Ideal gazning holat tenglamasi

Ideal gazning holat tenglamasi. «Ideal gaz» tushunchasi tabiat hodisalarni sun'iy ravishda soddalashtirish natijasida vujudaga keltirilgan tasavvurlardan biridir. Ideal gaz modelini kuydagi soddalashtirishlar asosida vujudga keltirilgan: gaz molekulalari orasida o'zaro ta'sirlashish kuchlari mavjud emas; gaz molekulalarining o'lchamlari hisobga olmasa xam buladigan darajada kichik; gaz molekulalarning o'zaro tuknashuvlari xuddi elastik sharlarning tuknashuvidek sodir bo'ladi. Uzgarmas m massali gaz holatining o'zgarishlarida uch parametr (p, V, T) dan biri uzgarmasdan saqlanib. kolgan ikkitasi o'zgarishi mumkin. Bunday xollarda sodir buladigan protsesslar izoprotseeslar deyiladi. 1. Izotermik protsess uzgarmas temeratura (T-const) da gaz holatining o'zgarishi tufayli sodir buladigan protsessdir. U Boyl-Mariott qonuni bilan ifodalanadi: izotermik protsess sodir bulayotgan uzgarmas massali bosimning xajmiga kupaytmasi uzgarmas kattalikdir, yani Mazkur bog'lanish diagrammada giperbola tarzida aks etadi rasmda, uni izoterma deb ataladi. 2. Izobalik protsess uzgarmas bosim (r=sonst) da amalga oshadi va Gey-Lyussak qonuniga buysunadi: izobarik protsess tufayli uzgarmas massali (m=const) gaz xajmining temperaturaga bog'liq ravishda o'zgarishi ifoda bilan xarakterlanadi. Bugdagi V0 - gazaning 00S dagi xajmi, V - gazning t0S dagi xajmi, esa xajmiy kengayish termik koeffitsiyenti. Barcha gazlar uchun bo'lib, u 1 K (yani 10S)ga izobarik ravishda kizdirilgan gaz xajmining nisbiy ortishi ni xarakterlaydi. (V,t) bog'lanish diagrammada to'g'ri chiziq bilan tasvirlanadi, uni izobara deb ataladi. yuqoridagi munosabatni kuyidagicha uzgartiraylik: yoki shaklda xam yozish mumkin. Demak, izobarik protsess sodir bulayotgan uzgarmas massali gaz uchun xajmning termodinamik temperaturaga nisbati uzgarmas kattalik ekan, yani 3. Izoxorlik protsess uzgarmas xajmda (V=const) amalga oshadi. U Sharl qonuni bilan aniklanadi: izoxorik protsessda uzgarmas massali (m=const) gaz bosimining temperaturaga bog'liq ravishda o'zgarishi munosabat bilan xarakterlanadi. Bundagi r va r0 mos ravishda t0C df gazning bosimlari, esa bosimning termik koeffitsiyenti. Ideal gaz uchun , u 1 K (yani 10S)ga izoxorlik ravishda kizdirilgan gaz bosimining nisbiy ortishi ni xarakterlaydi. Izoxlik protsessning grafigi (p,t) diagrammada to'g'ri chiziqdan iborat bo'ladi (rasm). Uni izoxora deb ataladi. yuqoridagi ifodani uzgartirib P P0 273,15 0 t -rasm. ko'rishida xam yozish mumkin. yuqoridagi munosabatlarni yagona ifoda bilan birlashtirilsa, uchala parametri uzgarayotgan gaz holatining tenglamasini vujudga keltirish mumkin. Yani ko'rinishga keladi. U Klapeyron - Mendeleev tenglamasi deb ataladi. ...