Yangi alifboni o'rgatish usullari

Yangi alifboni o'rgatish usullari Reja: 1. Lotin ezuvidagi o'zbek alifbosini tuzilishi. 2. Alifbodagi xarflarning ezilishi va kullanishi 3. Yangi alifboni o'rgatish usullari. nutq tovushi, qisqa, chuzik unli tovushlar, tutashtiruvchi unsurli va unsursiz xarflar, nusxa kuchirish usuli, sanoq oxang usuli, namunaga karab ezish, tasavvurorkali ezish, tahlil qilish usuli, xarflarni bir xil balandlikda ezish. 2-mavzu yuzasidan test savollari. 1.Tilning eng kichik birligi nima? a)nutq tovushlari fonemalarning ezuvdagi shartli belgisi xarfdir eki nutq tovushining surati deb xam aytiladi. b)nutq tovushi. v)Unli tovushlar g)Undosh tovushlar. 2.Ikki chiziq yuqorisiga kutarilib eziladigan kichik xarflar kaysi katorda to'g'ri kusatilgan? a) b) v) g) d) 3.Katorning ostiga va ustiga chikarib eziladigan xarflar son nechta? a) 4ta. b) 5ta v)2ta g)1ta d)uyk. 4.Maktab ta'limining zbek alifbosida nechta xarf bor? a) 29ta. b)30ta v)26ta g)24ta 5.o'qituvchi xarf va uning elementlarini sanash orqali ezdirib tushuntiradi. Bu usulning nomi nima deb ataymiz? a)sanoq oxang usuli b)Nusxa kuchirish usuli v)Tasavvur orqali ezish g)Namunaga karab ezish d)Namunaga karab kuchirib ezish Yangi alifboni o'rgatish usulari. Lotin ezuvidagi o'zbek alifbosini tuzilishi. Alifbodagi xarflarning ezilishi va qo'llanilishi. Tilning eng kichik birligi - nutq tovushlari fonemalarning ezuvdagi shartli belgisi xar bo'lib, maktab ta'limida nutq tovushlarining surati deb xam tushuntiriladi.Yangi o'zbek alifbosida 26 xarf bklib 3 nutq tuvushi esa xarflar birikmasi bilan ifodalanadi: maktab ta'limining o'zbek alifbosida 29 xar bor. Shu xarflarning 6 tasi unli tovushlarni, 23 tasi esa undosh tovushlarni kursatadi. Unli nutq tovushlarining 5 tasi 5 xil xar bo'lib ifodalanadi .Bittasi esa, yani o'zbek urtok kabi so'zlardagi u tovushi maxsus belgi bilan emas, olmok so'zidagi o xrfiga kuchish belgisini qo'shish bilan kursatiladi. Bu belgi ezma xarflarda uning ustiga to'lqinli chiziq tortib bosma matnlarda esa xrfning ung tomoniga yuqori kismini barobarligidani teskari vergul ishorasi shaklida bo'ladi. Undosh tovushlarni ifodalovchi xarflardan 18 tasi 18 xal nutq tovushlarini2 tasi yani va xarfining xar bri 2 nutq tovushini birdiradi. Xar bir undosh xarfining nomi (……) bilan shu xarf ifodalaydigan nutq tovushi (…….) ikki xil tushunchani beradi. O'zbek imlosida qisqa va chuzik unli tovushlar bir xil xarf bilan ifodalanadi. Lotin xarflari asosidagi o'zbek ezuvi va imlosini o'rgatishda, ayniqsa alifbo davri o'qituvchining o'zi husnixatga katiy rioya qilishi kerak. Bunda kuprok doskaga ezib turish xarflarning tutashtirishi, kul harakatlarining asosan uzilmasligiga alohida etibor berishi talab etiladi. Alifbodagi xarflar kullanish o'rniga ko'ra ikkiga bulinadi: Yezma va bosma, kichik, ezma va bosma bosh xarflar. Kichik xarflar. Bosh xarflar. Yezma bosh xarflar. Yezma xarflarning ezishda kul harakati asosan uzilmaydi. Bunda ...