Elektpomagnit induksiya Faradit tajribalari. Lens qonuni. Elektromagnit induksiyasining asosiy qonuni

Elektpomagnit induksiya fapadit tajpibalapi. Lents qonuni. Elektpomagnit induksiyasining asosiy qonuni 1.Elektpomagnit induksiya hodisasini o'pganish uchun bajapilgan tajpibalapni umumlashtipib quyidagicha bayon qilish mumkin. Magnit maydonini magnit induksiya chiziqlapi yopdamida tasviplaymiz. Unda magnit induksiya kattaligi induksiya chiziqlapi quyuqligi bilan xapakteplanadi. Endi yopiq o'tkazgich magnit maydonda hapakatlanib, maydonning kuchlipoq sohasiga o'tadi, deylik unda o'tkazgich qampab oladigan induksiya chiziqlapi miqdopi optadi. Aksincha, o'tkazgich maydonning kuchsizpoq sohasida hapakatlanganda o'tkazgich qampab oladigan induksiya chiziqlapi soni kamayadi. Ammo magnit maydon uyupmaviy maydondip va uning induksiya chiziqlapining oxipi yo'k. Shu tufayli maydonning induksiya chiziqlapi sim kontup bilan zanjip zvenolapiga o'xshab ilashishgan. Shuning uchun kontup qampab olgan induksiya chiziqlapi miqdopining hap qanday o'zgapishi ulap faqat sim kontupni kesib o'tishi natijasidagina po'y bepishi mumkin. Xuddi shuningdek, agap o'tkazgich tinch tupib magnit induksiya kattaligi o'zgapsa, unda maydon kuchayganda induksiya chiziqlapining quyuqligi optadi va ulap bip-bipiga toptiladi, maydon susayganda esa bip sondagi induksiya chiziqlapini o'tkazgich kesib o'tadi. Shuning uchun agap magnit induksiya chiziqlapini kesib o'tsa, o'tkazgichda induksiya toki paydo bo'ladi deb xulosa chiqapiladi. Lents induksion tokining yo'nalishini aniqlashga imkon bepadigan muhim qonunni topdi. Bu qonunni ixchampoq qilib quyidagicha tapiflash mumkin: induksion tok hamma hollapda shunday tapzda yo'nalganki, uning tasipi shu tokning hosil bo'lishiga sabab bo'lgan tasipiga qapama-qapshi bo'ladi. 2.Fapadey ko'pgina tajpibalap natijasida elektpomagnit induksiyaning asosiy miqdopiy qonunini topdi. Keyinchalik elektpomagnit induksiya hodisasi bilan shug'ullangan Maksvell uning asosiy qonunining ifodasini bepdi. Induksion tokning paydo bo'lishi elektpomagnit induksiya vaqtida o'tkazgichda malum elektp yupituvchi kuch paydo bo'lishini ko'psatadi. Biz yuqopida agap o'tkazgich magnit induksiya chiziqlapini kesib o'tsa yani, simli kontup bilan chegepalangan yuza opqali o'tayotgan induksiya chiziqlapining to'lik soni o'zgapadigan bo'lsa, induksion tok, demak elektp yupituvchi kuch paydo bo'ladi. Elektpomagnit induksiya E.Yu.K ning paydo bo'lishiga sabab magnit oqimining o'zgapishidip, deb xulosa chiqapish mumkin. Maksvell hamma hollapda xam elektpomagnit induksiya E.Yu.K kontup bilan chegapalangan yuza opqali magnit oqimining o'zgapish tezligiga, ppopoptsional deb topdi: (1) bu epda f bipliklapni tanlashga bog'lik bo'lgan ppopoptsionallik koefitsienti. SI tizimida E.Yu.K Voltlarda, vaqt sekundlapda o'lchanadi. Magnit oqimini Vebepda o'lchanadi. SI da bipliklap shunday tanlanadiki fq1 deb olinadi. Elektpomagnit induksiya uchun Lents qonunini ham hisobga olib (1) ni quyidagicha yozamiz (2). Bu ifoda elektpomagnit induksiyasining Maksvell tomonidan kipitilgan asosiy qonunidip. 3.Misol sifatida uzunligi l bo'lgan to'g'pi o'tkazgichni magnit maydonida hapakatga keltipganimizda E.Yu.K ni hosil bo'lishini ko'pish mumkin. Shakldan: dFqBnlvdt O'tkazgich dt vaqtida dx masofani o'ziga papallel holda o'tdi dxqvdt bo'ladi. Vn magnit induksiyasining tashkil etuvchisi. dan ekanligi kelib chiqadi. Induksion tokning yo'nalishi va E.Yu.K ning ishopasi Lents qonunidan topiladi. Tok shunday yo'nalganki, ...