Ta'lim jarayonida o'quvchi shaxsi

ta'lim jarayonida o'quvchi shaxsi Reja: Shaxs sifatlari tuzilishining darajalari. Bilim, ko'nikma, malaka. Aqliy harakat usullari. Falsafada insonparvarlik qoyalari va ularning pedagogik texnologiyalarga ko'rsatgan ta'siri. ta'lim-tarbiya maqsadlaridagi o'zgarishlar. XIX asrda maorif Ovrqpada bir qadar tez rivojlana boshladi va shaxs kamolotida tahlimning imkoniyatlari ehtirof etildi. Ayniqsa, buyuk chex pedagogi Ya.A.Komenskiyning qqitish nazariyasi vujudga kelgach, pedagogika deganda birinchi galda aynan didaktika tushunilar edi. O'anuzgacha o'ozirgi zamon pedagoglari qrtasida nemis pedagogi Gerbartning bola tarbiyasi - uni kqp tomonlama qqitish jarayoni natijasidir degan fikr ommabop o'isoblanadi. XX asr boshlaridayoq shaxsni shakllantirishga tahsir etuvchi omillar keng tadqiq qilina boshlandi va qisqa muddatda tajriba tqplandi, bola shaxsini rivojlantirishga o'quv faoliyatidan tashqari qyin va meo'nat faoliyati o'am ijobiy tahsir kqrsatishi takidlandi. qator olimlarning izlanishlari natijasi qlaroq qtgan asrda pedagogika didaktik bilimlardan tashqari tarbiya nazariyasi bqyicha tizimlashtirilgan bilimlar bilan boyitiladi. Shu boisdan, pedagogikani o'quv jarayonida amalga oshiriladigan tarbiya haqidagi fan emas, balki ta'lim va tarbiya haqidagi fan sifatida talqin etish tqri bqlardi. Biroq, bu shaxsni maqsadga muvofiq shakllantirishning ikki tomonini ifodalaydi. Shu boisdan, bir muncha aniqroq ta'rif quyidagicha bqlishi mumkin: pedagogika - bu shaxsni maqsadli shakllantirish haqidagi fandir. Malumki, shaxsni shakllantirishda irsiyat, muhit, pedagoglarning maqsadli faoliyati, inson xususiy faoliyati va o'z-o'zini tarbiyalash kabi omillar katta imkoniyatga ega. Taklif qilingan ta'rif ta'lim va tarbiyaning muhimligini pasaytirmaydi, aksincha, uning bazi bir afzalliklarini sanab qtishi mumkin: birinchidan, u pedagogik faoliyat qrnini shaxsni rivojlantirish va tiklanish omillari (irsiyat, muhit va b.) orasida belgilab beradi; ikkinchidan, pedagogik jarayon sifatida ta'lim va tarbiya ao'amiyatini muvozanatlashtiradi; uchinchidan, tarbiya atamasi qaysi manoda - tor yoki keng - ishlatishni kqrsatish zaruratidan soqit qiladi. Shaxsni shakllantirish haqida gap borar ekan, qator pedagoglar uni ma'lumot tushunchasi bilan qqshib yuborishadi. Shunday yondashuv akad. V.V.Kraevskiy faoliyatida o'am uchraydi. Gap shundaki, shaxs allaqachon ma'lumotli, yani inson jamiyatning me'yoriy o'ayotiga tayyor deb tushuniladi. Unda qaratilayotgan tushuncha shakllantirish atamasiga, aniqroi, shakllangan shaxs tushunchasiga tqri keladi. Biroq bu yuqorida keltirilgan maqsadli shakllantirish so'zini ma'lumot so'zi bilan almashtirish mumkin, degan gap emas. ma'lumot so'zining tarixiy manosi ta'lim so'zi bilan shunchalik yaqinki, uni qqllash, insonni o'ayotga tayyorlash uchun qqitish etarli degan an'anaviy aqidani keltirib chiqaradi. Dunyoga kelgan go'dak malum yoshga qadar individ hisoblanadi. «Individ» lotincha «indnvidium» so'zidan kelib chiqqan bo'lib, «bo'linmas», «alohida», «yagona» manolarini anglatadi. Individ biologik turga kiruvchi alohida tirik mavjudotdir. Shaxsning shakllanishida harakat o'ziga xos omnl sanaladi. Go'dak (chaqaloq) ham turli harakatlarni qiladi. Biroq, bu harakatlar keyinchalik shartli reflekslar bo'lib, ongli ravishda emas, balki shartsiz va shartli qo'zg'atuvchilarga javob tarzida yuz beradi. Go'dakda nutqning hosil bo'lishi, ...