Ko'zgular. Sferik ko'zgu formulasi. Ko'zgularda tasvirlar yasash

ko'zgular. Sferik ko'zgu formulasi. ko'zgularda tasvirlar yasash RYeJA. ko'zgular haqida ma'lumot (turlari). Yassi ko'zgularda tasvirlar hosil qilish. ko'zgu formulasini keltirib chiqarish. Sferik ko'zgularda tasvirlar hosil qilish. Sferik ko'zgu formulasini ko'rib chiqishdan oldin yassi ko'zgularga tuxtalib utamiz. Kaytish qonunlarini yassi va sferik ko'zgulardan yorug'likning kaytishi orqali ko'rib chiqish bizda yakkol tasavvur hosil qiladi. ko'zgular optik sistemalar uchun juda to'g'ri yassi va sferik sirtli shishilarning bir tomoniga qaytarish koeffitsiyenti yuqori bo'lgan kumush yoki alyuminiyning yo'pka qatlamini alohida usullar bilan sepilib tayyorlanadi. yorug'likni S yassi sirtdan kaytishini ko'rib chikaylik (49-rasm). yorug'lik S sirtdan h ,balandlikda turuvchi nuqtaviy manbadan tarkaladi. A nuqtadan chikuvchi AS va AV nurlarni S va V nuqtalaridan S sirtga N N1, N1N11 normallarni o'tkazamiz. rasmdan S1SN=ACN, V1VN=ABN bo'lib, SS1 va VV1 nurlarni kaytuvchi nurlardir. Kaytuvchi SS1 va VV1 nurlarni davomini AA1 nuqtada kesishadi. Rasmdan C1CN=A1SD=ASD ekanligi va AD=A1 D ekanligi kelib chikadi. Bu xulosani AV va VV1 nurlar uchun xam chiqarishimiz mumkin. Demak: nuqtaviy manbadan tarkalayotgan nurlar yassi ko'zgudan kaytgandan keyin ular ko'zguning orka tomonida haqiqiy manbadan ko'zgugacha bo'lgan masofaga teng bo'lgan uzoqlikda va ko'zgu sirtiga o'tkazilgan perpendikulyarda turgan mavxum manbadan chikkandek ketadi. Bu rasmda A1 mavxum manba hisoblanadi. Ixtiyoriy buyumning yassi ko'zgudagi tasvirini 50- rasmda kursatilgandek hosil qilish mumkin. Yassi ko'zgular turli optikaviy asboblarda nurlar yo'lining yo'nalishini uzgartirish, nurlarni birnecha kismlarga bo'lish kabi maqsadlarda kullaniladi. ko'zgularni yana bir asosiy muhim kullanishi - yorug'lik nurini qarama-qarshi yo'nalishda aniq qaytarishdir. Bunga bir biriga nisbatan to'g'ri burchak ostida qo'yilgan uchta yassi ko'zgu to'plamidan iborat bo'lgan burchakli qaytargich yordamida erishiladi. Burchakli qaytargichka tushayotgan yorug'lik amalda qarama-qarshi yo'nalishda qaytadi.Bunday qaytargichlar hozirgi vaqtda kosmosda xam foydalanilmokda. Endi yorug'likni sferik ko'zgudan kaytish hodisasini ko'rib chiqamiz . 51 -rasmda yorug'likning S botik ko'zgudan kaytishi ko'rsatilgan . Masalani soddalashtirish uchun bitta muhim shart kuyamiz. Avval , ko'zguning (linzaning , optikaviy sistemaning) optikaviy uki deb ataluvchi ZZ1 simmetriya ukidan fakat kam chetlangan nurlarning utishini ko'rib chiqamiz . Bunday nurlar paraksial nuralar deb ataladi, optikaviy sistemalardagi nurning bunday yo'lidan hosil bo'lgan hodisalar to'plami paraksial optika nomini oldi. Bu holda yorug'lik nurlarining optikaviy ukka va kaytuvchi sirti normaliga nisbatan ogish burchaklarining kichikligi sababli biz bu burchaklarning tangensi va sinuslarini shu burchaklarning uzlarining qiymatlari bilan almashtira olamiz . 51-rasmda ZZ1 optikaviy ukda yotuvchi A nuqtaviy manbadan L yorug'lik nuri chikib , S botik ko'zgu sirtiga M nuqtada normalga nisbatan burchak ostida tushayotgan va undan shunday burchak ostida qaytayotgan bulsin. S sirtga M nuqtadagi normal bo'lib S ko'zguning S egrilik markazidan M nuqtaga ...