Tarix o'qitishning ko'rsatmali uslubi

Tarix o'qitishning ko'rsatmali uslubi Reja: 1. Tarixni ko'rsatmali o'qitishning funksiyalari va ahamiyati 2. Ko'rastmali qurollar klassifikatsiyasi. 3. Tarix darsida o'quv artinasi va darslik illyustratsiyalari bilan ish olib borish. 4. Shartl ko'rastmali qurollardan foydalanish usullari. ko'rgazmali uslub tug'risida pedagog Ya.A.Komenskiy, o'quvchilar sezib idrok etishi mumkin bo'lgan narsalarni, albatta, sezgilar vositasi bilan , yani ko'rish mumkin bo'lgan narsalarni ko'z bilan ko'rib, eshitish mumkin bo'lgan narsalarni quloq bilan eshitib hidi bor narsalarni hidlab ko'rib, tamini sezish mumkin bo'lgan narsalarni tatib ko'rib, ushlab sezish mumkin bo'lgan narsalarni ushlab bilib olishlari kerak (Krmenskiy Ya.A. Buyuk didaktika.T,,O'qituvchi 1975, 174- bet). Ko'rsatmalilik deganda, avvalo o'qitish va o'rganishning ko'rsatmali usuli, o'qituvchi baenining ko'rastmali bo'lishi, uning o'quvchilardagi tayer obrazlarga suyana bilishi, o'quv materialini baen qilish vaqtida ko'rsatmali qurollardan foydalanish va ko'rsatmali qurollar vositasida o'quvchilarning bilish faoliyatini tezlashtirish hamda ularning o'rganilaetgan tarixiy asoalarni voqea va hodisalarni aynan o'zini eki ularning tasvirlarini ko'rish erdamida o'rganishlari tushuniladi. Ko'rsatmali tasvirlar tarixiy fakt va hodisaarning tashqi ko'rinishigina emas, balki ulraning ichqi mohiyatni ham ochib beradi. Tarix o'qitishda ko'rsatmalilikning ahamiyati tarixiy faktlarni, hodisalarni ko'rish organlari ishtirokida mushohada etish va ular haqida aniq tasavvur hosil qilish bilan chegaralanmaydi, murakkab tarixiy hodisalarni, tushunchalarni tushunib olishni ham engillashtiradi, tarixni tug'ri real tushunisha erdam beradi. Demak, tarixiy voqealar takrorlanmaydi. Chuning uchun ham tarixiy bilimning muhim manbai sifatida har xil ko'rsatmali qurollarni qabul qilamiz. Ular orqali tarixiy o'tmish gavdalantiriladi. Faktlar konkretlashtiriladi. Masalan: o'rta asr hunarmandchilik ustaxonasi bilan inglis manufaktrasining kartinasini fabrika-zavod kartinalari bilan taqqoslash orqali ijtimoiy taraqqiet bosqichlarini, uning qonuniyatlarini o'zlashtirishga bo'ladi. Ko'rastmali o'qitish usuli-nazrozat, qabul qilish, esda saqlash, so'zlash malakalarini oshirishga erdam beradi. 41 2. Tarix o'qitishda qo'llaniladigan ko'rsatmali qurollar klassifikasiyasi: ko'rsatmali qurollar uzining mazmuni, tarixiy obrazlarning xarakteri, ularni tayerlash texnikasi va foydalanish usullariga qaray bir qancha turlarga bo'linadi. I. Buyum ko'rsatmalilik: tarixiy edgorliklar, esdalik joylari, memorchilik edgorliklari, xo'jalikka doir va boshqa qurilishlar, mehnat qurollari; qurol-yarog'lar, ro'zg'or byumlari, shu jumladan arxeologik topilmalar. Bunda maktab muzey eksponatlari ahamiyatga ega. 2. Tasviriy ko'rastmalar: o'qitishda foydalanish uchun ishlangan tarixiy tasvirlar va albomlar, san'at asarlari, suratlar, rasmlar, fotohujjatlar va fotoko'chirmalar, darsliklardagi rangli suratlar, o'quv diapozitivlari diafilmlar va kinofilmlar, maketlar, har xil modellar va boshqalar. (Kompozitsion tasvirlash qurollariga-o'quv kartinalari, reproduksiya, badiiy kinofilm va boshqalar kiradi). Tasviriy ko'rgazmalilik-ko'rsatmali o'qitishda eng muhim urinda turadi. (Bu haqida S.A.Pavlovichning, N.S.Michurina bilan birgalikda ezgan Izgotovlenie naglyadnix posobiy po istorii v shkole. L., 1961. P,A.Gerasimov, G.G.Gerasimovalarning Samodelnie maketi i modeli po istorii. Albom chertejey. M., 1967. kitoblarida va Oborudovanie urokov istorii samodelnimi naglyadnimi posobiyami nomli maqolalar to'plamidan ko'rish mumkin). 3. ...