Tarbiya ijtimoiy hodisa

Tarbiya ijtimoiy hodisa. Ta'lim-tarbiya haqidagi birinchi yozma ma'lumotlar «Avesto»kitobida O'rta Osiyo hududida yozib qoldirilgan.Umuman olganda ta'lim-tarbiya g'oyalari O'rta Osiyo ijtimoiy hayotiga bog'liq holda shakllandi, rivojlandi. O'zbeklarda axloq-go'zallik timsoli hisoblanadi. O'zbek xalqining urf-odatlari turli davrda turlicha ahamiyat kasb etadi. U o'zgarib, rivojlanib zamon talabiga moslanib boradi. Urf-odatlar turgan va barqaror xususiyatga ega bo'lib, Xalqning bir necha avlodli tomonidan yaratiladi va hayotga tadbiq etiladi. O'zbek oilalarida go'zallik oila baxti, yer-xotinlar o'rtasidagi o'zaro muhabbat, o'zaro hurmat qilishdan tashqari ular o'rtasidagi beg'araz do'stlik bir-birlariga ko'maqlashishiga ham bog'liqdir. O'zbek oilasida farzand ko'rish baxtli damga, unitilmas sana, voqeaga aylanadi. Shuningdek, keksalarni, xotin-qizlarni izzat hurmat qilish, o'zaro yordam va bolalariga mehr-muhabbat tuyg'ularini ifodalanuvchi an'analar hayotida uzoq vaqtlardan saqlanib kelmoqda. Shuning uchun inson shaxsning tarkib topishida ijodiy ta'sir ko'rsatadigan an'analardan foydalanib yoshlarni oilaviy turmushga tayyorlash ayni muddaodir. Tarbiya ijtimoiy hodisa. O'zbek xalqining har qanday vaziyatda ham mehmonni samimiy beminnat qarshi olish odati bor. O'zgalarga mehr-muhabbat, oqilona munosabat, omilkorlik bilan munosabat, iltifot ixtirom kabilar xalqimizning yuksak tuyg'usi, boy va ma'naviy go'zalligi va ruhiy qiyofasini aks ettiradi. O'zbek xalqining pok qalbli, sofdil diyonatli, vijdonli, irodali ekanligi, uning tanishga ham begonaga ham beg'araz yordam qo'lini cho'zishda namoyon bo'ladi. Do'stlik uning son­-soniga singib ketgan. Xalqimizning fikricha do'stlik bor joyda mehr-muhabbat, vafo, sadoqat, adolat, haqiqat qaror topadi. Bu esa o'z navbatida insonning ma'naviy va ruhiyatiga, aql-zakovatiga ilxom bahsh etadi, yaxshilik, samimiylik sari yetaqlaydi. O'zbeklarning o'zaro samimiy salomlashishi milliy urf-odatning ibratli ko'rinishlaridan hisoblanadi. Tarbiya ijtimoiy hodisa. O'zbek xalqining bola tarbiyasi mohiyati, mazmuni, usullari, tarbiyaning kundalik va istiqbol rejasi, farzandlarga tartib o'tkazish vazifasini tanlash va unda unumli foydalanish tajribasi o'ziga xos xususiyaga egadir. Bu xususiyat xalqning ma'naviy boyligi sifatida to'plangan, an'analari zamiridan kelib chiqqan. Milliy maktab vazifalaridan biri ajdodlarimiz merosi milliy ana'nalarini o'rganib ulardan ta'lim-tarbiya jarayonida bolalarni tarbiyalashda unumli foydalanishdir. «An'ana» arabcha-o'zbek uzoq zamonlardan beri avloddan-avlodga, otalardan bolalarga o'tib davom etib kelgan urf-odatlar, axloq normalari, qarashlar va x.k. dir. A'an'analar-ijtimoiy va ma'naviy merosimdir. Tarbiya jarayonini rag'batlantiruvchi kuchlari. hozirgi kunda ayniqsa vatanparvarlik, millatlararo do'stlik, ekologik, iqtisodiy, xususiy, madaniyat, ta'lim-tarbiya sohasidagi an'analarni qo'llash o'zbek xalqining urf-odatlar, turmush-tarzi, oilaviy marosimlarini milliy maktab, oilaviy tarbiyada qo'llash komil insonni shakllantirish vositalaridan biridir. Barg ildizdan quvvat oladi deganlaridek hozirgi va kelajak avlod kishilarining ularni chuqur bilimi, ma'naviyatimizning mag'zi yetukligi omilidir. Kaykovusning «Qobusnomasi»dan tortib Al Xorazmiy, Forobiy,Beruniy, Ibn Sino asarlarida, Y.X.Hojibning «Qutadg'u bilik», Ahmad Yugnakiyning «Xibatul xaqoyiq», A.Avloniyning «Turqiy Guliston yoxud axloq» asarlarida Sharq xalqlari, xususan o'zbek xalqining xarakteriga xos bo'lgan ota-onalarni hurmatlash insoniylik, oqibat, mehr-shafqat, mehmondo'stlik, ma'rifatparvarliligi, onani ulug'lash, bolalarga mehru ...