Elektr, uning saqlanish qonuni, o'zaro ta'siri, diskretligi, maydoni. Superpozitsiya

Fizika matematika fani o'qituvchisi Muxtorov Akbarjon Asqarjon o'g'li ma'ruza rejasi Elektr o'zaro ta'sirlar. Elektr zaryadi. Uning diskretligi Elektr zaryadining saqlanish qonuni. Kulon qonuni. Elektr maydon. Superpozitsiya prinsipi. Endi musbat zaryadlangan buyumni neytral metall sterjenga tegmaydigan qilib yaqinlashtiramiz. Elektronlar metall sterjenni tashlab chiqib ketmasa ham, ular zaryadlangan buyum yo'nalishida ko'chadi; sterjenning qarama-qarshi uchida musbat zaryad yuzaga keladi (16.6-rasm). Bu holda metall sterjenning uchlarida zaryad induksiyalanadi (yoki to'planadi) deyiladi. Hech qanday yangi zaryadlar paydo bo'lmasligi tushunarli: shunchaki zaryadlar bo'lindi, sterjen umuman neytralligicha qoldi. Biroq agar bir sterjenni o'rtasidan ko'ndalangiga kesganimizda edi, u holda biri manfiy zaryadlangan, ikkinchisi- musbat zaryadlangan ikkitabuyumga egabo'laredik. 16-6-rasm. Induksiyalangan zaryad. a -neytral metall sterjen; b -metall sterjen umuman neytral, lekin uning uchlarida zaryadning bo'linishi yuz beradi. Yerga ulangan obyektda induksiyalangan zaryad. Elektroskopga a - induksiya hisobiga va b - o'tkazuvchanlik hisobiga zaryad berish. Avvaldan zaryadlangan elektroskopdan nomalum zaryadning ishorasini aniqlashda foydalanish mumkin. Elektr zaryadi 1. Musbat va manfiy deb shartli atalgan ikki turdagi elektr zaryadlari mavjuddir. 2. Zaryadlar bir jismdan ikkinchisiga uzatilishi mumkin. Elektr zaryadi berilgan jismning daxlsiz xususiyati emas, chunki shu jism turli holatlarda har xil zaryadlarga ega bo'lishi mumkin. 3. Bir ishorali zaryadlar itarishadi, turli ishorali zaryadlar tortishadi. Zaryad maydon hosil qilishi va u orqali ta'sirlashishi bilan o'zini namoyon qiladi. e  1,61019 Kl - elementar zaryad - zaryadning diskretligi q  ne n 1, 2,3 Ikkita qo'zg'almas nuqtaviy zaryadlar Kulon qonuni orasidagi o'zaro ta'sir kuchi zaryadlarning har birining miqdorlari ko'paytmasiga to'g'ri proportsional, ular orasidagi 1 q q masofaning kvadratiga teskari F  1 2 proportsionaldir va uning yo'nalishi 2 4 r zaryadlarni tutashtiruvchi to'g'ri 0 chiziq bo'ylab yo'nalgandir 11 NN mm22 Kl2 kk  99110099   8,851012 44 KKll22 0 N  m2 00 q q F  k 1 2 ELYeKTR DOIMIYSI 2 r F F + + r q q 1 2 Izotrop muhitda Kulon qonuni 1 q  q F  1 2 1 q  q VYeKTOR ko'rinishda 4 r2 F  1 2 r 0 4 r3 0 Nuqtaviy bo'lmagan, dq va dq zaryadlangan jismlar elementar 1 2 zaryadlarga ajratiladi va ular uchun Kulon qonuni quyidagi differensial ko'rinishda yoziladi:  dq dq  dF  1 2 r 4 r 3 0 Ikkita zaryadlangan makroskopik 1 dq dq F =  1 2 r jismning to'la o'zaro ta'sir kuchi 4πε r3 0 q q 1 2 Kulon kuchlarining superpozitsiya prinsipi Foydalanilgan adabiyotlar 1. ...