Tarix o'qitishda bosma matnlar bilan ishlash usuli

Tarix o'qitishda bosma matnlar bilan ishlash usuli Reja: 1. Tarix o'qitishda qo'llaniladigan matnlar. Bosma matnlar bilan ishlashda o'qituvchining roli. 2. Tarixiy hujjatlarning asosiy turlari va ular bilan ishlash uslublari. 3. O'zbekiston xalqlari tarixini o'qitish va unda badiiy adabietdan foydalanish. Tarix o'qitishda qo'llaniladigan matnlarga darslik matni, tarixiy hujjatlar, ilmiy - ammabop va badiiy, tarixiy adabietlar kiradi. Bosma matnlar o'quvchilar tarixiy bilimlarining asosiy manbai bo'lgani kabi o'qituvchining bilim manbaining asosini tashkil etadi. Matnlar ustida ishlash o'quvchilar bilimini kengaytiradi, tarixiy fakt va hodisalarning mohiyatini, ularning qonuniyatlarini chuqurroq tushunib olishlariga erdam beradi. Maktab o'quvchilari har xil matnlar ustida ishlab mustaqil ish ko'rish masalasini hosil qiladilar va tarixiy tadqiqot ishlarining dastlabki usullari bilan amaliy ravishda tanishadilar. Tarix o'qitishda darslik matni ustidagi ishlar o'quv uzlashtirilishi va uni esda saqlab qolish, o'quv matnini taqlil qilish va undan tarixiy voqea, hodisalarning muhim belgilarini bir-biriga taqqoslash, aniqlashtirish va umumlashtirish kabi turli xil maqsadlarda u1086 olib boriladi. Shuningdek, matn ustida ishlashda xronologiyani tayer tarixiy tushunchalar ta'rifni o'zlashtirish va ularni mustaqil aniqlash, darslikda baen qilingan voqea va hodisalarning rivojlanishini ko'zatib borish, aniq tarixiy asoslar va statistik ma'lumotlar asosida ijtimoiy rivojlanish bosqichlarini bilib olish, mahalliy, vaqtli, sabab-natijali va tarixiy alohalarning qonuniyatlarini o'zlashtirish va aniqlashtirish, lug'at ishlarini mazmunli va suratli rejalar, jadvallar tuzish va boshqa shu kabi uncha murakkab bo'lmagan ezuv va grafik ishlarini olib borish, matn ustida dasturlashgan ta'lim elementlarini amalga oshirish kabi vazifalar ham ko'zda tutiladi. Umumta'lim maktablari tajribasida darslik matni ustida ishlashning bir qancha usullari mavjud: 33 1. tushuntirib va izohlab o'qish. O'qituvchi tarix o'qitishda, ayniqsa V,VI,VII, VII sinflarda o'qitishning dastlabki oylarida butun mavzu eki uning biror bo'limini goh baen qiladi, goh darslik matnini o'qib, tushuntirib beradi. O'quvchilar tarixiy materialni tushunib, matnini o'qishda malum darajada malaka hosil qilganlaridan keyin matnning eng muhim qiyin joylarini izohlab o'qishga o'tiladi. 2. Dasrlik matni mazmunini tahlil qilish va ular ustida o'quvchilarning mulohazalarini uyushtirish katta ahamiyatga egadir. Bu yo'l bilan o'quvchilar matnini etibor bilan o'qib, undagi bosh masalalarni ikkinchi darajadagi masalalardan ajratib olishga, ular asosida reja tuzishga o'rganadi. 3. O'quvchilar bob, paragraf va undosh joylarni bir-biridan ajrata bilishga urgatiladi. O'qituvchi yangi mavzuni baen qilishdan oldin o'quvchilarga shu paragraf ichidagi kichik sarlovhani o'qishni tavsiya qiladi va darsni baen qilish rejasi bilan tanishtiradi, ularning mazmuni va ifodalanishdagi tafovutlarning sabablarini izohlab beradi. 4. Darslik matni mazmunini bevosita uzlashtirish bilan bog'liq bo'lgan ishlar. Bu darslik matni ustida olib boriladigan ishning markaziy masalasidir. Bu ishlar matnini tahlil qilish, umumlashtirish, tarixiy faktorga baho berish, ular o'rtasidagi sabab va boshqa alohalarni u1086 ...