Tarbiya mohiyati va mazmuni. Tarbiya jarayonini tashkil etish. Tarbiyaning zamonaviy modellari

Tarbiya mohiyati va mazmuni. Tarbiya jarayonini tashkil etish. Tarbiyaning zamonaviy modellari Reja: Tarbiya nazariyasi. Zamonaviy tarbiyaning mazmuni. Tarbiya shakllari. Tarbiya nazariyasi. Tarbiya nazariyasi - pedagogika fanining bir kismi bo'lib, tarbiyaviy jaraenning mazmuni, usuli va tashkil etish masalalarini o'rganadi. Tarbiya jaraenining mohiyati shu jaraen uchun xarakterli bo'lgan va muayyan qonuniyatlarda namoen buladigan ichki aloqa va munosabatlarni aks ettiradi. hozirgi zamon pedagogikasida tarbiya tarbiyachining tarbiyalanuvchi shaxsiga oddiy ta'sir ko'rsatish emas balki tarbiyachilar va tarbiyalanuvchilarning aniq bir maqsadga qaratilgan bir biri bilan hamkorlikda kiladigan munosabatlari va o'zaro ta'sir ko'rsatish ekanligi alohida takidlanadi. Bugungi kunda shunchaki bilim egasi bo'lgan insonni emas, balki ijodkor, o'z istedodi bilan ajralib turuvchi ishbilarmon insonni tarbiyalash zamon takozosidir. Tarbiya jaraenida kishining turli qobiliyatlari rivojlanadi, g'oyaviy, axloqiy, irodaviiy, estetik xislatlari shakllanadi, tabiatga, jamiyatga ilmiy qarashlar tizimi tarkib topadi, jismoniy kuch quvvatlari mustahkamlanadi. Xamma davrlarning ilg'or kishilari tarbiyaga yuqori baho berganlar, inson kamolotini ilm fan va tarbiyada deb bilganlar. Tarbiyadan kuzlangan maqsad, xar tomonlama ma'naviy rivojlangan, aqliy va axloqiy barkamol shaxsni shakllantirishdan iborat. Zamonaviy tarbiyaning mazmuni. Tarbiyaning mazmuni mohiyati qoidalari mamlakatimizda yangicha iqtisodiy munosabat sharoitlarining uzgarganligi sababli kengayib bormokda tarbiyaviy jaraenni yaxshilash uchun barcha qoidalar usullar, g'oyalarni hozirgi kun talabi bilan qayta ko'rib chiqish darkor. Tarbiyaviy ish malum maqsadni kuzlovchi va uzluksiz davom etadigan jaraendir. Ushbu jaraenni xam malum qoidalari mavjud: tarbiyaning malum maqsadga qaratilganligi tarbiyaning insonparvarlik va demokratik qoidasi tarbiyada milliy va umuminsoniy qadriyatlarning ustivorligi qoidasi, izchillik, tizimlilik, tarbiyaviy ta'sirlarning birligi va uzluksiz qoidasi va boshqalar. Tarbiya usuli deb tarbiyachining bolalarga yuksak ishonch va sharqona fazilatlarni tarkib toptirish maksaida ularning ongi va irodasiga ta'sir etish yo'llariga aytiladi. Tarbiya ko'p kirrali bo'lganligi uchun usullari xam xilma-xil bo'lib, mayyan sharoitda ulardan kaysi birini tanlash vujudga kelgan vaziyatga bog'liqdir. Tarbiya usullari sohasida uslub va vosita tushunchasi xam bor. Tarbiya usullari quyidagi asosiy guruhlarga ajratiladi: 1. Ijtimoiy xulkni shakllantirish 2. o'quvchilarning ongiga ta'sir etishga xizmat kiladigan usullar 3. Tarbiyada maqo'llash va jazolash usuli. 1. Ijtimoiy xulkni shakllantirish usulining asosiy vazifasi - bolalarda axloqiy xislatlarini tarkib toptirishdan iborat. Bu usulda yetakchi jaraen eshlarning aktiv faoliyatidir. Bu faoliyat jaraeniga o'yin, ijtimoiy-foydali mehnat, xilma-xil topshiriqlar va ijtimoiy ishlar kiradi. Bu faoliyat orqali mas'uliyat, javobgarlik, urtoklari bilan fikrlashish, sifatli ish bajarishga o'rganadi. Maktab rejimi xam bu sohada katta ahamiyatga ega. 2. Ijtimoiy ongni hosil qilish usullarida milliy qadriyatlarga e'tiqod, ishonch, ijtimoiy - milliy madaniyat, qadriyatlarni kadrlash, vatanparvarlik tuyg'ularini tarbiyalashdan iborat. Bunda: a) tushuntirish va uktirish b) namuna v) munozaralar 3. Tarbiyada ragbatlantirish va jazolash: a) maqo'llash b) dalda ...