Elektr hodisalari va asosiy elektrofizik kattaliklar

Elektr hodisalari va asosiy elektrofizik kattaliklar Reja: 1. Tabiatdagi elektr hodisalari. 2. Termoelektr hodisalar 3.Elektrofizik kattaliklar Qadim zamonlardan beri insoniyat turli xil elektr hodisalarini mantiqiy tushuntirishga harakat qilgan, ularning misollari tabiatda kuzatilgan. Shunday qilib, antik davrda chaqmoq xudolar g'azabining ishonchli belgisi hisoblangan, o'rta asr dengizchilari Sankt Elmo chiroqlari oldida baxtiyor titragan va bizning zamondoshlarimiz to'p chaqmoqlari bilan uchrashishdan juda qo'rqishgan Chaqmoq ham, Sankt Elmoning chiroqlari ham ko'pchilik ko'rgan elektr hodisalaridir, ammo hamma ham bunga duch kela olmadi. Ularning tabiati to'liq tushunilmagan. Odatda, guvohlar sharli chaqmoqni kosmosda xaotik tarzda harakatlanadigan yorqin nurli sharsimon shakllanish sifatida tasvirlaydilar. Uch yil oldin ularning mavjudligi haqiqatini shubha ostiga qo'yadigan nazariya ilgari surildi. Agar ilgari turli xil olov sharlari elektr hodisalari deb hisoblangan bo'lsa, nazariya ular gallyutsinatsiyalardan boshqa narsa emasligini ko'rsatdi. Termoelektr hodisalar - ket maket ulangan turli qattiq o'tkazgichlardan iborat elektr toki zanjirida elektr va issiqlik jarayonlari orasidagi o'zaro bog'lanishga asoslangan fizik g'odisalar. Zeyebek, Peltye va Tomson effektlari Termoelektr hodisalar bo'lib, ular asosida bu hodisalarning miqdoriy kattaliklari aniklanadi. Har xil tarkibli va ulanish nuqtalarida temperatura turlicha bo'lgan ikki o'tkazgichda elektr yurituvchi kuch (e.yu.k.) - termo e.yu.k. qosil bo'lishini nemis fizigi T.I. Zeyebek 1821-yilda kashf etgan. Tok tashuvchilar oqimida issiqlik muvozanatining buzilishi barcha Termoelektr hodisalarga sabab bo'ladi. Barcha termoelektrik koeffitsiyentlarning mutlaq qiymati tok tashuvchilar konsentratsiyasi kamayishi bilan kattalashadi; shuning uchun ular yarimo'tkazgichlarda metallar va ularning qotishyalaridagiga nisbatan o'n va, hatto, yuz marta katta bo'ladi. Termoelektr hodisalar tralarni o'lchashda va issiqlik energiyasini elektr energiyasiga aylantirishda qo'llaniladi. Kuchlanish va tok kuchi elektr fizikasining eng muhim tushunchalari sanaladi. Ushbu darsda biz elektr fizikasining muhim qismlaridan bo'lgan mana shu ikkita kattalik haqida dastlabki bilimlarga ega bo'lamiz. Keyinchalik kuchlanish va tok kuchi natijasida hosil bo'ladigan quvvat tushunchasiga ham to'xtalib o'tamiz. O'tkazgichlar odatda tashqi qobig'idagi elektronlari yoki valent elektronlari yadrosi bilan nisbatan kuchsiz bog' hosil qilgan atomlardan tashkil topgan. Quyida mis atomining taxminiy chizmasi berilgan. ...