Erstet g'oyalari. Tokli utkazgichlarning o'zaro ta'siri

Erstet g'oyalari. tokli o'tkazgichlarning o'zaro ta'siri Reja Amper fikrlari. Faradey tomonidan induksiya hodisasini kashf etilishi. Fizikaviy maydon tushnchasini paydo bo'lishi. Elektrodinamika fizikaning elektr zaryadlarining o'zaro ta'sirini o'rganuvchi bo'limi. U kuzgalmas zaryadlar o'zaro ta'sirini xususiy va eng sodda xoli sifatida eletrostatikani o'z ichiga oladi. harakatlanuvchi zaryadlar orasidagi o'zaro ta'sirini elektrodinamika-da elektr va magnit maydon iboralaridan foydalanish tufayligina tavsiflash mumkin. Shuni xam etiborga olish kerakki, kupincha, bir maydonni ikkinchisidan ajratish mumkin emas va shuning uchun elektromagnit maydon haqida gapiriladi. Tajriba shni kursatadiki, harakatlanuvchi zaryadga ta'sir etuvchi kuchni ikki kushiluvchining yigigdisi deb tasavvur etish mumkin. F= ( elektr kuch) + ( magnit kuch) Birinchi kushiluvchi zaryadning harakatlanishiga yoki kuzgalmay turishiga bog'liq emas, shuning uchun elektr kuchi elektrostatikadagi ifodaning aynan uziga teng. ( elektr kuch) = q E Agar elektr maydon kuchlanganligi xar bir nuqtada Ye vektor bilan ifodalansa, u holda magnit maydon kattaligi magnit induksiya vektori deyiladigan V vektor bilan ifodalanadi. Elektr maydondan farqli fakat harakatlanuvchi zaryadlar hosil kiladigan magnit maydon vujudga keladi. Lorents kuchi ifodasi elektr kuchga nisbatan murakkab ko'rinishli bo'lib, absolyut miqdori buytcha u (magnit kuch)= q B sin ga teng. Magnit maydon oqimi ifodasi uchta kupaytuvchi V, S, cos ni o'z ichiga oladi. Va konturdan o'tayotgan oqimning biron- bir sababga ko'ra vaqt bo'yicha o'zgarishi butkul ahamiyatsizdir. Magnit maydoni, kontkr yuzasi yoki uning vaziyati yani burchak uzgaradimi- bari- bir natija bir xil bo'ladi. Konturning o'tkazuvchan bo'lishi talab kilinmaydi, bu faraz kilinayotgan istalgan kontur bo'lishi mumkin. Bu kontur o'rniga o'tkazgich joylashtirilsa- bu umsuman boshqa ish. o'tkazgich buylab E.yu.K. ta'sirida elektr tok okadi. Induksiya E.Yu.K - bu elektr maydonning birlik zaryadni yopiq kontur bo'yicha kuchirishda bajarilgan ishiga, yani kontur buylab zaryadga ta'sir etayotgan o'rtacha kuchning kontur uzunligi L ga kupaytmasiga teng. 1821 yilda M.Faradey uzining kundalik daftariga kuyidagilarni yozgan edi: Magnetizmni elektrga aylantirish kerak. 10 yildan sung bu masala, xal buldi. Elektromagnit ta'sirlarning xossalarini kashf etishni elektromagnit maydon haqidagi tasavvurlar asoschisi M. Faradey birinchi bo'lib boshlab berdi. Bu esa tasodifiy emas, chunki Faradey elektr va magnit hodisalar yagona tabiatga ega ekaniga isxonardi. Shu tufayli u dunydagi barcha elektr stansiyalarida mexanik energiyani elektr energiyasiga aylantirib berayotgan generatorlarning tuzilishiga asos bo'lgan ixtironi kildi. M. Faradey bunday fikr yuritdi: modomiki elektr toki temir bo'lagini magnitlashga kodir ekan, o'z navbatida magnit xam elektr tokini vujudga keltira olmaydimi? Bu bog'lanishni uzoq vaqtgacha aniklashga muvaffak bo'lishmadi. Aynan harakatdagi yoki vaqt utishi bilan uzgaruvchan magnit maydongina galtakda elektr tokini uygotishi mumkinligi haqidagi asosiy fikr xech kimning xayo1liga kelmadi. Bu kashfiyotga ...