Kuchlanishlar rezonansi

Kuchlanishlar rezonansi Ishning maqsadi:O'zgaruvchan tok zanjirida rezonans hodisasini ko'zatish va uni hosil qilishni o'rganish. Kerakli asbob va qurilmalar: Voltmetr (3 ta), g'altak o'zagi bilan, kondensator, avtotransformator, o'zgaruvchan tok manbai, ulovchi simlar. Nazariy qism Ketma - ket ulangan aktiv qarshilik, induktiv g'altak va kondensatordan iborat elektr zanjirini kuzatamiz. (10.-1 rasm) Zanjir qonun bo'yicha o'zgaradigan kuchlanish manbaiga ulangan bo'lsa, undan amplitudasi fazasi ( bo'lgan va R, L, C parametrlar orqali aniqlanadigan tok o'tadi. Bu tok zanjirning alohida qismlarida amplitudasi: bo'lgan fazalari farq qiladigan potentsial tushuvi (kuchlanish) hosil qiladi. Bu fazalar farqini xarakterlashda toklar o'qini X o'qi yo'nalishida tanlab olib, unga nisbatan kuchlanish tebranishlari vektorini amplituda va fazasini hisobga olgan holda ko'rgazmali tasvirlanadi. Aktiv qarshilikdagi, kuchlanish fazasi tok kuchi fazasi bilan bir xil, shu tufayli uning amplitudasiga mos vektor tok o'qi bo'ylab yo'nalgan bo'ladi. Induktiv qismidagi kuchlanish tokka nisbatan qadar oldinda bo'lganligi uchun uning amplitudasiga mos vektor toklar o'qiga nisbatan soat strelkasiga teskari ga siljigan bo'ladi. Kondensatordagi kuchlanish tokka nisbatan qadar orqada bo'lgani uchun vektor toklar o'qiga nisbatan soat strelkasi bo'yicha ga siljigan bo'ladi. (10.2- rasm) Ketma-ket ulangan zanjirdagi to'la kuchlanish uning alohida qism kuchlanishlari yig'indisiga teng: (10.3) rasmdan foydalanib (3) ni quyidagicha ifodalash mumkin: (10.4) bundan. (10.5) Shunday qilib, zanjirdagi tok quyidagi garmonik qonun bo'yicha o'zgaradi: (10.6) (10.5) dagi zanjirning tuliq qarshiligi, bu yerda esa reaktiv qarshilik deb yuritiladi. - tok fazasi bo'lib, quyidagicha aniqlanadi: (10.9) Tokning kuchlanishdan orqada qolishi ( 0) yoki oldinda ketishi ( 0) induktiv va sig'im qarshiliklar munosabatiga bog'liqdir. a) Agar bo'lsa tok fazasi kuchlanishdan orqada qoladi, zanjir induktiv xarakterga ega bo'ladi; b) Agar bo'lsa. Tok fazasi kuchlanishdan oldin yuradi va zanjir sig'im xarakterga ega bo'ladi; v) Agar bo'lsa, aktiv qarshiligi kichik bo'lgan zanjirdagi tok - ni berilgan qiymatida o'zining eng katta qiymatiga erishadi va kuchlanish bilan birday fazada o'zgaradiki, bu elektr zanjiridagi kuchlanish rezonansi deb yuritiladi. Rezonans paytida tok kuchi o'sishi bilan birga zanjirning kondensator va induktiv qismidagi kuchlanishlari ham ga nisbatan keskin ortadi, qiymati jihatdan teng, fazasi jihatdan esa qarama - qarshi bo'ladi. Ishni bajarish tartibi 1. Kerakli asboblardan foydalanib quyidagi sxemani yig'amiz. 2. G'altak o'zagi dastagini oxirigacha burish yo'li bilan kiritib (chiqarib) qo'yamiz. 3. Sxema tekshirilgandan so'ng o'qituvchi ruxsati bilan kalit qo'shilib, avtotransformator yordamida ga 110 - 130 voltlar chamasidagi kuchlanish beriladi va ,, larning ko'rsatishlari jadvalga yozib olinadi. 4. G'altak o'zagini chiqarish (kiritish) yo'li bilan bir necha bor o'zgartirilgan voltmetrlar qiymatlari ham jadvalga yozib boriladi. 5. Olingan natijalardan foydalanib va grafiklari bitta koordinatalar sistemasiga ...