Tajriba, uni turlari va uni o'tkazish asoslari

Tajriba, uni turlari va uni o'tkazish asoslari Reja 1. Tajribani dasturlash va o'tkazishdan maqsad. 2. Tajribani kiberietik modeli (Eshbi qutichasi). 3. Tajribalarning turlari. 4. Kiruvchi va chiquvchi faktorlar, ularga talablar. 5. Tajriba matritsalari. 1. Tajribani dasturlash va o'tkazishdan maqsad. Tajribani o'tkazishdan va rejalashdan maqsad quyidagilar: 1. Uning matematik modelini qurish, bu model regressiya modeli deyiladi; 2. Kuzatilayotgan tajribada yoki obyektda yuz berayotgan hodisalarni o'rganish uchun; 3. Tadqiq qilinayotgan jarayonni yoki obyektni muqobillash (optimallash) uchun; 4. Tajriba o'tkazish uchun lozim bo'lgan o'lchamlarni tanlash uchun. Bu vazifalar amalga oshirilgach, tajribani kibernetik modeli quriladi. 2. Tajribani kibernetik modeli (Eshbi qutichasi). Texnologik jarayonni manosini yoki yangi yaratilayotgan mashina mexanizimi yoki uskunani ishlash va tamoilini asoslash maqsadida, shuningdek yaratilayotgan obyektning muqbil o'lcham-larini aniqlash uchun jarayonni matematik modelini qurish lozim bo'ladi. Matematik modelni qurshda qora quticha, yani Eshbi qutichasidan foydalaniladi Matematik model quyidagi ko'rinishda bo'ladi u=A x1;x2. Bu yerda x1; x2; x3; xn;- kiruvchi, ta'sir qiluvchi faktorlar; u1; u2; u3; un;- chiquvchi faktorlar; A -kiruvchi faktorlarni chiquvchi faktorlarga aylantirish operatori. Tajriba o'takazilgandan so'ng uning matematik regression formulasi ishlab chiqiladi va uning asosida faktor yuzi va sirtlari grafiklari quriladi, so'ngra muqobillash (optimallash) kattaligi µaqida fikr yuritiladi. 3. Tajribaning turlari. Ikki turli tajribalar malum, yani sust va jadal tajribalar. Sust tajriba, bunda tajriba o'tkazuvchi tajriba nixoyalanguncha uning borishiga µech qanday o'zgartirish kiritmaydi. Jadal tajriba, bunda tajriba o'tkazayotgan shaxs uni tomom bo'lishini kutmasdan uni borishiga o'zgartirish kiritadi yoki butunlay tajriba strategiyaisini o'zgartiradi. Tajribada ko'pincha bir faktorli va ko'p faktorli rejalash qo'llaniladi. Murakkab jarayonlarni tadqiq qilishda ko'p faktorli rejalash qo'l keladi, chunki bunda kam tajriba o'tkazilib aniq natijaga ega bo'linadi. Tajribaning borishiga nomalum kattaliklar va jarayonlarni ta'sirini bekorlash uchun unda randomizatsiya (ehtimollash) ko'zda tutiladi, yani ehtimol raqamlar jadvaliga asosan tajriba ehtimoliy ketma-ketlikda o'tkaziladi. Faktorli dasturlash quyidagi turdagi tajribalarni o'tkazishda ishlatiladi: 1. TFT- to'liq faktorli tajriba, 2. BFT- bo'liq faktorli tajriba, 3. EMU- ehtimoliy muvozanat usuli, 4. JKU- jadal ko'tarilish usuli, 5. MKT- markaziy kompazitsion tajriba, 6. DT- dispersion tahlil, 7. GU- gradient usul, 8. NGU- nogradient usul. 4. Kiruvchi va chiquvchi faktorlar, ularga talablar. Dasturlashning xar bir turida tadqiqotcha kiruvchi va chiquvchi faktorlarni belgilab olishi kerak. Chiqivchi faktor (javob,optimallash kattaligi) avvaldan malum bo'lishi mumkin, yoki mutlaqo malummas, yoki qisman malum bo'lishi mumkin. Goµida yaxshi natija olish uchun bir nechta chiquvchi faktorlar bo'lishi kerak. Optimallash kattaligini qabul qilingach, boshqariluvchi-o'zgaruvchi (kiruvchi) faktorlar qabul qilinadi. bunda kiruvchi faktorlarga quyidagi talablar qo'yiladi: a) faktorlarni xar biri boshqariluvchi bo'lsin, yani ularni o'zgartirish mumkin bo'lishi ...