Katta qarshiliklarni o'lchash

Katta qarshiliklarni o'lchash Reja: 1. O'lchashlar va hisoblashlar. 2. Tajriba natijalarini ehm da hisoblash Kerakli asboblar. Ampermetr (galvonometr), voltmetr, katta qarshilikli rezistorlar, doimiy tok manbai, reostat, kalit. Katta qarshilikli rezistorlarning qarshiligini o'lchash uchun 1-shakldagi sxemani tuzamiz. Bu sxemada tok manbai va reostat potentsiometrik (kuchlanishlarni bo'lish) ulangan bo'lib, uning ad uchlarida, surgich d ni a tugunga yaqinlashtirib yoki uzoqlashtirib noldan tok manbaining elektr yurituvchi kuchigacha (Ye) - kuchlanishni o'zgartirib olamiz. 1-shakl. Sxemadan ko'rinadiki, ampermetr na nomalum qarshilik bir-birlariga ketma-ket ulangan bo'lib, ularga parallel ravishda voltmetr ulangandir. Demak voltmetr ampermetr va Rx - lardagi potentsial tushishlarini ko'rsatadi. UA=URx=U (1) Ampermetr va Rx lar ketma - ket bo'lgani uchun ulardan bir xil tok (JA=Jx) o'tadi. Unda JARA=JARx=U (2) Agarda katta qarshilikli rezistorlar bir nechta bo'lsa, u holda (i=1k) (3) Bu ishda katta qarshilikli rezistorlar bo'lgani uchun RxRA bo'ladi. Bu holda ampermetr va Rx lardan juda ham kichik tok o'tadi. Shuning uchun ham sxemadagi ampermetrni sezgir galvonometr bilan almashtiramiz 2-shaklda berilgan sxemani yig'amiz. 2-shakl murakkab sxemadir. Bu sxemada tugunlar va yopiq konturlar bor. Sxemada voltmetr zanjirning cd qismdagi va Rx dagi potentsial tushishlarni ko'rsatadi. Ux=Ucd=U (4) Zanjirning cd qismidagi qarshilik ga tengligidan (4) tenglama quyidagicha yoziladi. (5) (6) (6) formulaga quyidagi belgilashlarni kiritaimz (7) Bu yerdan (8) yoki (9) (9) tenglama galvonometr ko'rstaishi bilan voltmetr ko'rsatishi orasidagi bog'lanishni beradi. 2-shaklda Rx o'rniga hajmi nomalum qarshiliklarni R1, R2, R3 larni va ularning istalgan kombinsiyalarni ulab, har bir ulangan hol uchun eng kamida 4,5 marta Ui larni o'zgartirib, ni larni olib, 1-jadvalga joylashtiramiz. 1-jadval O'LChAShLAR VA HISOBLAShLAR. Kalit ulanmagan holda 2-shakldagi sxema tuziladi. Rr, Rsh, Rv, M.S-lar yozib olinadi Reostat surgichi d mumkin qadar a tugunga yaqin suriladi. Galvonometr shkala ko'paytgichi M=100 ga qo'yiladi Sxemaga Rx o'rniga R1 ulanadi va kalitni ulab reostat surgichini a- tugundan uzoqlashtira boshlanadi va bir vaqtda ham voltmetr ko'satishiga, ham galvonometr ko'rsatgichiga qaraladi. Agarda galvonometr ko'rsatishi juda kichik bo'lsa M=10 ga o'tish (yana kichik bo'lsa Mq1 ga) kerak. Galvonometr ko'rsatishini (Ni), voltmetr ko'rsatishlarini (Ui) 1-jadvalga yozib olinadi. Sxemaga R1 o'rniga navbatma - navbat R2,R3 larni va undan keyin. R1, R2, R3 larning istalgan kombinatsiyalarini ulab Ni lar va Ui larni har bir Rx lar uchun 4-5 marta o'lchab, natijalarni 1-jadvalga kiritladi. 1-jadvaldagi tajriba natijalaridan (7) formula yordamida R1, R2,R3 va ularning istalgan kombinatsiyalari uchun Rx larni hisoblaymiz. Hisoblanganlardan , , va ularning istalgan kombinatsiyalari uchun o'rta qiymatlar, ularning o'rtacha kvadratik xatoliklari hisoblanadi. , , larning hisoblangan qiymatlariga asosan ularning istalgan kombinatsiyalarini ...