Rangli metallar va ularning qotishmalari

Rangli metallar va ularning kotishmalari Toza alyuminiy va uning texnikada ishlatilishi. Alyuminiy kotishmalari. Mis va mis kotishmalari. Mashinasozlik texnologiyasi hamda elektr-texnika sanoatida alyuminiy keng doirada ishlatiladi. Alyuminiy mashinasozlik metallari ichida uzining muhim xususiyatlari (solishtirma mustahkamligi, elektr va issiqlik o'tkazuvchanligi hamda korroziyabardoshligi) bilan ajralib turadi. Alyuminiyning fizik va mexanik xossalari uni legirlash orqali yaxshilanadi. Konstruktsion materiallar sifatida alyuminiy kotishmalari duralyuminiy, siluminiy va magnalinlar, kukun kotishmalari keng kullaniladi. Alyuminiy kotishmalari ishlab chiqarish texnologiyasi va termik ishlangandan keyin mustahkamligining oshishiga karab turli sinflarga buligadi. Alyuminiy kotishmalari mashinasozlik materiali sifatida kelgusida keng ishlatiladi. ayniqsa, kukun metallurgiyasi usuli bilan olinadigan alyuminiy kotishmalarining ahamiyati juda kattadir. Bunday materiallar yuqori mustahkamlikka, korroziyabardoshlikka, olovbardoshlikka ega. Bunday materiallar javobgarligi katta bo'lgan mashina vositalarini tayyorlashda keng kullanilmokda va bir yula chiqindisiz texnologiyani qo'llashga imkoniyat yaratmokda. Alyuminiy kotishmalarini termik ishlash natijasida uning mustahkamligi va texnologik xususiyatlarini oshirish mumkin. Toza alyumiiny va uning texnikada ishlatilishi Alyuminiy ok kumush rangdagi metall bo'lib, yoklari markazlashgan kub katakcha asosidagi kristall panjaraga ega va uning muhim xususiyatlaridan biri o'rtacha zichligining kamligi, hamda yuqori plastik va elektr o'tkazuvchanlikka egaligidir. Alyuminiy yaxshipayvandlanadi, boism ostida yaxshi ishlanadi, fakat uni kesib ishlash qiyin. Suyuk alyuminiyning okish xususiyatlari xam yaxshi, kuymada katta o'lchamdagi chukmalarni hosil qiladi. Alyuminiy havoda tez oyesidlangani uchun undan pulat ustildagi karroziyabardosh koplamalar olinadi. Alyuminiy oksidlanishidan Al2O3 hosil bo'ladi, undan havoning ichkariga diffuziyalanishi qiyin. Shuning uchun oksid qatlam ostidagi yuza uzoq vaqt oksidlanishdan saqlash mumkin. Uning mexanik xossalari tarkibidagi uzga kushimchalarning miqdoriga bog'liq. Eng tozo yoki maxsus tozalikka ega bo'lgan alyuminiy tarkibida 0,001% qo'shimcha bo'ladi (A99), yuqori tozalikka ega bo'lgan alyuminiy tarkibidagi kushimchalarning miqdori 0,005-0,5% bo'ladi (A995,A99,A95). Alyuminiy mashinasozlikda tok vaissiqlik o'tkazadigagn hamda uncha katta bo'lmagan xajmli karroziyabordosh vositalar tayyorlashda kullaniladi. Alyuminiy yuqori mexanik xususiyatlarga ega bulmaanligi uchun undan tashqi kuch ta'sirida ishlaydigan vositalar tayyorlanmaydi. Kuyma alyuminiyga karaganda deformatsiyalangan alyuminiyning xossalari yuqori bo'ladi. Shuning uchun sanoatda 2 turdagi deformatsiyalangan (AD va AD1) alyuminiy ishlatiladi. Texnik tozalikka ega bo'lgan alyuminiy taxta, sim va boshqa har xil shakllarda chikariladi. yuqori kuchlanishga chidamli kabellarni tayyorlashda hamda elektr o'tkazgich tarmoqlarida alyuminiydan juda samarali foydalaniladi. Ozik-ovqat sanoati uchun alyuminiydan turli idishlar tayyorlanadi, mahsulotlarni urash uchun qog'oz o'rnida xam ishlatiladi. Alyuminiy qotishmalari Alyuminiy kotishmalari toza alyuminiyga nisbatan yaxshi mexanik va texnologik xossalarga ega. Shuning uchun mashinasozlik, samolyotsozlik, kemasozlik, qurilish va qishloq xo'jaligida alyuminiy kotishmalari keng kullaniladi. Alyuminiy legirlovchi elementlar bilan birxil ko'rinishdagi uzgaruvchan tarkibli qattiq eritmalarni hosil qiladi. Shuning uchun ular holatdiagrammasi bo'yicha sinflarga ajratiladi. Deformatsiyalanadigan alyuminiy kotishmalarining aksariyati yaxshi texnologik xossalarga ega, plastikligi ...