Yorug'lik to'lqinlari. Geometrik optika qonunlari

Fizika matematika fani o'qituvchisi Muxtorov Akbarjon Asqarjon o'g'li MAVZU: YORUG'LIK TO'LQINLARI. GEOMETRIK OPTIKA QONUNLARI Ma'ruza rejasi  1.Yorug'likni to'g'ri chiziq bo'ylab tarqalishi  2.Yorug'likni tarqalish tezligi  3.Yorug'likni qaytish qonunlari  4.Yorug'likni sinish qonunlari  5.Yorug'likni to'la ichki qaytishi  6.Linzalar. Linzalarda tasvir yasash yorug'likni to'gri chiziq bo'ylab Bir jinsli muhitda yorug'lik nurlari to'g'ri chiziqlardan iborat bo'ladi. 1.O'lchami juda kichik yorug'lik manbadan tarkalayotgan yorug'lik biror ekranga tushayotgan bo'lsin. 2.Agar yorug'lik manbai malum o'lchamga ega bo'lsa yoki bir nechta manbadan tarqalsa, soya va yarimsoya hosil bo'ladi. Eng muhim kattaliklardan biri yorug'likning tarqalish tezligidir 1676 Remer (astronomik metod bilan) s = 21500 kmsek 1849 Fizo (yer sirtida birinchi marta) s = 31500 kmsek 1892 Fuko (yorug'likni tarqalashini har xil muhitlarda) 1929 Maykelson (yer sharoitida) s = 299796 ± 4 kmsek So'ngi ma'lumotlar bo'yicha: s = 299792456,2 ± 1,1 msek YoRUG'LIKNING QAYTISh QONUNLARI 1.Tushgan nur, kaytgan nur va tushish nuqtasiga o'tkazilan perpendikulyar bir tekislikda yotadi. 2.Tushish burchagi kaytish burchagiga teng. ( α = β ) YoRUG'LIKNING SINISh QONUNLARI yorug'lik bir shaffof muhitdan ikkinchi shaffof muhitga o'tishi va bu o'tish natijasida uning tarqalish yo'nalishini o'zgarishi yorug'likni sinishi deyiladi. 1.Tushuvchi nur, singan nur va ikki muhit chegarasiga, nurning tushish nuqtasiga o'tkazilgan perpendikulyar bir tekislikda yotadi. 2.Tushish burchagining sinusi, sinish burchagi sinusiga nisbati o'zgarmas kattalik bo'lib, ikkinchi muhitning birinchi muhitga nisbatan sindirish ko'rsatgichi deyiladi. sin i n  sin r a) Agar vakumdan biror muhitga tushsa (absalyut sindirish sin i c   n ko'rsatkichi) sin r  2 sin i  n  1  1  n 12 sin r  n b) Agar bir muhitdan ikkinchi muhitga tushsa 2 2 (nisbiy sindirish ko'rsatkichi) YoRUG'LIKNING TO'LA IChKI QAYTIShI yorug'lik tarqalish tezligi katta muhitni optik zichligi katta, yorug'lik tarqalish tezligi kichik muhitni optik zichligi kichik muhit deyiladi. i - Chegaraviy tushish burchagi. r 1 sin i  4  sin i 4 n sin 90 1 sin i  4 n i i da yorug'likning to'la ichki kaytishi sodir bo'ladi. 4 1 1 1   F d f 1 1 1    F d f Foydalanilgan adabiyotlar 1. Douglas C, Giancoli. PHYSICS. PRINCIPLES WITH APPLICATIONS. Pearson.2014, 1079 page. 2. Abdurahmonov K.P., Egamov U. Fizika kursi. Darslik. Toshkent. 2011. 508 b. 3. Musayev R.X. Statik fizika va termodinamika. Darslik. O'zbekiston. 2008. 252 b. 4. Sultonov V.A. Fizika kursi. Darslik. Fan va texnologiya. 2007. 297 b. 5. Axmadjonov O.A. Fizika kursi. Darclik. 1-3q. ...