, ualrda maxnaviyat va axloq asoslarini o'rgatuvchi, iqtisodiy, huquqiy, estetik bilimlarni beruvchi fanlarga etarlichaurin berilmayapti. hunar- texniki bilim yurtlaridan yangi tipdagi ta'lim muassasalariga utish kuprok ogizda bo'lib, amalda esa ularda ta'lim eskirib kolgan moddiy texnika va o'quv uslubiy bazasida, tegishli qayta tayyorgarlikdan utmagan o'qituvchi kadrlar bilan amalga oshirilokda. Bir bosqichli oliy ta'lim mehnat ...