Fotoeffekt, tashqi fotoeffekt qonunlari va kvant nazariyasi. Kompton effekti. Majburiy nurlanishlar

Fizika matematika fani o'qituvchisi Muxtorov Akbarjon Asqarjon o'g'li ma'ruza rejasi Fotoeffekt. Tashqi fotoeffekt qonunlari. Tashqi fotoeffektning kvant nazariyasi Kompton effekti. Majburiy nurlanishlar. Lazer va ularning aloqa sohasidagi ahamiyati. Yorug'lik bosimi. Fotoelektrik effekt deb elektromagnit nurlanish ta'sirida elektronlarning urib chiqarilish hodisasiga aytiladi. Ichki fotoeffekt - Tashqi fotoeffekt- bu elektromagnit fotoelektron nurlanish ta'sirida emissiya - bu yarim o'tkazgich yoki elektromagnit dielektrikda nurlanish ta'sirida elektronlarni elektron bog'langan holatdan chiqarilishi. erkin holatga o'tishidir. Fotoeffekt tajribasining chizmasi Fotoeffektning volt - amper xarakteristikasi I I N 2 I N1 U U 0 Z I i I - to'yinish toki N1 N 2 U Z - to'xtatuvchi potentsial To'yinish fototoki - katoddan chiqayotgan barcha elektronlar anodga etib keladigan tokdir I  ne nas To'xtatib qoluvchi kuchlanish - fototok 0 ga teng bo'ladigan teskari kuchlanishning minimal qiymati.  mv2     eU   z 2   max Yopuvchi potentsial (to'xtatib qoluvchi kuchlanish) tushayotgan yorug'lik oqimi jadalligiga bog'liq bo'lmay, yorug'lik chastotasi oshishi bilan chiziqli ortaboradi. n - katodning 1 s da chiqaradigan elektronlari soni m - elektron massasi, e - elektron zaryadi, v - elektron tezligi. Fotoeffektning birinchi qonuni Katodga tushayotgan yorug'likning belgilangan chastotasida, birlik vaqtda katoddan ajralib chiqayotgan fotoelektronlar soni yorug'lik jadalligiga proportsionaldir (to'yinish fototoki kuchi katodning energetik yoritilganligiga proportsionaldir). YoRUG'LIK MANBAI MANTIQIY BOG'LANISh QUVVATI TUShAYoTGAN YoRUG'LIK JADALLIGIA TUShAYoTGAN FOTONLAR SONI URIB ChIQARILGAN I  ne ELYeKTRONLAR SONI nas TO'YINISh FOTOTOKI Fotoeffektning ikkinchi qonuni Fotoelektronlar boshlang'ich tezligining maksimal qiymati katodga tushayotgan yorug'lik jadalligiga bog'liq bo'lmay, faqat  chastotaga bog'liq bo'lib, uning oshishi bilan chiziqli o'sib boradi. TUShAYoTGAN YoRUG'LIK MANTIQIY BOG'LANISh ChASTOTASI TUShAYoTGAN FOTONNING ENYeRGIYaSI ELYeKTRON ENYeRGIYaSI E  h 0 FOTOELYeKTRON energiya TYeZLIGI FOTO ELYeKTRONNING fotona KIN.ENYeRGIYaSI Fotoeffektning uchinchi qoidasi Har bir modda uchun fotoeffektning «qizil chegarasi» mavjud, yani yorug'likning  - minimal chastotasi mavjud 0 bo'lib, bu chastotada yorug'likning istalgan jadalligida fotoeffekt boshlanadi. hc A   v  min max h A Eynshteyn nazariyasi Yorug'lik tarqalishini uzluksiz to'lqin jarayoni deb tasavvur qilmay, uni fazoda diskret yorug'lik kvantlari oqimi sifatida, vakuumda esa s tarqalish tezligi bilan harakatlanadi, deb hisoblash kerak. Bu elektromagnit nurlanish kvantlari fotonlar deb ataladi. h  4,1361015 eV s E  h Foton energiyasi h  6,631034 Dj s Tinch holatdagi m  0 0 fotonning massasi hv Ye m   Foton massasi c2 c2 E hv Foton iimpulsi p   c c Fotoeffektning Eynshteyn tenglamasi Katodga tushayotgan foton energiyasi elektronni ...