Ideal gazning issiqlik sig'imi

Ideal gazning issiqlik sigimi Jismining issiqlik sigimi deganda mazkur jism temperaturasini bir kelvinga oshirish uchun unga berilishi lozim buladigan issiqlik miqdori bilan harakaterlanuvchi kattalik tushuniladi. issiqlik sigimining SI dagi o'lchov birligi - joul taksimi kelvin (JK). Ulchamligi - . Gazlarning issiqlik sigimini xarakterlashda solishtirma issiqlik sigim va molyar issiqlik sigim tushunchalaridan foydalaniladi: a) gazning solishtirma issikli sigmi - massali gaz temperaturasini 1 K ga oshirish uchun kerak buladigan issiqlik miqdori bilan aniklanuvchi kattalikdir. U joul taksim killogramm-kelvin () larda ulchanadi. Solishtirma issiqlik sigimning ulchamligi - ; b) gazning molyar issiqlik sigimi - 1 mol gaz temperaturasini 1 K ga uchun lozim buladigan issiqlik miqdori bilan xarakterlanuvchi kattalik. U joul taksim mol-kelvin larda ulchanadi. Molyar issiqlik sigmning ulchamligi - . Solishtirma issiqlik sigmni s (kichik xarf), molyar issikli sigmni esa S (katta xarf) bilan belgilaylik. U holda molyar massa hisobga olsak, yoki munosabat urinli bo'ladi. Ixtiyoriy m massali gazning issiqlik sigimi esa ga teng bo'ladi. Gazlar uchun issik sigimning xajm o'zgarishiga bog'liqligi etiborga olinishi lozim. Masalan, Q issiqlik miqdori ta'siridagi izoxrik protsess tufayli 1 mol ideal gaz temperaturasi dT ga uzgargan bulsin. Protsess izoxrik (V=const) bo'lganligi uchun gazga berilgan issiqlik miqdori uning ichki energiyasini uzgartirishga sarflanadi, xolos. Shunig uchun Demak uzgarmas xajmdagi idelal gazning molyar issiqlik sigimi (odatda Sv deb belgilanadi) deganda 1 mol ideal gaz temperaturasining 1 K ga o'zgarishiga moya keladigan ichki egnergiya o'zgarishi tushuniladi, yani yoki . Demak, Sv ning qiymati gaz molekulalari erkinlik darajalarining soni (i) ga bog'liq, hosil. Gaz uzgarmas bosimi (p=const) isitilsa, uning xajmi kengayadi. Binobarin, gazga berilgan issiqlik miqdori ichki energiyanig ortishiga va gazning ish bajarishiga sababchi bo'ladi, yani Shuning uchun ideal gazning uzgarmas bosimdagi molyar issiqlik sigimi (Sr) kuyidagicha aniklanadi: Lekin yuqoridagi ifodalarga asoslanib oxirgi tenglamani shaklda xam yozish mumkin. Ikkinchi tomondan, bosimni uzgarmas deb hisoblagan holda ideal gazning holat tenglamasi ga differensiallash amalini kullab tenglikni hosil kilamiz. Uni tenglamaga kuysak, Sr ning ifodasi ko'rinishga ega bo'ladi. va nisbati xar bir gaz uchun xarakterli kattalik bo'lib xizmat qiladi: . ...