eroziyaga uchragan erlarni o'g'itlash Reja: 1. tuproq eroziyasi to'g'risida tushuncha 2. Eroziyani keltirib chikaradigan omillar 3. Eroziyaning tuproq turlari 4. Eroziyaga uchragan erlarda o'g'itlarning yillik mexyorlari va shakllari 5. tuproq eroziyasiga qarshi kurash tadbirlari. 6. Tayanch iboralar 7. o'z-o'zini tekshirish uchun savollar 8. Foydalanilgan adabiyotlar. 1. tuproq eroziyasi to'g'risida tushuncha. havo tinik va musaffo. quyosh atrofida nur sochib turibdi. Lekin birdaniga havoning avzoyi buzilib, shamol turadi, chang-tuzon kutariladi, tezda osmonni bulut koplab, jala kuya boshlaydi. Bular xammasi go'zal tabiatning injikliklaridir. qattiq shamol, dovul, buronlar, jala va sellar taxsirisiz utib ketmaydi, ular kupincha katta-katta maydonlardagi ekinzorlarni, paxtazorlarni, bog-roglarni nobud qiladi, sugorish tarmoqlarini ishdan chikaradi, xatto butun-butun qishloq va shaharlarni vayron qiladi. tuproqni suv va shamol taxsirida emirilishiga eroziya deyiladi. Eroziya sodir bo'lgan maydonlarda suv va shamol tuproqning ustki unumdor qatlamini emirib, bir joydan ikkinchi joyga olib borib tashlaydi. Natijada tuproqning unumdorligi pasayib, bunday erlarga ekilgan ekinlarning hosildorligi nixoyatda pasayib ketadi. 2. Eroziyani keltirib chikaradigan omillar. tuproq eroziyani keltirib chikaradigan kator omillar mavjudki, ushbu omillar taxsirida eroziya yuzaga keladi. Bunday omillar jumlasiga: yogingarchilikning kam bo'lishi, tuproq mexanik tarkibining yengil bo'lishi, tuproqda chirindining kam bo'lishi, tuproq strukturasining buzilishi, tuproq tarkibida sulfat va karbonatli tuzlarning kupayishi, joyning relefi, tuproqka ishlov berishning buzilishi ekin dalalarining yiriklashtirilishi ekin ekiladigan dalalar atrofidagi nishab joylardagi daraxtlarning kirkib tashlanishi yangi uzlashtirilayotgan erlarda eroziyaga qarshi kurash choralari qurilmasdan erlarni yoppasiga xaydab yuborilishi, ekinlarni sugorish qoidalarini buzilishi va boshqa kupgina omillar xam borki, ular tuproq eroziyasini keltirib chikaradi. 3. tuproq eroziyasining turlari. tuproq eroziyasi yuzaga keltiradigan omillarga karab, bir necha turga bulinadi. 1. Suv eroziyasi 2. Shamol eroziyasi 3. Jarlik eroziyasi 4. harbiy eroziya. Biz kuyida eroziyaning suv va shamol eroziyalari to'g'risida fikr yuritamiz. Suv eroziyasi. Yon bagirdan okayotgan suv muayyan miqdorda kinetik energiyaga ega bo'ladi. Bu energiyaning kuchi suvning miqdoriga hamda yon batgirning niashbligiga bog'liq. Ana shu sababli bu suv tuproqning ayrim zarralarini yoki xatto butun butun agregatlarni kuchirib yuborishi va ularni maxlum tezlikda okizib ketishi mumkin. Yomgir tomchilari tuproq yuzasiga urilganda tuproq sezilarli darajasi parchalanadi va atrofga schiladi. tuproqni suv taxsirida yuvilishi 2 xil bo'ladi: yoppasiga va uzunasiga yuvilish. Yoppasiga yuvilish. Butun yon bagir yuzasidan okuvchi kichik oqimlar tuproqni yoppasiga yuvadi. Bunday oqim nishab yonbagirdan zarralarni olib ketadi. Va yonbagirning nishabi kamaygan jolarida sekinlashib, tuproq zarralarini yotkizadi. Keltirilib yotkizilgan material yuvilib kelib utirgan tuproqni xochsil qiladi. tuproq qatlami bo'lmagan yonbagirliklardan keltirilgan materiaol delyuvial okizikni vujudga keltiradi. 2. Uzunasiga yuvilish. Uzunasiga yuvilish yonbagirni yuvib ketib erozion egatlarni, chuqurlar va jarlarni ...

Joylangan
08 May 2024 | 17:58:58
Bo'lim
Fizika
Fayl formati
zip → doc
Fayl hajmi
19.48 KB
Ko'rishlar soni
83 marta
Ko'chirishlar soni
3 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirgan san'a:
28.03.2025 | 14:16
Arxiv ichida: doc
Joylangan
08 May 2024 [ 17:58 ]
Bo'lim
Fizika
Fayl formati
zip → doc
Fayl hajmi
19.48 KB
Ko'rishlar soni
83 marta
Ko'chirishlar soni
3 marta
Virus yo'q.
VirusTotal da tekshirish
O'zgartirish kiritilgan:
28.03.2025 [ 14:16 ]
Arxiv ichida: doc